Στον σπουδαίο διανοητή του ιταλικού σινεµά Πιερ Πάολο Παζολίνι αφιερώνει την πρώτη µεγάλη κινηµατογραφική γιορτή του φετινού φθινοπώρου η Ταινιοθήκη της Ελλάδος. Μέσα από την προβολή σχεδόν του συνόλου του κινηµατογραφικού έργου του ερχόµαστε και πάλι σε επαφή µε το σύµπαν ενός αυθεντικού µαρξιστή και ορκισµένου εχθρού του φασισµού, καθηµερινού και πολιτικού.
Πιο συγκεκριµένα θα προβληθούν δεκαπέντε ταινίες µεγάλου µήκους και δύο µικρού: «Το τυρί» (La ricotta, 1962-63), επεισόδιο της σπονδυλωτής ταινίας «RoGoPaG», και «Τι πράγµα είναι τα σύννεφα;» (Che cosa sono le nuvole?, 1967), επεισόδιο της σπονδυλωτής ταινίας «Capriccio all’Italiana».
Αξίζει να σηµειωθεί πως θα προβληθεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα «Η οργή του Παζολίνι» (La rabbia di Pasolini), µια εκδοχή της ταινίας του «Οργή» (La rabbia, 1963), ένα δίπτυχο φιλµικό σχόλιο της δεκαετίας του ’60 από δύο διαµετρικά αντίθετους Ιταλούς διανοούµενους: τον αριστερό Παζολίνι και τον φιλοµοναρχικό δηµοσιογράφο και καρτουνίστα Τζοβάνι Γκουαρέσκι.
Στον ίδιο χώρο, στη Λαΐδα, θα πραγµατοποιηθεί έκθεση φωτογραφίας από τα γυρίσµατα της ταινίας «Χίλιες και µία νύχτες» και θα µάθουµε παραλειπόµενα από δύο ταινίες του Παζολίνι. Επίσης στην Αθήνα θα βρεθεί ο ηθοποιός και στενός συνεργάτης του Παζολίνι Νινέτο Ντάβολι µαζί µε τον φωτογράφο Ροµπέρτο Βίλα που σίγουρα θα µοιραστούν µε το κοινό πολλές από τις στιγµές που έζησαν δίπλα στον µεγάλο δηµιουργό.
Πριν από µερικές εβδοµάδες, σε συνέντευξη Τύπου για τις νέες δράσεις της Ταινιοθήκης, όταν πήρε τον λόγο η διευθύντρια του Ιταλικού Ινστιτούτου Μόνικα Τσέκα για να περιγράψει τα σηµαντικότερα στοιχεία του αφιερώµατος χαρακτήρισε τον σκηνοθέτη «την ενοχλητική συνείδηση µιας κοινωνίας που τον έχει ακόµη ανάγκη». Θεωρούµε απόλυτα εύστοχο τον συγκεκριµένο χαρακτηρισµό αν αναλογιστούµε ποιος ήταν ο Παζολίνι. Ο διανοούµενος καλλιτέχνης µε την ευθυκρισία, ο ποιητής που έσκυβε πάνω από τα προβλήµατα των ανθρώπων του µόχθου, ο ασυµβίβαστος µαχητής που αντιπάλευε τους φασίστες και τον φασισµό στην καθηµερινότητα.
Ο Πιερ Πάολο για τις ταινίες του
Ακατόνε
«Ηταν αδύνατον να εμπνευστώ εικόνες, τοπία ή συνθέσεις σε άλλη μορφή παρά μόνο μέσα από το πάθος μου για τη ζωγραφική του 14ου αιώνα, η οποία βάζει τον άνθρωπο στο κέντρο κάθε προοπτικής»
Μάμα Ρόμα
«Οπως ο Ακατόνε, η Μάμα Ρόμα με τον δικό της ωμό και πρωτόγονο τρόπο έχει μια κάποια μορφή συνείδησης η οποία αναπτύσσεται σιγά σιγά. Στην πραγματικότητα έχει αυτό το θανατερό άγχος και αυτή την απλή, πρωτόγονη χαρά»
Η οργή του Παζολίνι
«Ενα ειλικρινές ιδεολογικό δοκίμιο σχετικά με τα γεγονότα των δέκα τελευταίων χρόνων. Υπάρχει ένας κόσμος ο οποίος, αντίθετα με τον κόσμο των αστών, κατέχει μια βαθιά πραγματικότητα: εννοώ την πραγματικότητα ως αληθινή αγάπη για την παράδοση που μόνο η επανάσταση μπορεί να δώσει»
Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο
«Στο τέλος η φιγούρα του Χριστού θα έπρεπε να έχει την καθαρή βία μιας αντίστασης. Οτιδήποτε ριζικά αντιφάσκει στη ζωή όπως αυτή διαμορφώνεται για τον σύγχρονο άνθρωπο»
Ο Τοτό στο τσίρκο
«Η φιγούρα του θηριοδαμαστή που είναι ανίκανος να καταλάβει την έννοια της “άγριας σκέψης” αντιπροσωπεύει τον πεισματικό ρασιοναλισμό των δυτικών διανοουμένων» (o Παζολίνι αναφέρεται σε κριτικό που είχε θάψει το «Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο»)
Xοιροστάσιο
«Εκείνη την εποχή γερνούσα, μιας και είχα περάσει τα σαράντα, χάνοντας εντελώς τις ελπίδες μου γιατί έβλεπα την Ιταλία να γίνεται χώρα ηλίθια και χωρίς μέλλον, γιατί έβλεπα την κρίση του Κομμουνιστικού Κόμματος, και με είχε καταλάβει κάτι σαν χιουμοριστική φρονιμάδα που κατά βάθος με έσωσε»
Μήδεια
«Η Μήδεια είναι μια ιστορία για τη γέννηση της θρησκείας, που έχει ελάχιστη σχέση με τον Ευριπίδη».
Το δεκαήμερο
«Το νόημα του “Δεκαημέρου” είναι η οντολογία της πραγματικότητας, το γυμνό σύμβολο της οποίας είναι το σεξ»
Οι θρύλοι του Καντέρμπουρι
«Γράφτηκαν σαράντα χρόνια μετά το “Δεκαήμερο”, αλλά οι σχέσεις ανάμεσα στο ρεαλιστικό και το φανταστικό είναι σχεδόν όμοιες. Μόνο που ο Τσόσερ ήταν πολύ πιο χονδροειδής από τον Βοκάκιο. Από μια άλλη άποψη ήταν πιο σύγχρονος, γιατί στην Αγγλία εκείνη την εποχή υπήρχε κιόλας μπουρζουαζία, όπως αργότερα και στην Ισπανία του Θερβάντες»
Σαλό ή 120 μέρες στα Σόδομα
«Με το Σαλό μιλώ γενικά στους πάντες, σε ένα άλλο εγώ και σε όλους όσοι, όπως κι εγώ, απεχθάνονται την εξουσία για ό,τι κάνει στο ανθρώπινο σώμα: το περιορίζει σε απλό αντικείμενο και εκμηδενίζει την ανθρώπινη προσωπικότητα. Ολοι μισούν την εξουσία στην οποία υπόκεινται, έτσι κι εγώ με ιδιαίτερη σφοδρότητα μισώ την εξουσία που με εξουσιάζει: την εξουσία του 1975»
Θεώρημα
«Εργο σκανδαλώδες, αλλά μόνο με την ιδεολογική έννοια. Δεν πρόκειται για παραβολή της έλευσης του Ιησού ανάμεσα στους ανθρώπους, δεν είναι ο Ιησούς που διεισδύει στον σύγχρονο κόσμο. Είναι ο Θεός, ο τρομερός Θεός της Δημιουργίας· ο Ιεχωβάς»
Θα βρείτε το πρόγραμμα του αφιερώματος στο www.tainiothiki.gr
