Χαρτογραφούμε μερικές από τις σημαντικότερες γιορτές του φετινού καλοκαιριού στην Ελλάδα.
Τα παλαιότερα χρόνια τα πανηγύρια ήταν στιγμή ξεγνοιασιάς και ευκαιρία για διασκέδαση στη σκληρή και κοπιαστική αγροτική ζωή που ζούσαν οι άνθρωποι της απομακρυσμένης περιφέρειας. Το πανηγύρι ήταν τόπος συνάντησης και συνεύρεσης όχι μόνο των κατοίκων ενός χωριού αλλά και όλων των υπολοίπων από τα γειτονικά χωριά που έρχονταν στο τοπικό πανηγύρι. Σήμερα αποτελούν την πιο φιλόξενη γιορτή ενός τόπου.
Αυγουστιάτικα στην Ηπειρο
Τα δύσκολα χρόνια της ξενιτιάς οδήγησαν πολλούς στα ξένα, όμως κανένας απ’ όσους έφυγαν δεν ξέχασε ποτέ την πατρίδα. Στα πανηγύρια συναντιούνται πάλι, επικοινωνούν, διασκεδάζουν και χορεύουν. Κάθε μέρα τον Αύγουστο είναι και μια εκδήλωση. Κάθε εκκλησία και κάθε μικρό ξωκλήσι έχει τον άγιό του και οι πολιτιστικοί σύλλογοι οργανώνουν τόσο πολλές γιορτές που κάποιος πρέπει να κρατάει λεπτομερείς σημειώσεις για να τις καταγράψει όλες. Τον φετινό Δεκαπενταύγουστο στον νομό Ιωαννίνων έχουν ανακοινωθεί πάνω από 30 πανηγύρια στα ξακουστά χωριά του νομού. Στα Ζαγοροχώρια οι εκδηλώσεις είναι τριήμερες και προσφέρουν γλέντι με παραδοσιακούς ηπειρωτικούς χορούς.
Στη Βλάστη Κοζάνης
Η Βλάστη είναι ένα ορεινό χωριό από τα μεγαλύτερα κεφαλοχώρια της δυτικής Μακεδονίας. Το πανηγύρι διαρκεί τρεις ημέρες. Από την παραμονή του Δεκαπενταύγουστου συγκεντρώνεται πολύς κόσμος στην πλατεία, όπου γίνεται ο εσπερινός και μετά ακολουθεί γλέντι και χορός. Ανήμερα μετά τη λειτουργία όλοι μαζεύονται στα λιβάδια του χωριού για να τραγουδήσουν παλιά τραγούδια που σώζονται από την εποχή της οθωμανοκρατίας, ενώ και τις τρεις μέρες οι πανηγυριστές αφοσιώνονται κυρίως στον παραδοσιακό χορό που τον ονομάζουν «τρανό».
Στην Τεγέα Αρκαδίας
Μια από τις μεγαλύτερες γιορτές της Πελοποννήσου, με περισσότερους από 60.000 επισκέπτες, είναι περισσότερο ένα τεράστιο ελληνικό ροντέο παρά ένα μικρό παραδοσιακό γλέντι. Διαγωνισμοί λαϊκών χορών και τραγουδιών, αγώνες στίβου, χορευτικές εκδηλώσεις και ένα τεράστιο, σχεδόν χαοτικό παζάρι, μια «εμποροπανήγυρη» με τα όλα της που διαρκεί μια ολόκληρη εβδομάδα, από τις 13 μέχρι τις 20 Αυγούστου.
Της Παναγιάς της Λαγκουβάρδας
Στην Κεφαλονιά, όπου εμφανίζονται τα δεκάδες άκακα φιδάκια της Παναγίας και κατακλύζουν τον ναό της. Από τις 6 Αυγούστου έως τη μεγάλη γιορτή στις 15, φιδάκια, πολλά από τα οποία φέρουν σημάδι σταυρού στο κεφάλι τους, εμφανίζονται από το πουθενά και δεν φοβούνται τους ανθρώπους. Ο θρύλος λέει ότι πριν από πολλά χρόνια εκεί υπήρχε ένα μοναστήρι, πειρατές επιτέθηκαν στις μοναχές και εκείνες ζήτησαν από την Παναγία να τις σώσει. Εκείνη ανταποκρίθηκε στέλνοντας χιλιάδες δηλητηριώδη φίδια που κατατρόπωσαν τους εχθρούς. Από τότε κάθε χρόνο εμφανίζονται, μόνο που στις ημέρες μας είναι φιλικά. Κάποιοι τα πιάνουν και τα παγιδεύουν γιατί φέρνουν καλή τύχη. Το θέμα είναι ότι εξαφανίζονται στις 15 Αυγούστου, όπου κι αν τα έχει κλείσει κανείς.
Στην Παναγιά την Πορταΐτισσα
Στο προαύλιο μιας από τις ομορφότερες εκκλησίες στα Δωδεκάνησα, που χτίστηκε το 1762 και βρίσκεται στο κέντρο του νησιού, στη Χώρα της Αστυπάλαιας, κάτω από το Κάστρο στη θέση Ροδιά, μαζεύεται όλο το νησί τόσο την παραμονή του Δεκαπενταύγουστου όσο και ανήμερα. Ολοι οι κάτοικοι και οι ξένοι επισκέπτες γιορτάζουν ακολουθώντας πιστά τις παραδόσεις, ενώ ανήμερα έξω από την εκκλησία μαγειρεύουν το «λαμπριανό», δηλαδή αρνί γεμιστό, το οποίο μοιράζουν στους επισκέπτες του νησιού. Στη συνέχεια ακολουθεί πανηγύρι με βιολιά, λαούτα, νησιώτικα και χορό, με αγόρια και κορίτσια να συμμετέχουν ντυμένα με τοπικές παραδοσιακές ενδυμασίες.
Πανηγύρι της Λαγκαδάς
Στο πέρασμα των χρόνων έγινε το πιο μεγάλο και διάσημο, με τη φήμη του να ξεπερνά όλα τα υπόλοιπα που γίνονται στο νησί εκείνη την περίοδο. Κάποτε το έμαθαν όλοι σαν «το πανηγύρι της Παναγίας της Ρέιβερ» και με τα χρόνια η φήμη του διαδόθηκε τόσο πολύ που πλέον συγκεντρώνει υποψιασμένο κοινό το οποίο είναι καλά προετοιμασμένο να χορέψει τον διονυσιακό και τόσο ιδιαίτερο ικαριώτικο χορό.
Της Εκατονταπυλιανής
Στην Παροικιά της Πάρου, στην εκκλησία με τις 100 πόρτες (από τις οποίες μόνο οι 99 είναι γνωστές και η τελευταία είναι κρυφή και καλά κλεισμένη και θα ανοίξει όταν ξαναπάρουμε την Πόλη), κάθε χρόνο τον Δεκαπενταύγουστο ζωντανεύει ένας από τους πιο γνωστούς νησιώτικους θρύλους. Η τσαμπούνα, το λαούτο και τα βιολιά είναι οι ήχοι που κυριαρχούν σε ένα γλέντι με πλούσιους μεζέδες, μπόλικη σούμα και κρασί που ρέουν άφθονα μέχρι τελικής πτώσης.
Της Παναγίας στην Αγιάσο
Το πανηγύρι αυτό έχει μακραίωνη παράδοση και η προετοιμασία του ξεκινάει από τις αρχές του μήνα και κορυφώνεται την παραμονή και ανήμερα του Δεκαπενταύγουστου. Οι κάτοικοι συνήθως ξεκινούν την παραμονή με τα πόδια από τη Χώρα της Μυτιλήνης για να φτάσουν και να διανυκτερεύσουν στην αυλή της εκκλησίας, αφού έχουν περπατήσει 25 χιλιόμετρα για να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Αγία Σιών. Τα καλντερίμια και οι δρόμοι γεμίζουν με πλανόδιους που πουλάνε παραδοσιακά και πανηγυριώτικά είδη, ενώ μετά την περιφορά η πλατεία του οικισμού γίνεται ιδανικό μέρος μάζωξης για άφθονο φαγητό, ποτό και παραδοσιακή μουσική.
Του Χριστού στη Χώρα
Εχει τη χάρη ότι γίνεται στην καρδιά της Χώρας της Αμοργού, στην κεντρική πλατεία που ονομάζεται Λόζα (στις 6 Αυγούστου). Είναι μια από τις πιο μαζικές και πανηγυρικές γιορτές σε ολόκληρο το Αιγαίο, σε όλους προσφέρεται δωρεάν φαγητό (συνήθως πολλά ψαρικά, σαλάτες και μπόλικο κρασί), ενώ τα βιολιά και τα λαούτα δεν σταματούν να παίζουν σε όλη τη διάρκειά της από το απόγευμα μέχρι την άλλη μέρα το πρωί.
