Τουλάχιστον δώδεκα Ειρηνοδίκες, με ισόποσες αποφάσεις τους που συνιστούν νομολογία , έχουν εδώ και ένα χρόνο ήδη τακτοποιήσει το μείζον θέμα της νομικής αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου, στο οποίο σήμερα αντιδρούν οι σύγχρονοι σκοταδιστές αρνούμενοι να ψηφίσουν το επίμαχο νομοσχέδιο.
Με τις σημαντικές αυτές αποφάσεις (του 2016 και του 2017), τις οποίες προφανώς κάποιοι βουλευτές, αγνοούν ή και παραβλέπουν ,Ειρηνοδίκες των Αθηνών, αλλά και άλλων επαρχιακών πόλεων, αντιμετωπίζοντας με ευαισθησία και νομική ορθότητα ένα μείζον θέμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων , του αυτοπροσδιορισμού ως προς το φύλο, έχουν αποφανθεί ότι :
” O όρος “ταυτότητα φύλου” αναφέρεται στην ατομική και εσωτερική εμπειρία του φύλου, η οποία μπορεί να μην βρίσκεται σε ευθεία αντιστοιχία με το φύλο που γεννιέται και εσωκλείει την προσωπική αισθηση του σώματος και του φύλου (δηλ. έκφραση φύλου) και τούτο μπορεί να εκφραστεί στο ντύσιμο, τον τρόπο ομιλίας, τους τρόπους συμπεριφοράς” .
Τον κατάλογο των αμετάκλητων αυτών αποφάσεων δικαστηριων, με τις οποίες οποίες άλλαξε η ταυτότητα των ατόμων χωρίς χειρουργική αφαίρεση γεννητικών οργάνων, συγκέντρωσε και παραθέτει στο νομικό ιστολόγιο
· E-Lawyer, ο νομικός, Βασίλης Σωτηρόπουλος, ο οποίος παρέστη και ως συνήγορος των αιτούντων σε πολλές από αυτές .
· Πρόκειται για τις εξής αποφάσεις :
*418/2016 Ειρηνοδικείου Αθηνών: Η πρώτη απόφαση σε υπόθεση τρανς άνδρα (από θήλυ σε άρρεν) με μαστεκτομή και ορμονοθεραπεία, χωρίς αφαίρεση γυναικείων γεννητικών οργάνων. Κρίθηκε ότι η υποχρεωτική στείρωση συνιστά παραβίαση του δικαιώματος σεβασμού της ιδιωτικής ζωής (άρθρο 8 της ΕΣΔΑ) και του δικαιώματος της ίσης μεταχείρισης και μη επιβολής διακρίσεων (άρθρα 2 και 26 ΔΣΑΠΔ)
*1572/2016 Ειρηνοδικείο Αθηνών: Η πρώτη απόφαση στην οποία περιλαμβάνεται ορισμός της “ταυτότητας φύλου” (“ατομική και εσωτερική εμπειρία του φύλου που μπορεί να μην βρίσκεται σε ευθεία αντιστοιχία με το φύλο πο γεννιέται και εσωκλείει την προσωπική αίσθηση του σώματος και του φύλου (δηλ. έκφραση φύλου και τούτο μπορεί να εκφραστεί στο ντύσιμο, τον τρόπο ομιλίας, τους τρόπους συμπεριφοράς). Υπόθεση τρανς άνδρα (από θήλυ σε άρρεν) χωρίς μαστεκτομή, χωρίς αφαίρεση γεννητικών οργάνων, κρίθηκε ότι ακόμη και η ορμονική θεραπεία είναι υπερβολική απαίτηση. Από την ηλικία των 4 ετών η προσωπικότητα του ατόμου αναπτυσσόταν περισσότερο προς τα χαρακτηριστικά που προσιδιάζουν σε άρρενα άτομα και οι επιλογές τόσο στην εμφάνιση όσο και στα ενδιαφέροντα του ελεύθερου χρόνου ταυτίζονταν με τις επιλογές των αρρένων παρά με αυτές των θηλέων. “Περαιτέρω από την εφηβεία αισθάνεται έλξη για τα άτομα του γυναικείου φύλου, χωρίς να επιθυμεί σχέσεις ως ομοφυλόφιλο άτομο, αλλά ως άρρεν”.
Αναφέρεται στο σκεπτικό της εν λόγω απόφασης , που στηρίζεται και στην ευρωπαική δεσμευτική για την χώρα νομολογία:
“Η ταυτότητα φύλου αναφέρεται στον ατομικό και εσωτερικό τρόπο που βιώνεται το φύλο από κάθε άτομο και που μπορεί να συμπίπτει ή όχι με το αποδοθέν κατά τη γέννησή του φύλο, συμπεριλαμβανομένου του πώς βιώνει προσωπικά το σώμα (που θα μπορούσε να συνεπάγεται τροποποίηση της εμφάνισης ή της λειτουργίας μέσω ιατρικών, χειρουργικών ή άλλου τύπου μέσων, πάντα με την προϋπόθεση της ελεύθερης επιλογής) και άλλες εκφράσεις φύλου που περιλαμβάνουν την ένδυση, τον τρόπο ομιλίας και την συμπεριφορά (Αρχές για την Εφαρμογή του διεθνούς δικαίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου σε σχέση με τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου). O όρος “ταυτότητα φύλου” αναφέρεται στην ατομική και εσωτερική εμπειρία του φύλου, η οποία μπορεί να μην βρίσκεται σε ευθεία αντιστοιχία με το φύλο που γεννιέται και εσωκλείει την προσωπική αισθηση του σώματος και του φύλου (δηλ. έκφραση φύλου) και τούτο μπορεί να εκφραστεί στο ντύσιμο, τον τρόπο ομιλίας, τους τρόπους συμπεριφοράς (“Ανθρώπινα Δικαιώματα και ταυτότητα φύλου” – THOMAS HAMMARBERG). Aπό την ένορκη κατάθεση της μάρτυρος που εξετάτηκε στο ακροατήριο, τα έγγραφα που η αιτούσα προσκομίζει και επικαλείται προκύπτουν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Η αιτούσα γεννήθηκε την ********** στην Αθήνα, συνετάγη δε προς τούτο η με αριθμό ****ληξιαρχική πράξη γένησης από τον Ληξίαρχο του Δήμου ********. Στην ως άνω ληξιαρχική πράξη αναγράφεται το κύριο όνομα που έλαβε “********”, το φύλο “*********” και το επώνυμο “*******”. Ήδη από την ηλικία των 4 ετών η αιτούσα παρουσίασε συμπτώματα διεμφυλικής διαταραχής (θήλυ προς άρρεν), ητοι η προσωπικοτητά της αναπτύσσεται περισσότερο προς τα χαρακτηριστικά που προσιδιάζουν σε άρρενα άτομα και οι επιλογές της τόσο στην εμφάνιση (ενδυμασία, κόμμωση, υπόδυση) όσο και στα ενδιαφέροντα του ελεύθερου χρόνου ταυτίζονταν με τις επιλογές των αρρένων παρά με αυτές των θηλέων. Περαιτέρω, από την εφηβεία της αισθάνεται έλξη για τα άτομα του γυναικείου φύλου, χωρίς να επιθυμεί σχέσεις ως ομοφυλόφιλο άτομο, αλλά ως άρρεν. Αποφάσισε έτσι να ακολουθήσει ορμονική θεραπεία, προκειμένου να ευθυγραμμιστεί η βιολογική της ταυτότητα με την ταυτότητα του φύλου της. Σύμφωνα με την από **** 2011 ψυχιατρική γνωμάτευση του ψυχιάτρου κ. ****** η αιτούσα διαγνώστηκε με διαταραχή ταυτότητας φύλου. Επίσης, σύμφωνα με την από ****-2015 ιατρική γνωμάτευση του ενδοκρινολόγου ιατρού ****** επιβεβαιώνεται η διεμφυλική διαταραχή της αιτούσας και έγινε έναρξη θεραπείας με τεστοστερόνη το 2010. Σχετική είναι και η από ******-2016 ιατρική βεβαίωση της ενδοκρινολόγου ιατρού ******. Περαιτέρω, σύμφωνα με την Ιατρική Γνωμάτευση του Ψυχιάτρου – Ψυχοθεραπευτή *******, από *****-2016 η αιτούσα έχει μεταβεί επιτυχώς στο επιθυμητό φύλο, τόσο ό,τι αφορά την ψυχοκοινωνική προσαρμογή όσο και σε ό,τι αφορά την αρρενοποίηση των επιμέρους χαρακτηριστικών του φύλου με την απαραίτητη επικουρική ορμονοθεραπεία. Η αλλαγή των στοιχείων στην ταυτότητά της συνιστάται ως απολύτως αναγκαία υπερ της προάσπισης της καλής ψυχικής υγείας και υπέρ της περαιτέρω εξασφάλισης της ποιότητας ζωής, προσωπικά και κοινωνικά.
Το να ζητείται η πρόκληση μόνιμης στειρότητας ή άλλης χειρουργικής επέμβασης σαν προαπαιτούμενο της νομικής αναγνώρισης του επιθυμητού φύλου ενός ατόμου, δείχνει ότι δεν λαμβάνεται υπ’ όψιν το γεγονός ότι ενώ τέτοιου είδους επεμβάσεις είναι συχνά επιθυμητές από διεμφυλικά άτομα, συγχρόνως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και εξαιρέσεις. Ακόμη μία επέμβαση τέτοιου τύπου δεν είναι πάντοτε ιατρικώς δυνατή, διαθέσιμη ή προσιτή από οικονομικής άποψης, ειδικώς όταν δεν καλύπτεται οικονομικά – ασφαλιστικά (Ανθρώπινα Δικαιώματα και Ταυτότητα Φύλου, THOMAS HAMMARBERG). Aκόμη, η νομική αναγνώριση του φύλου ενδέχεται να εξαρτάται από υπερβολικές απαιτήσεις, όπως είναι η απαίτηση για την απόδειξη στειρότητας ή αδυναμία τεκνοποίησης με φυσικό τρόπο, χειρουργικής αλλαγής φύλου, ορμονικής θεραπείας. Τα ανωτέρω προσκρούουν στο δικαίωμα για ισότητα και μη επιβολή διακρίσεων των άρθρων 2 και 26 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα (ICCPR) και του άρθρου 2 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα (ΙCESCR) (Σημείωμα του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης απο 24-6-2013 – COHOM 134 COPS 251 PESC 775). Από όλα τα ανωτέρω συνάγεται ότι το ανδρικό φύλο, το όνομα ********* και το επώνυμο ********* αποτελούν για την αιτούσα απαραίτητα και μόνιμα χαρακτηριστικά στοιχεία της προσωπικότητάς της με τα οποία την γνωρίζουν στο οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον. Η υφισταμένη αναντιστοιχία ανάμεσα στην εμφάνιση της αιτούσας και στην επίσημη ταυτοποιησή της με το δελτίο ταυτότητας δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα στην καθημερινή ζωή της αιτούσας και μπορεί να προκαλέσει σοβαρή σύγχυση στις συνναλλαγές της (αιτούσας). Συνεπώς είναι προφανής η ανάγκη να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση υφισταμένου άμεσου εννόμου συμφέροντος κατά το διατακτικό” .
*1479Ε/2016 Ειρηνοδικείο Θεσσαλονίκης Η πρώτη απόφαση του Ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης για τρανς άνδρα (από θήλυ σε άρρεν). “Ήδη από την ηλικία των 9 ετών ο τρόπος με τον οποίο η αιτούσα βίωνε το φύλου της δεν αντιστοιχούσε με την εμφάνισή της, ενώ από τις προσκομιζόμενες φωτογραφίες προκύπτει ότι οι επιλογές της από μικρή ηλικία (ένδυση, υπόδηση, εμφάνιση κλπ) προσιδίαζε σε άρρεν άτομο. […] Η ύπαρξη επίσημων εγγράφων που εμφανίζουν την αιτούσα ως … προκαλεί μια σειρά ιδιαιτέρως σοβαρών δυσχερειών, ήτοι τη δυσκολία ταυτοποίησης των στοιχείων της σε διάφορες συναλλαγές με δημόσιες υπηρεσίες αλλά και με άλλους φορείς (όπως π.χ. εφορία, τράπεζες, ταχυδρομείο). Επίσης η προσφυγή της στις δημόσιες υπηρεσίες υγείας (νοσοκομεία, Υγειονομικές Επιτροπές) αποτελεί πλέον μια μόνιμη εστία ψυχολογικής έντασης και άγχους, διότι είναι δυσχερής και πολλές φορές ψυχοφθόρα η διαδικασία απόδειξης της αντιστοιχίας των πραγματικών στοιχείων με εκείνα που εμφανίζουν τα έγγραφά της. Τέλος, η αδυναμία έκδοσης δηλωτικών της ταυτότητάς της εγγράφων (αστυνομικής ταυτότητας, διαβατηρίου) αποτελεί ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο για την μετάβαση και μετεγκατάστασή της στο εξωτερικό για λόγους που σχετίζονται με την καλύτερη αντιμετώπιση των ζητημάτων υγείας της. Η δε καταχώρησή της στα βιβλία του Ληξιαρχείου …. ως θήλυ και μά- λιστα με το όνομα …, προκαλεί σοβαρή βλάβη των εννόμων συμφερόντων της, έχει σοβαρές επιπτώσεις στις συναλλαγές της και θίγει την προσωπικότητά της.”
*572/2017 Ειρηνοδικείο Αθηνών Η πρώτη Ελληνική απόφαση σε υπόθεση τρανς γυναίκας (από άρρεν σε θήλυ): μόνο ορμονοθεραπεία, χωρίς προσθετική στήθους και χωρίς χειρουργικές επεμβάσεις.
*604/2017 Ειρηνοδικείο Αθηνών Yπόθεση τρανς γυναίκας (από άρρεν σε θήλυ) μόνο ορμονοθεραπεία, χωρίς προσθετική στήθους και χωρίς χειρουργικές επεμβάσεις. Από 17 ετών είχε γνωστοποιήσει σε οικείους ότι ο τρόπος με τον οποίο βίωνε το φύλο δεν αντιστοιχούσε με τν εμφάβισή του, ενώ από τις προσκομιζόμενες φωτογραφίες προκύπτει ότι οι επιλογές του από μικρή ηλικία (ένδυση, υπόδηση, εμφάνιση κ.λ.π.) προσιδίαζε σε θήλυ άτομο.
*281Ε/2017 Ειρηνοδικείο Θεσσαλονίκης Υπόθεση τρανς άνδρα (από θήλυ σε άρρεν). Εφαρμόζει πλήρως τα ανωτέρω καθώς και το άρθρο 2 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα. Δέχεται κατά τόπον αρμοδιότητα λόγω της κατοικίας του ατόμου στην Θεσσαλονίκη, παρά το γεγονός ότι η ληξιαρχική πράξη αφορούσε τον Δήμο Χαλκίδας. Από 12 ετών, η προσωπικότητα του ατόμου αναπτυσσόταν περισσότερο προς τα χαρακτηριστικά που προσιδίαζαν σε άρενα άτομα. Η υφιστάμενη αναντιστοιχία ανάμεσα στην εμφάνιση και στην επίσημη ταυτοποίηση με το δελτίο ταυτότητας δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα στην καθημερινή ζωή και μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση στις συναλλαγές, συνεπώς γ΄νεται δεκτή η αίτηση και πρέπει η νέα κατάσταση, αναφορικά με το φύλο και το όνομα να απεικονίζεται στα ληξιαρχικά βιβλία.
*146/2017 Ειρηνοδικείο Αμαρουσίου Yπόθεση τρανς άνδρα (θήλυ προς άρρεν). Το Δικαστήριο αναφέρει στην απόφαση ως νομική βάση μεταβολής των εγγράφων για πρώτη φορά και το Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ (δικαίωμα στην υγεία).
*1092E/2017 Ειρηνοδικείο Θεσσαλονίκης Υπόθεση τρανς άνδρα (θήλυ προς άρρεν) με μαστεκτομή και ορμονοθεραπεία.
*1147/2017 Ειρηνοδικείο Θεσσαλονίκης Η πρώτη υπόθεση τρανς γυναίκας (άρρεν προς θήλυ) στο Ειρηνοδικείο Θεσσαλονίκης, μόνο με προσθετική στήθους.
*1708/2017 Ειρηνοδικείο Αθηνών Υπόθεση τρανς άνδρα (θήλυ προς άρρεν). Το νέο που κομίζει αυτή η απόφαση είναι ότι δεν έχει καμία απολύτως αναφορά στην προηγούμενη σχετική νομολογία! Το Δικαστήριο ακολουθεί την στερεοτυπική πλέον διατύπωση ότι η στείρωση δεν αποτελεί προϋπόθεση νομικής αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου και δεν συνοδεύει πλέον αυτό το ερμηνευτικό πόρισμα με νομολογιακή τεκμηρίωση.
*Υπάρχει επίσης η κατ’ έφεση απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου σε υπόθεση που χειρίστηκε η Ηλέκτρα – Λήδα Κούτρα και με την οποία κρίθηκε αντίθετη στο άρθρο 3 (απαγόρευση βασανιστηρίων) η υποχρεωτική χειρουργική επέμβαση για τρανς άνδρα.
* Καθώς και απόφαση του Ειρηνοδικείου Δράμας με το οποίο έγιναν δεκτά τα ανωτέρω σε υπόθεση τρανς γυναίκας, σε υπόθεση που χειρίστηκε η Κατερίνα Γεωργιάδου.
Απ΄ την πλευρά του, πάντως, ο δικηγόρος Βασίλης Σωτηρόπουλος, που γνωρίζει πολύ καλά το θέμα, μας δήλωσε :
“Καλύτερα να μην είχε ψηφιστεί το νομοσχέδιο αυτό, διότι παρά την μεγάλη συμβολική και εκπαιδευτική του αξία, τελικά προσέθεσε απαγορεύσεις εκεί που δεν υπήρχαν στο ήδη υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο: τον αποκλεισμό ατόμων από την διόρθωση των εγγράφων λόγω της ηλικίας τους, καθώς και τον αποκλεισμό των εγγάμων προσώπων. Και τα δύο αντισυνταγματικά, θα κριθούν άμεσα από τα δικαστήρια σε υποθέσεις τρανς ατόμων που θα διεκδικήσουν την ακύρωση αυτών των απαγορεύσεων στο άμεσο μέλλον.”
(ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ: http://elawyer.blogspot.gr/2017/01/blog-post_20.html)
