Ανοίγει καταρχήν ο δρόμος για το γενναίο «κούρεμα» του ιδιωτικού χρέους που ζητά από καιρό η αγορά και σύσσωμοι οι φορείς των μικρομεσαίων, μετά από απόφαση της Κομισιόν που δίνει τη δυνατότητα στις κυβερνήσεις να χαρίσουν τα ποσά που έδωσαν στις επιχειρήσεις ως Επιστρεπτέες Προκαταβολές, δάνεια ή εγγυήσεις.
Υπό την πίεση της πανδημίας που σαρώνει όλα τα ευρωπαϊκά κράτη, της πολύ αργής προόδου των εμβολιασμών αλλά και των Ευρωεπιμελητηρίων, του συλλογικού ευρωπαϊκού οργάνου των επαγγελματικών και βιοτεχνικών επιμελητηρίων των κρατών μελών της Ε.Ε., τα οποία άσκησαν σημαντικές πιέσεις για «κούρεμα» των οφειλών της πανδημίας, στα τέλη της περασμένης εβδομάδας η Κομισιόν προχώρησε στην πέμπτη τροποποίηση του Προσωρινού Πλαισίου της Ε.Ε. για τις Κρατικές Ενισχύσεις.
«Πράσινο φως» από την Κομισιόν να χαριστούν οι Επιστρεπτέες Προκαταβολές
Με την τροποποίηση αυτή, παρατάθηκε η περίοδος εφαρμογής του Προσωρινού Πλαισίου ως τις 31 Δεκεμβρίου 2021 και δόθηκε παράλληλα στα κράτη μέλη η δυνατότητα να μετατρέπουν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022 τα επιστρεπτέα μέσα (π.χ. εγγυήσεις, δάνεια, επιστρεπτέες προκαταβολές) που χορήγησαν βάσει του προσωρινού πλαισίου στις επιχειρήσεις τους, σε άμεσες επιχορηγήσεις – δηλαδή να τους τα χαρίσουν.
Η απόφαση αυτή ισοδυναμεί με πράσινο φως από τις Βρυξέλλες προς τις κυβερνήσεις να προχωρήσουν σε γενναίο κούρεμα του χρέους που συσσώρευσαν οι επιχειρήσεις οι οποίες εντάχθηκαν σε μέτρα στήριξης κατά τη διάρκεια των lock down και των άλλων περιοριστικών μέτρων που λαμβάνονται από τον περασμένο Μάρτιο, όταν άρχισε η πανδημία.
Νίκη των μικρομεσαίων
Ας θυμηθούμε με την ευκαιρία πως το αίτημα για μερική διαγραφή των χρεών της πανδημίας είχε διατυπωθεί πρώτη φορά τον Νοέμβριο από τον πρόεδρο του ΕΒΕΑ Κωνσταντίνο Μίχαλο, υιοθετήθηκε κατόπιν από την πλειοψηφία των εμπορικών συλλόγων της Αττικής και της επαρχίας, το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών και τη ΓΣΕΒΒΕ. Το αίτημα είχε υποστηριχθεί εξαρχής από τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Τσίπρα αλλά σε κυβερνητικό επίπεδο υπήρξε διγλωσσία, με τον Υπουργό Ανάπτυξης, Άδωνι Γεωργιάδη, να δηλώνει πως θεωρεί δίκαιο και εύλογο το αίτημα για μερικό «κούρεμα» των οφειλών της υγειονομικής κρίσης και να υπόσχεται πως κάτι θα γίνει ώστε να χαριστεί το 50% των τριών πρώτων κύκλων της Επιστρεπτέας Προκαταβολής, αλλά τους υπουργούς Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρα και Θ. Σκυλακάκη μέχρι πρότινος να το αποκλείουν κατηγορηματικά.
Κάτω από την πίεση της υγειονομικής κρίσης ωστόσο, που οδήγησε σε παράταση του lock down και των λοιπών περιοριστικών μέτρων, αλλά και κάτω από την πίεση των φορέων των μικρομεσαίων, που όπως υπογράμμιζαν, δεν είναι δυνατό επιχειρήσεις που έμειναν κλειστές με κρατική εντολή για πέντε – ή και έξι προκειμένου για την εστίαση – μήνες το 2020, που από τις αρχές του νέου έτους λειτουργούν ως επί το πλείστον με click away και click inside και που σε τελική ανάλυση επί σειρά μηνών καταγράφουν ελάχιστους ή και μηδενικούς τζίρους, τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου αποφάσισαν να ζητήσουν από τους δανειστές το κούρεμα κατά 50% των τρίτων πρώτων κύκλων της Επιστρεπτέας Προκαταβολής.
Τι μπορεί να κάνει η κυβέρνηση
Σε κάθε περίπτωση η απόφαση της Κομισιόν λύνει τα χέρια της κυβέρνησης που αν το θελήσει, μπορεί τώρα να προχωρήσει:
– Είτε σε βαθύτερο «κούρεμα» έως και 50% των ποσών που έχει καταβάλλει στις επιχειρήσεις με τους τρεις πρώτους κύκλους της Επιστρεπτέας Προκαταβολής. Υπενθυμίζεται πως για τους τρεις πρώτους κύκλους Επιστρεπτέας προβλέπονταν έκπτωση 30% ή 40%, σε όσους διατηρούσαν τον ίδιο αριθμό απασχολουμένων αλλά και σε όσους παρουσίαζαν ένα χρόνο μετά τη λήψη της μείωση τζίρου κατά 70%.
– Είτε σε πιο βαθύ «κούρεμα» του τέταρτου και πέμπτου κύκλου επιστρεπτέας προκαταβολής, που είναι κατά 50% επιστρεπτέα και κατά 50% επιδότηση, με όρους διατήρησης της απασχόλησης.
– Είτε και να χαρίσει στο σύνολό τους τα ποσά που έχουν χορηγηθεί από τους πέντε κύκλους της Επιστρεπτέας Προκαταβολής προς τις επιχειρήσεις, προοπτική που θα πρόσφερε βαθιά ανάσα στην αγορά και θα ενίσχυε τις προοπτικές βιωσιμότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Την επιλογή αυτή μπορούν, σύμφωνα με οικονομικούς κύκλους, να την αντέξουν τα δημοσιονομικά της χώρας, αν λάβουμε υπόψη πως το σύνολο των πέντε πρώτων κύκλων Επιστρεπτέας Προκαταβολής είναι γύρω στα 7 δις ευρώ, από τα οποία η κυβέρνηση θα πρέπει να έχει έτσι κι αλλιώς υπολογίσει ότι δεν θα της επιστραφεί το 30% ως 40%. Επομένως αυτό που λείπει είναι ένα ποσό περί 4 ως 4.5 δις ευρώ, που θα μπορούσε, αν υπάρξει η πολιτική βούληση, να βρεθεί από το νέο ΕΣΠΑ ή από τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης.
Λείπουν όμως – τουλάχιστον προς το παρόν – από τη ρητορική της κυβέρνησης τα στοιχεία που δείχνουν ότι έχει την ανάλογη πολιτική βούληση, καθώς ακόμη και μετά την ανακοίνωση της Κομισιόν για το χάρισμα των επιστρεπτέων μέσων – και πάρα το ότι η κυβέρνηση προσπάθησε να τις καρπωθεί, ως αποτέλεσμα και δικών της παρεμβάσεων – ο υπουργός Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρας επιβεβαίωσε μεν ότι μπορεί να γίνει «κούρεμα» στα ποσά των τριών πρώτων κύκλων Επιστρεπτέας, έσπευσε όμως να τονίσει για μια ακόμη φορά ότι όλα θα κριθούν από τις δημοσιονομικές δυνατότητες.
