Ο θρυλικός Τουρκοαρμένιος φωτογράφος Αρά Γκιουλέρ πέθανε το βράδυ της Τετάρτης σε ηλικία 90 ετών σε νοσοκομείο της Κωνσταντινούπολης από έμφραγμα.
Γεννημένος το 1928, τον αποκαλούσαν “Eye of Istanbul” ή αλλιώς «το μάτι της Πόλης» αφού με τον φακό του προσπαθούσε να αποτυπώσει τον άνθρωπο του μόχθου, τον άνθρωπο που δουλεύει ή ξαποσταίνει, προσεύχεται ή διασκεδάζει. Ο ουμανιστικός του κόσμος αποτελείται από ψαράδες και βαρκάρηδες που διασχίζουν τον Κεράτιο, αχθοφόρους στα καφενεία, καθημερινούς εργάτες. Ο Γκιουλέρ λάτρεψε τους απλούς ανθρώπους της Κωνσταντινούπολης και τους φωτογράφισε με ένα μοναδικό τρόπο.
«Το να είσαι κάτοικος της Κωνσταντινούπολης είναι ένας τρόπος ζωής. Γιατί η Κωνσταντινούπολη υπήρξε το κέντρο και το χωνευτήρι τριών αληθινών αυτοκρατοριών. Δε μοιάζει με καμία άλλη πόλη του κόσμου. Είναι κρίμα που οι νεότερες γενιές δεν μπορούν να νιώσουν αυτόν τον τρόπο ζωής που έχει χαθεί» έλεγε.
Για τον ίδιο η φωτογραφία ήταν «πιο πολύ οπτική ιστοριογραφία, παρότι μοιάζει με τέχνη». Όπως έλεγε, «η φωτογραφία αποσπά ένα μέρος της ζωής και το καθιστά αθάνατο».
Το 1958 εργάστηκε ως φωτογραφικός ρεπόρτερ των περιοδικών “Time”, “Life”, “Paris Match”, και “Dr. Stern”. Μετά τη γνωριμία του, το 1961, με τον Henri Cartier-Bresson συνδέθηκε με το πρακτορείο Magnum. Την ίδια χρονιά το αγγλικό περιοδικό “Photography Annual” τον όρισε ως έναν από τους επτά καλύτερους φωτογράφους του κόσμου.
Το 1962 κέρδισε τον διάσημο τίτλο τού “Master of Leica” και, το 1979, πήρε το πρώτο βραβείο ρεπορτάζ του Συλλόγου των Τούρκων δημοσιογράφων.
Το 1999, του απονεμήθηκε στην Τουρκία ο τίτλος του “Φωτογράφου του αιώνα”.
Ο Αρά Γκιουλέρ είχε επίσης φωτογραφίσει πολλές προσωπικότητες, μεταξύ άλλων, του Ουίνστον Τσώρτσιλ, Ίντιρα Γκάντι, Άλφρεντ Χίτσκοκ, Σαλβαντόρ Νταλί, Πάμπλο Πικάσσο.
Σε διαλέξεις του δήλωνε: «Εγώ και οι φωτογραφίες μου είμαστε λίγο ρομαντικοί. Δεν βγάζω φωτογραφίες ποτέ με κανονικό φωτισμό. Είτε κατά την ανατολή του ηλίου, είτε στη δύση του, είτε νωρίς το πρωί. Επιθυμώ να εξηγώ κάτι σε κάθε καρέ. Κάθε εικόνα πρέπει να έχει κάτι να πει».
Ο Αρά Γκιουλέρ παρομοίαζε τον εαυτό του ως ιστορικό που έχει απαθανατίσει τη ζωή των ανθρώπων και τα σημαντικότερα γεγονότα για περισσότερο από μισό αιώνα. Σύνθετος χαρακτήρας οξυδερκής και πνευματώδης παρατηρητής, αν και έγινε γνωστός από την αποτύπωση της ζωής των ανθρώπων και των σημαντικών ιστορικών γεγονότων μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο στην Κωνσταντινούπολη και την Τουρκία, έκανε διεθνή καριέρα για περισσότερα από εξήντα χρόνια και έχει δημιουργήσει περισσότερες από ένα εκατομμύριο φωτογραφίες.
Τον περασμένο Αύγουστο άνοιξε στην Κωνσταντινούπολη Μουσείο για το έργο του, ανήμερα των γενεθλίων του για τα 90 του χρόνια. Το μουσείο εγκαινιάστηκε σε συνεργασία με τον τουρκικό όμιλο Dogus και είναι το πρώτο μουσείο φωτογραφίας ενός καλλιτέχνη στην Τουρκία. Περιλαμβάνει μέρος του αρχείου του φωτογράφου (ο ίδιος, σε συνέντευξή του το 2012 είχε πει πως έχει σχεδόν δύο εκατομμύρια φωτογραφίες στο αρχείο του.
