Χωρίς αυτοτέλεια το Νοσοκομείο Κύμης: Τι προβλέπει το νέο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Υγείας
της Αλεξάνδρας Θαλασσινού,
Δημοτικής Συμβούλου Κύμης Αλιβερίου,
Μέλους ΔΣ Συλλόγου Εκπ/κών Α΄/θμιας Εκπ/σης ΕΠ Κύμης
Οι δημότες της Κύμης και του Αλιβερίου έχουν κάθε λόγο να ανησυχούν. Πίσω από τον βαρύγδουπο τίτλο του νέου σχεδίου νόμου του Υπουργείου Υγείας που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση στο opengov.gr —«Ρυθμίσεις για την ενίσχυση της δημόσιας υγείας και την αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας»— κρύβεται μια πολιτική επιλογή που, αντί να ενισχύει, υποβαθμίζει το Νοσοκομείο Κύμης. Ένα νοσοκομείο που κινδυνεύει να χάσει κάθε ίχνος διοικητικής αυτοτέλειας και λειτουργικής ανεξαρτησίας.
Αυτό δεν είναι απλώς διοικητική λεπτομέρεια. Είναι ζήτημα ζωής και θανάτου για μια ολόκληρη περιοχή —την Ανατολική και Νότια Εύβοια, τη Σκύρο και τα ορεινά χωριά— που ήδη δοκιμάζεται από αποστάσεις, απαρχαιωμένο και επικίνδυνο οδικό δίκτυο, χρόνια απαξίωση της περιφερειακής υγείας.
Το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου, που συνοδεύεται από την «Ανάλυση Συνεπειών Ρύθμισης», περιλαμβάνει 107 άρθρα. Τρία από αυτά (12, 13 και 17) καθορίζουν το μέλλον δεκάδων νοσοκομείων του ΕΣΥ, μεταξύ των οποίων και της Κύμης. Το άρθρο 12 του σχεδίου νόμου επαναφέρει τη διοικητική και περιουσιακή αυτοτέλεια μόνο για τα νοσοκομεία Έδεσσας και Γιαννιτσών, τα οποία αποδεσμεύονται από τον ενιαίο οργανισμό του Γενικού Νοσοκομείου Πέλλας. Δύο νοσοκομεία της Πέλλας, δηλαδή, αποκτούν δικό τους οργανισμό, διοίκηση και ανεξαρτησία. Το άρθρο 13, αντίθετα, καθορίζει τη λειτουργία των «μικρών και διασυνδεόμενων νοσοκομείων». Αυτά, στα οποία ανήκει και το Νοσοκομείο Κύμης, δεν αποκτούν διοικητή/-τρια, αλλά έναν /μία Αντιπρόεδρο στο Διοικητικό Συμβούλιο του κεντρικού νοσοκομείου —στην περίπτωσή μας, της Χαλκίδας. Ο/η Αντιπρόεδρος μπορεί να είναι ακόμη και μερικής απασχόλησης, χωρίς αποφασιστικό ρόλο.
Μέχρι σήμερα, το Νοσοκομείο Κύμης διέθετε Αναπληρωτή/-τρια Διοικητή/-τρια του Νοσοκομείου Χαλκίδας με έδρα την Κύμη, ο οποίος ασκούσε καθήκοντα διοίκησης επιτόπου, συντόνιζε το προσωπικό και υπέγραφε τις υπηρεσιακές αποφάσεις. Με το νέο νομοσχέδιο, η θέση αυτή καταργείται και αντικαθίσταται από Αντιπρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου του Γενικού Νοσοκομείου Χαλκίδας, χωρίς εκτελεστικές αρμοδιότητες. Έτσι, το νοσοκομείο της Κύμης παύει να έχει διοικητή/-τρια και ουσιαστικά μένει χωρίς τοπικό κέντρο λήψης αποφάσεων, εξαρτώμενο πλήρως από τη Χαλκίδα.
Το Νοσοκομείο Κύμης είναι εδώ και χρόνια διασυνδεόμενο με το Γενικό Νοσοκομείο Χαλκίδας. Δεν διαθέτει δικό του οργανισμό ούτε δική του διοίκηση, όμως αυτό δεν ακυρώνει το αίτημα να συνεχίσει να έχει τοπική διοίκηση — το καθιστά πιο αναγκαίο από ποτέ. Όσο μεγαλύτερος είναι ο ενιαίος οργανισμός, τόσο περισσότερο χρειάζεται μια διοικητική παρουσία επιτόπου, ικανή να συντονίζει τις υπηρεσίες και να αντιμετωπίζει τα προβλήματα της καθημερινότητας. Η κατάργηση της θέσης Αναπληρωτή/-τριας Διοικητή/-τριας αφήνει το νοσοκομείο χωρίς φωνή στον τόπο του.
Το άρθρο 17 επιτρέπει στα νοσοκομεία να δημιουργούν εξωτερικά παραρτήματα ή Μονάδες Ημερήσιας Νοσηλείας — μια ρύθμιση που θα μπορούσε να ενισχύσει την αποκέντρωση, εάν δεν κινδύνευε να χρησιμοποιηθεί αντίστροφα: για να μετατρέψει μικρά νοσοκομεία, όπως της Κύμης, σε παραρτήματα των μεγαλύτερων.
Συνολικά, το νομοσχέδιο δεν αναφέρει ούτε μία φορά το Νοσοκομείο Κύμης. Και αυτή η σιωπή είναι αποκαλυπτική. Εκεί όπου η Πέλλα βλέπει “επαναφορά αυτοτέλειας”, η Εύβοια βλέπει αφαίρεση φωνής.
Οι εργαζόμενοι του Νοσοκομείου Κύμης μιλούν ξεκάθαρα: το νέο πλαίσιο οδηγεί σε διοικητική αποψίλωση και υποβάθμιση υπηρεσιών. Επισημαίνουν ότι καταργούνται θέσεις ευθύνης, ότι οι αποφάσεις μεταφέρονται σε ανώτερο επίπεδο και ότι η Κύμη χάνει τη δυνατότητα να διαχειρίζεται ακόμη και τα στοιχειώδη ζητήματα λειτουργίας της. Ο Δήμος Κύμης–Αλιβερίου, με έκτακτο Δημοτικό Συμβούλιο στις 10 Οκτωβρίου, τόνισε πως η ενσωμάτωση στο ενιαίο οργανόγραμμα Χαλκίδας ισοδυναμεί με διάλυση του τοπικού συστήματος υγείας. Στη συνεδρίαση αυτή παραβρέθηκαν και οι τρεις κυβερνητικοί βουλευτές της Εύβοιας. Οι τοποθετήσεις τους χαρακτηρίστηκαν από ασάφειες και αοριστίες, καθώς επιχείρησαν να καθησυχάσουν χωρίς επιχειρήματα αλλά με εικασίες το σώμα και τους εκπροσώπους των εργαζομένων.
Η απόφαση να παραμείνει η Κύμη διασυνδεόμενη μονάδα δεν είναι τεχνική λεπτομέρεια. Είναι επιλογή με κοινωνικές συνέπειες. Η Ανατολική και Νότια Εύβοια —και ακόμη περισσότερο η Σκύρος— εξαρτώνται από αυτό το νοσοκομείο. Η πρόσβαση στη Χαλκίδα είναι δύσκολη, χρονοβόρα και σε επείγουσες περιπτώσεις επικίνδυνη. Όταν ένα νοσοκομείο δεν έχει πλήρη διοίκηση, δεν μπορεί να διεκδικήσει προσωπικό, εξοπλισμό ή χρηματοδότηση με την ταχύτητα που απαιτεί η ζωή. Έτσι δημιουργούνται πολίτες δύο ταχυτήτων: όσοι έχουν πρόσβαση σε αυτόνομες δομές και όσοι μένουν στην αναμονή της απόφασης κάποιου διοικητικού συμβουλίου χιλιόμετρα μακριά.
Το επιχείρημα της ενιαίας λειτουργίας για εξοικονόμηση πόρων είναι προσχηματικό. Οι πόροι εξοικονομούνται όχι από βελτίωση υπηρεσιών, αλλά από μείωση θέσεων και αρμοδιοτήτων. Η αναδιοργάνωση μεταφράζεται σε κεντρικοποίηση, δηλαδή περισσότερη γραφειοκρατία και λιγότερη ευελιξία εκεί όπου χρειάζεται ταχύτητα. Ένα νοσοκομείο που διοικείται από απόσταση, κινδυνεύει να μετατραπεί σταδιακά σε κέντρο υγείας με όνομα νοσοκομείου.
Η κυβέρνηση οφείλει να εξηγήσει με ποια κριτήρια δόθηκε αυτοτέλεια στην Πέλλα, αλλά όχι στην Εύβοια. Γιατί δεν προβλέπεται καμία ρήτρα στελέχωσης ή προστασίας των διασυνδεόμενων νοσοκομείων; Και πώς θα διασφαλιστεί ότι οι μετακινήσεις προσωπικού δεν θα αφήσουν την Κύμη χωρίς βασικές ειδικότητες; Οι τοπικές κοινωνίες οφείλουν να μη μείνουν σιωπηλές. Η αυτοδιοίκηση, οι φορείς και οι πολίτες πρέπει να απαιτήσουν ρητή νομοθετική εξαίρεση, ώστε η Κύμη να επανακτήσει τη διοικητική της αυτοτέλεια, και εγγυήσεις στελέχωσης πριν χαθεί και το τελευταίο αποκούμπι.
Το σχέδιο νόμου αυτό δεν είναι τεχνικό αλλά βαθιά πολιτικό. Αφορά τον τρόπο που η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται την ισότητα των πολιτών. Με τη μορφή που έχει λίγο πριν κατατεθεί στη Βουλή, αναπαράγει τις ανισότητες ανάμεσα στην περιφέρεια και το κέντρο. Η Κύμη, η Κάρυστος και η Χαλκίδα δεν είναι παραρτήματα η μία της άλλης. Είναι διαφορετικές κοινότητες με διαφορετικές ανάγκες. Κάθε μία δικαιούται πλήρη, ισότιμη πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες υγείας, με το δικό της διοικητικό πυρήνα. Αν η κυβέρνηση θέλει πράγματι να ενισχύσει τη δημόσια υγεία, οφείλει να ξεκινήσει από εκεί: με ενίσχυση, όχι υποβάθμιση· με αυτοτέλεια, όχι εξάρτηση· με σεβασμό στις τοπικές κοινωνίες, όχι με αποφάσεις από απόσταση. Για την Κύμη και ολόκληρη την Εύβοια, το νοσοκομείο δεν είναι απλώς ένα κτίριο.
Είναι το τελευταίο ανάχωμα ισότητας, αξιοπρέπειας και ζωής — κι αυτό το ανάχωμα οφείλουμε όλοι να το υπερασπιστούμε δηλώνοντας βροντερά την αντίθεσή μας πριν κατατεθεί το απαράδεκτο σχέδιο νόμου στη Βουλή. Στην πατρίδα του σπουδαίου ευεργέτη γιατρού όλων των γυναικών του κόσμου, Γεωργίου Παπανικολάου, καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να υποβαθμίσει το Γενικό Νοσοκομείο που φέρει άλλωστε και το όνομά του!
