«Δεν θέλουμε Ισραηλινούς στον τόπο μας»

Στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ενόργανης Γυμναστικής που αρχίζει σήμερα στην Ινδονησία θα δείτε τον Λευτέρη Πετρούνια αλλά όχι Ισραηλινούς αθλητές. Ο χρυσός ολυμπιονίκης του Τόκιο στις ασκήσεις εδάφους Αρτέμ Ντολγκόπιατ έμεινε πίσω στο Τελ Αβίβ, ανήμπορος να υπερασπιστεί τον παγκόσμιο τίτλο που κατέκτησε πρόπερσι στην Αμβέρσα.

«Οι Ισραηλινοί είναι ανεπιθύμητοι στον τόπο μας» παιάνισε η κυβέρνηση της Τζακάρτα.

«Εδώ κάνουμε κουμάντο εμείς οι μουσουλμάνοι».

Καμία χώρα στον πλανήτη δεν έχει τόσους ακολούθους του ισλάμ όσους η Ινδονησία. Τα 242 εκατομμύρια των σουνιτών μωαμεθανών αποτελούν το 87% του πληθυσμού της χώρας, αλλά και το 12% της παγκόσμιας μουσουλμανικής κοινότητας. Η σκληρή στάση απέναντι στο Ισραήλ είναι απόρροια όχι της πρόσφατης επιχείρησης γενοκτονίας των Παλαιστινίων, αλλά της ασυμβίβαστης αντιαποικιακής και φιλοαραβικής πολιτικής του Σουκάρνο, πρώτου προέδρου της χώρας.

Οι δύο χώρες δεν απέκτησαν ποτέ διπλωματικές σχέσεις και ο αθλητισμός ουδέποτε στάθηκε ικανός να χτίσει γέφυρες. Η αρχή έγινε το μακρινό 1962, όταν η Ινδονησία απέκλεισε τους Ισραηλινούς (και τους Ταϊβανέζους) αθλητές από τους Ασιατικούς Αγώνες που έγιναν στην Τζακάρτα. Το ρήγμα διευρύνθηκε πρόσφατα, παρά τα σούρ’τα-φέρ’τα του νυν προέδρου Πραμπόβο Σουμπιάντο, που διατηρεί εμπορικές σχέσεις ακόμη και με τον Ντόναλντ Τραμπ και ήταν παρών πρόσφατη στην ειρηνευτική διάσκεψη του Σαρμ ελ Σέιχ.

Οι ισραηλινές ρουκέτες που έπληξαν ινδονησιακό νοσοκομείο στη Γάζα έριξαν καυτό λάδι στη φωτιά και τσουρούφλισαν την προσεκτική διπλωματία του Σουμπιάντο. Οι διαβεβαιώσεις που φαίνεται ότι είχαν δοθεί για ομαλή συμμετοχή των Ισραηλινών γυμναστών στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Τζακάρτα εκτοξεύτηκαν στον κάλαθο των αχρήστων.
«Οι αιτήσεις που είχατε υποβάλει για βίζα απορρίφθηκαν» ήταν το μήνυμα των Ινδονήσιων προς το Τελ Αβίβ. Οι Ισραηλινοί κατέθεσαν έφεση στο CAS για να αποφύγουν τη διπλωματική ήττα, αλλά το διεθνές διαιτητικό δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή μετά πολλών επαίνων: «Δεν έχουμε τη δικαιοδοσία να υπαγορεύσουμε σε ένα κυρίαρχο κράτος ποιους να δεχτεί μέσα στα σύνορά του» είπαν οι δικαστές.

Η παγκόσμια ομοσπονδία της γυμναστικής αποφάσισε να νίψει τας χείρας της, μολονότι το καταστατικό τής παρέχει το δικαίωμα να μεταφέρει τους αγώνες σε τρίτη χώρα. «Αντιλαμβανόμαστε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι διοργανωτές και ελπίζουμε ότι θα δημιουργηθεί ασφαλές περιβάλλον ώστε οι αθλητές να αγωνιστούν με ασφάλεια και ηρεμία» ανακοίνωσε σιβυλλικά η FIG. Το Ισραήλ δεν συγκαταλέγεται στις 85 χώρες που εμφανίστηκαν στην τελετή έναρξης.

Το προηγούμενο του ποδοσφαίρου

Η Ινδονησία είχε αναλάβει να διοργανώσει το Παγκόσμιο Κύπελλο ποδοσφαίρου Κ20 του 2023, αλλά στύλωσε τα πόδια μόλις είδε την ομάδα του Ισραήλ να σφραγίζει εισιτήριο πρόκρισης. Η πολύφερνη FIFA του Τζάνι Ινφαντίνο έσπευσε να αφαιρέσει το χρίσμα, το οποίο δόθηκε στην Αργεντινή, προκαλώντας σάλο στη χώρα. Η οικονομική ζημιά, μαζί με τα διαφυγόντα κέρδη, υπολογίστηκε από τους Ινδονήσιους σε 200 εκατομμύρια ευρώ, ενώ ακούστηκαν και φωνές που απαιτούσαν διαλλακτικότητα.

Ο Γουάιαν Κόστερ, κυβερνήτης του κοσμοπολίτικου Μπαλί όπου θα έπαιζε η ομάδα του Ισραήλ, υπήρξε ο φανατικότερος υποστηρικτής του μποϊκοτάζ. «Δεν γίνεται να κλείσουμε τα μάτια μας στην ανθρωπιστική τραγωδία που συντελείται στην Παλαιστίνη» δήλωσε τότε, με τον κυβερνήτη της Ιάβα να προσθέτει τη δική του φωνή διαμαρτυρίας. Και το μακελειό στη Γάζα δεν είχε καν ξεκινήσει.

«Χάσαμε την ευκαιρία να δείξουμε στον υπόλοιπο κόσμο την πρόοδό μας» είπαν οι λιγότερο σκληροπυρηνικοί. «Η κυβέρνηση είναι εχθρός του ποδοσφαίρου» διαμαρτυρήθηκαν ο προπονητής της εθνικής νέων και ο αρχηγός της εθνικής ανδρών, ενώ η FIFA μπλόκαρε τη χρηματοδότηση προς τους Ινδονήσιους για να τους τιμωρήσει.
Η Ινδονησία παραιτήθηκε και από τη διεξαγωγή των Παγκόσμιων Αγώνων Αμμουδιάς του 2023, προφασιζόμενη οικονομικά προβλήματα. Η παρουσία Ισραηλινών αθλητών φαίνεται ότι ήταν το πραγματικό εμπόδιο, αφού οι αγώνες ενός ομίλου του Μουντομπάσκετ 2023 (δίχως την αποκλεισμένη στα προκριματικά Εθνική Ισραήλ) έγιναν κανονικά στην Τζακάρτα.

Οι παραθεριστές και όχι οι αθλητές

Μολονότι οι διπλωματικοί δίαυλοι ανάμεσα στις δύο χώρες παραμένουν ερμητικά κλειστοί, περίπου 35-40.000 Ισραηλινοί παραθεριστές ταξιδεύουν κάθε χρόνο στο Μπαλί, το Λομπόκ, το Βόρνεο και στα άλλα θέρετρα και ηφαίστεια της εξωτικής Ινδονησίας, ενώ άλλοι τόσοι Ινδονήσιοι επισκέπτονται τους Αγιους Τόπους για προσκύνημα. Οι (προτεστάντες και καθολικοί) χριστιανοί αποτελούν το 10% του πληθυσμού της Ινδονησίας, πάει να πει ότι ξεπερνούν τα 30 εκατομμύρια.

Οσο για τους Εβραίους της Ινδονησίας, αυτοί ξεκληρίστηκαν τις μέρες του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου κάτω από την μπότα της ιαπωνικής κατοχής (1942-45). Οι περισσότεροι από αυτούς φυλακίστηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και έχασαν τα υπάρχοντά τους. Σήμερα συγκροτούν μια μικροσκοπική κοινότητα 500-1.000 ψυχών στη βορειοανατολική άκρη της Κελέβης (Σουλαουέσι).

Οι πληγές του πραξικοπήματος

Η Ινδονησία υπήρξε ολλανδική αποικία, αλλά ανεξαρτητοποιήθηκε αμέσως μετά τον Πόλεμο και αναγνωρίστηκε από τη διεθνή κοινότητα το 1949. Το αιματοβαμμένο πραξικόπημα του 1965, με πρωταγωνιστή τον αρχιστράτηγο –και μετέπειτα πρόεδρο– Σουχάρτο παραμένει μέχρι σήμερα μαύρη κηλίδα στην ιστορία της χώρας. Υπολογίζεται ότι τα θύματα της σφαγής που ακολούθησε ξεπέρασαν τις 500.000 (ως επί το πλείστον κομμουνιστές), ενώ ο αριθμός των εκτοπισμένων ήταν επταψήφιος. Πολλοί χρησιμοποίησαν και τότε τη λέξη «γενοκτονία».