Η καλοταϊσμένη κυβερνητική προπαγάνδα και η επικοινωνιακή υπεροπλία που διαθέτει η κυβέρνηση της ΝΔ παρουσιάζουν ούτε λίγο ούτε πολύ μια μεγάλη «γαλάζια» ψηφιακή επανάσταση που συντελείται στη χώρα. Η «αριστεία» και η φιλοευρωπαϊκή φινέτσα της κυβέρνησης έχουν πάει περίπατο προ πολλού σε κάθε τομέα άσκησης πολιτικής. Οπότε η υπερπροβολή του ψηφιακού μεταρρυθμιστικού της μανδύα σε μια ατζέντα που είναι φύσει θετική είναι μονόδρομος και δίνει διέξοδο προκειμένου να εξωραϊστεί η λαβωμένη κυβερνητική εικόνα.
Ποια είναι όμως η πραγματικότητα; Σε τι κατάσταση παρέλαβε τη χώρα η σημερινή κυβέρνηση ως προς τον ψηφιακό της μετασχηματισμό και πού βρισκόμαστε σήμερα;
Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ήταν η πρώτη που δημιούργησε διακριτό υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής και χάραξε εθνική ψηφιακή στρατηγική, χάριν της οποίας αποδεσμεύτηκαν παγωμένα κονδύλια ύψους 1,2 δισ. ευρώ, εξαιτίας των κάκιστων επιδόσεων του κ. Μητσοτάκη ως υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης.
Πρώτη φορά δημοπρατήθηκαν οριζόντια ψηφιακά έργα: το Σύζευξις 2, το Σύστημα Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Εγγράφων που καταργεί το χαρτί στο δημόσιο, το Ultra Fast Βroadband για ευρυζωνικές υποδομές. Πλήθος υπηρεσιών του κράτους ψηφιοποιήθηκαν από όλα τα υπουργεία για την εξυπηρέτηση των πολιτών. Ηλεκτρονικές πλατφόρμες με σημαντικές διαλειτουργικότητες σε βάσεις δεδομένων του δημοσίου όπως το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης, η ίδρυση του ΕΦΚΑ, τα ηλεκτρονικά ραντεβού στην πρωτοβάθμια υγεία, οι ηλεκτρονικές εγγραφές και μετεγγραφές φοιτητών, η ίδρυση επιχειρήσεων μίας στάσης, το ψηφιακό ΓΕΜΗ, η ψηφιακή υποβολή πόθεν έσχες και των αιτήσεων/ αντιρρήσεων στο κτηματολόγιο και στους δασικούς χάρτες, η προετοιμασία δημοπρασίας για το 5G, ο χάρτης συχνοτήτων και το ψηφιακό μέρισμα ΙΙ κ.ά. Ιδρύθηκε το ΕΚΟΜΕ, που προσελκύει οπτικοακουστικές παραγωγές, οι νέες ψηφιακές ταυτότητες e-ID, καθώς και ο ΕΛΔΟ.
Ολα τα παραπάνω αποτελούν σημαντική κληρονομιά και παρακαταθήκη, την οποία αφήσαμε στη σημερινή κυβέρνηση. Η πανδημία λειτούργησε άλλοτε ως επιταχυντής λόγω συνθηκών, άλλοτε ως η μόνιμη δικαιολογία για σημαντικές καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση όσων παρέλαβε: οι συντάξεις δεν εκδίδονται ψηφιακά και έχουν τετραπλασιαστεί, η χώρα έχει το πιο αργό και πιο ακριβό ίντερνετ στην ΕΕ, οι ψηφιακές υπογραφές δεν έχουν μοιραστεί, το ΣΔΙΤ 800 εκατ. ευρώ για ευρυζωνικότητα καρκινοβατεί δύο χρόνια τώρα.
Εκανε βέβαια και δικά της θετικά βήματα στην κατεύθυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού, όχι όμως τα άλματα που θέλει να παρουσιάζει. Είναι άλλο να θέτεις σε λειτουργία το gov.gr στο οποίο ουσιαστικά συγκεντρώθηκαν ήδη υπάρχουσες ηλεκτρονικές υπηρεσίες και στις οποίες πρόσθεσαν μερικές ακόμη δεκάδες (ψηφιακή έκδοση εξουσιοδότησης, άυλη συνταγογράφηση κ.ά.) και άλλο να διατείνεσαι ότι έχεις προσθέσει 700 νέες ηλεκτρονικές υπηρεσίες, αθροίζοντας υποδραστηριότητες ή υπηρεσίες που θα εκλείψουν μετά το πέρας της πανδημίας, όπως ο προγραμματισμός ραντεβού για το εμβόλιο.
Η Ελλάδα, στις προτελευταίες θέσεις στην ΕΕ στον Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας DESI, βρίσκεται κάτω του ευρωπαϊκού μέσου όρου σε όλους τους επιμέρους υποδείκτες: της συνδεσιμότητας στο ίντερνετ, στις ψηφιακές δεξιότητες του πληθυσμού, στη χρήση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών, την ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών από τις επιχειρήσεις, αλλά και την ψηφιακή διακυβέρνηση.
Με τη διεύρυνση των ανισοτήτων και τον αποκλεισμό των πολιτών, χωρίς κεντρικές λύσεις μέσω των επιμελητηρίων για την ανάπτυξη e-shops στις επιχειρήσεις, χωρίς σταθερές δημόσιες δομές για ψηφιακές δεξιότητες και με κατεύθυνση πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης ύψους 1,2 δισ. που προορίζονταν γι’ αυτές στο υπουργείο Εργασίας-«σκόιλ ελικικού», κρατάμε μικρό καλάθι για τις μελλοντικές επιδόσεις του «ψηφιακού κράτους» του κ. Μητσοτάκη.
Σε αυτά και άλλα κρίσιμα ζητήματα η κυβέρνηση οφείλει να έχει σταθερό και βιώσιμο σχέδιο και να δώσει άμεσες λύσεις, αντί να αναλώνεται σε μεγαλοστομίες περί… ψηφιακής επανάστασης.
Η απλούστευση των διαδικασιών και όχι η ψηφιοποίηση της γραφειοκρατίας, η προστασία των προσωπικών και των δημόσιων δεδομένων πρέπει να μπουν σε προτεραιότητα. Κρίσιμο, τέλος, παράγοντα αποτελεί η ανάγκη η χώρα να μετατραπεί σε παραγωγό και όχι καταναλωτή έτοιμων ψηφιακών λύσεων.
Ο Μάριος Κάτσης είναι τομεάρχης ψηφιακής διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία και βουλευτής Θεσπρωτίας
