To «επιτελικό» μπάχαλο οδήγησε στο δεύτερο lockdown
«Μετατρέπουμε το καλοκαίρι σε καιρό σποράς της φροντίδας ώστε το φθινόπωρο να γίνει η άνοιξη της ελπίδας και να ανατείλει μέσα στον χειμώνα του 2020 και στην άνοιξη του 2021 ο ζεστός ήλιος της ανάπτυξης» ήταν τα λόγια του πρωθυπουργού στις 12 Ιουνίου από το βήμα της Βουλής. Εν αντιθέσει με τα πομπώδη ευχολόγια, το φθινόπωρο βρίσκει τη χώρα να βυθίζεται στην κινούμενη άμμο του νέου καθολικού lockdown, με τους φανφαρονισμούς του πρωθυπουργού να αποτελούν τεκμήριο πολιτικής αποτυχίας και εγκληματικής ολιγωρίας.
Οσο τα Μέσα προσπαθούν να εντάξουν την κοινή γνώμη στο γαϊτανάκι της συλλογικής φρεναπάτης αναπαράγοντας το κυβερνητικό αφήγημα για την εκτεταμένη ατομική ανευθυνότητα και τη μετάλλαξη του ιού ως αιτίες για τη δεύτερη οριζόντια καραντίνα τόσο οι αποδείξεις του «επιτελικού» μπάχαλου θα καταρρίπτουν τα επινοήματα εξαπάτησης των πολιτών. Πριν από μια εβδομάδα ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε «ολοκληρωμένο σχέδιο» χρονικού ορίζοντα ενός μήνα προκειμένου να αναχαιτιστεί το καλπάζον δεύτερο κύμα της πανδημίας. Πέντε μέρες αργότερα το σχέδιο αυτό οδηγήθηκε στον κάλαθο των αχρήστων, προκαλώντας μαζική δυσπιστία έναντι του «επιτελικού» σχεδιασμού. Στο μεσοδιάστημα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας, ενώ δεν απέκλειε lockdown στην Αττική, τελικά αναθεώρησε και ευθυγραμμίστηκε με τον Γιώργο Γεραπετρίτη λίγες ώρες προτού ο υπουργός Υγείας ανακοινώσει τη γενική καραντίνα στο δελτίο του Αnt1.
Τρεις αποδείξεις εγκληματικής αμέλειας
Η ομολογία της «επιτελικής» αποτυχίας δεν αποτυπώνεται μόνο στην επιβολή νέου lockdown. Οι ανακοινώσεις συνοδεύτηκαν με τρεις παραδοχές εγκληματικής αμέλειας, οι οποίες καταδεικνύουν το μέγεθος της συλλογικής εξαπάτησης.
Πρώτον, στα σχολεία ο ιός κολλάει. Παρά την εμμονή της υπουργού Παιδείας και τις παροιμιώδεις εξηγήσεις του Γκίκα Μαγιορκίνη, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε το κλείσιμο γυμνασίων και λυκείων και την επαναφορά της τηλεκπαίδευσης. Η συγκεκριμένη απόφαση δεν αφήνει περιθώρια για παρερμηνείες. Παιδιά, γονείς και καθηγητές εκτέθηκαν σε κίνδυνο από την έναρξη της σχολικής χρονιάς, με τη Νίκη Κεραμέως και τον Κυριάκο Μητσοτάκη να φέρουν την αποκλειστική ευθύνη για την επιμονή στον συνωστισμό 25 μαθητών ανά τμήμα, τη στιγμή που η επιτροπή των ειδικών είχε εκφράσει διαφορετική άποψη.
Δεύτερον, το άνοιγμα του τουρισμού έθεσε τις βάσεις για το δεύτερο κύμα. Αναιρώντας την πρακτική που ακολουθήθηκε για την επανεκκίνηση της βαριάς βιομηχανίας της χώρας το καλοκαίρι, ο Νίκος Χαρδαλιάς ανακοίνωσε την Πέμπτη ότι όσοι επισκέπτες έρχονται αεροπορικώς στην Ελλάδα θα πρέπει να έχουν αρνητικό μοριακό τεστ 48 ώρες πριν, ενώ όσοι περνούν από τα χερσαία σύνορα θα πρέπει να έχουν αρνητικό μοριακό τεστ 72 ώρες πριν. Το Documento έχει αποκαλύψει ότι ανάλογες εισηγήσεις είχε κάνει η επιτροπή εμπειρογνωμόνων για την έναρξη της θερινής τουριστικής σεζόν, με τον γενικό γραμματέα Δημόσιας Υγείας Παναγιώτη Πρεζεράκο να παρεμβαίνει και να προειδοποιεί τους επιστήμονες ότι αν η επιτροπή καταλήξει σε αυτήν τη γνωμοδότηση, ο τουρισμός –σύμφωνα με όσα ανέφερε μέλος της Επιτροπής στην εφημερίδα– «θα πάει κατά διαόλου». Να σημειωθεί ότι τα έσοδα από τον τουρισμό ανήλθαν στα 3 με 3,5 δισ. ευρώ, ενώ το κόστος ενός καθολικού lockdown για έναν μήνα ανέρχεται –σύμφωνα με τον Χρήστο Σταϊκούρα– σε 2,5 με 3% του ΑΕΠ. Οπότε και από την κυνική δημοσιονομική σκοπιά η διακινδύνευση της δημόσιας υγείας αποδείχτηκε ζημιογόνα.
Τρίτον, η κυβέρνηση άφησε αθωράκιστο το ΕΣΥ και γι’ αυτό τρέχει να προλάβει με έκτακτες προσλήψεις. Με τροπολογία που κατατέθηκε την Πέμπτη, η κυβέρνηση δρομολογεί την άμεση πρόληψη 300 μόνιμων γιατρών στις μονάδες εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) αλλά και προβλέπει την αναγκαστική διάθεση ιδιωτικών κλινικών στο δημόσιο σύστημα υγείας. Λίγες ώρες νωρίτερα ο υφυπουργός Υγείας Βασίλης Κοντοζαμάνης, συνεχίζοντας το σπιράλ εμπαιγμού, ισχυριζόταν: «Από την πρώτη μέρα της άρσης των περιοριστικών μέτρων στις αρχές Μαΐου συνεχίσαμε να δουλεύουμε έχοντας έναν στόχο: να καταστήσουμε το σύστημα υγείας ακόμη πιο ισχυρό, ακόμη πιο έτοιμο να αντιμετωπίσει το δεύτερο κύμα της πανδημίας».
«Σωτήρης» των σλάιντ στο Μαξίμου
Ανακοινώνοντας το lockdown ο πρωθυπουργός αποφάσισε στη συνέντευξη Τύπου να πλαισιωθεί από τον Σωτήρη Τσιόδρα, σε αντίθεση με τα προηγούμενα μηνύματα προς τους πολίτες για την πορεία της πανδημίας που απηύθυνε μόνος. Πρόκειται για άλλη μια ένδειξη ενοχής καθώς έγινε απόπειρα επιμερισμού της ευθύνης, βάζοντας επί της ουσίας στο κάδρο τους επιστήμονες, τους οποίους μέχρι πρότινος προσπαθούσε να προστατέψει από την κριτική. Ο επικεφαλής της επιτροπής των ειδικών έγινε ο «Σωτήρης» που παρουσίαζε τα σλάιντ, με τον Κυρ. Μητσοτάκη να μην αντιλαμβάνεται ότι η επιτηδευμένη οικειότητα μόνο φθορά μπορούσε να προκαλέσει στην καθολική αποδοχή που τύγχανε ο κ. Τσιόδρας.
Αίσθηση προκάλεσε η μακάβρια αποστροφή του επικεφαλής της επιτροπής εμπειρογνωμόνων περί «ποιοτικής μετάβασης προς τον θάνατο», με τον καθηγητή να μετατρέπεται από ασπίδα της εκτελεστικής εξουσίας σε μαγνήτη κριτικής. Εκών άκων, ο κ. Τσιόδρας διέψευσε τη μόνιμη επωδό της κυβέρνησης για τα αίτια του δεύτερου κύματος, τονίζοντας ότι «το 86% των μεταδόσεων δείχνει ότι συμβαίνει μέσα σε κλειστούς χώρους». Συνεπώς ούτε οι πλατείες ούτε η αντιφασιστική συγκέντρωση στο εφετείο και πόσο μάλλον οι «περιπτερόμπιρες» των νέων φέρουν την ευθύνη. Παράλληλα η εν λόγω επισήμανση του καθηγητή έδωσε τη χαριστική βολή στους εκπροσώπους της εκκλησίας που επέμεναν σε αντιεπιστημονικές θεωρίες, μια και οι ναοί εντάσσονται στους κλειστούς χώρους.
Δεν πρέπει να παραγνωριστεί το γεγονός ότι η «σύμφυση» Μητσοτάκη – Τσιόδρα ήρθε σε μια συγκυρία που αφενός ο πρωθυπουργός έχει απολέσει το κλίμα πολιτικής και κοινωνικής συναίνεσης με φόντο τη διαχείριση της πανδημίας, αφετέρου αμφισβητείται έντονα η επιστημονική ακεραιότητα του καθηγητή, ο οποίος διαβεβαίωσε το πανελλήνιο για τις προσπάθειες της κυβέρνησης σε σχέση με την αποσυμφόρηση στα μέσα μαζικής μεταφοράς αλλά και την αδυναμία επένδυσης στον τομέα των αστικών συγκοινωνιών, μιλώντας σε πρώτο πληθυντικό και προτρέποντας τους πολίτες να μη συνωστίζονται.
Πού είναι τα πρακτικά;
Στην κοινή συνέντευξη Τύπου ο Κυρ. Μητσοτάκης ρωτήθηκε για τους λόγους που η κυβέρνηση αρνείται να καταθέσει τα πρακτικά της επιτροπής εμπειρογνωμόνων σχετικά με τις κρίσιμες εισηγήσεις που αφορούν το άνοιγμα των σχολείων και του τουρισμού αλλά και την αύξηση της πληρότητας των πλοίων. Αντί ξεκάθαρης απάντησης και δέσμευσης κατάθεσης των πρακτικών ο πρωθυπουργός κρύφτηκε πίσω από την επιτροπή λέγοντας ότι «όλες οι αποφάσεις μας πάρθηκαν λαμβάνοντας υπόψη τις υποδείξεις των ειδικών».
Μετά το άδειασμα της Ν. Κεραμέως για τη δωρεάν διανομή… full face μασκών στους μαθητές, ο πρωθυπουργός εξέθεσε και πάλι την υπουργό Παιδείας, επισημαίνοντας πως υπήρχαν «διαφορετικές απόψεις» στην επιτροπή για το άνοιγμα των σχολείων, ενώ η κ. Κεραμέως ισχυρίζεται εδώ και μήνες ότι η απόφαση ήταν ομόφωνη. Μάλιστα επιβεβαίωσε το Documento καθώς παραδέχτηκε εμμέσως ότι σπανίως γίνονται ψηφοφορίες στην επιτροπή, ενώ άσκησε κριτική με το γάντι σε επιστήμονες-μέλη της που έχουν διαφοροποιηθεί για σειρά αποφάσεων.
«Η επιτροπή καταλήγει τελικά σε μια απόφαση. Δεν σημαίνει ότι αυτή η απόφαση είναι πάντα ομόφωνη» είπε και συμπλήρωσε: «Και για το ζήτημα των σχολείων υπήρχαν διαφορετικές απόψεις, οι οποίες εκφράζονται στην επιτροπή, αλλά χρέος της είναι να καταλήγει τελικά –έστω και διά ψηφοφορίας, αν αυτό είναι απαραίτητο– σε μια κοινή συνισταμένη. Θα είναι αδιανόητο να πιστεύουμε ότι λέγονται διαφορετικά πράγματα στην επιτροπή από αυτά που βγαίνουν προς τα έξω. Τολμώ να πω ότι είναι και μια προσβολή προς τους ίδιους τους επιστήμονες».
Ο Σωτ. Τσιόδρας που ενημερώνει για τις άκαρπες προσπάθειες της κυβέρνησης αναφορικά με την ενίσχυση των μέσων μεταφοράς δεν έκρινε σκόπιμο να τοποθετηθεί επ’ αυτού, παρόλο που είναι ο επικεφαλής της επιτροπής. Πάντως από την πλευρά του ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας δήλωσε σχετικά με τα πρακτικά της επιτροπής στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε για την υγειονομική κρίση ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα καταθέσει τροπολογία στο πρώτο νομοσχέδιο, με την οποία θα ζητεί την υποχρεωτική δημοσιοποίησή τους.
Το μπαλάκι της ευθύνης
Πέρα από τις αστειότητες που εκστόμισε περί αργοπορίας της επιστημονικής κοινότητας για το πολυπόθητο εμβόλιο, ο Κωνσταντίνος Κυρανάκης εξαπέλυσε μια τροχιοδεικτική βολή προς τα μέλη της επιτροπής. «Εμείς από την αρχή της πανδημίας ακούμε τους επιστήμονες. Το αν αυτό που λένε οι επιστήμονες είναι σωστό ή λάθος θα το εκτιμήσουμε στο τέλος της πανδημίας» προειδοποίησε ο βουλευτής της ΝΔ προτού ανακαλέσει εξαιτίας του σάλου που προκάλεσαν οι δηλώσεις του.
Προφανώς κάποιοι στη συμπολίτευση ήδη αναζητούν διόδους διαφυγής και εξιλαστήρια θύματα για το σενάριο πλήρους εκτροχιασμού της κατάστασης. Γι’ αυτό και η κατάθεση των πρακτικών της επιτροπής –αποτελεί συλλογικό όργανο και εξ αυτού υπόκειται σε διαφάνεια και δημόσιο έλεγχο– είναι ο μόνος τρόπος διασφάλισης των επιστημόνων έναντι της πολιτικής υστεροβουλίας που δεν θα διστάσει να τους δείξει με το δάχτυλο στην απευκταία περίπτωση που η κατάσταση ξεφύγει.