Εκλογές στο Βερολίνο: Ιστορική ήττα του SPD – Δεν αποκλείεται αριστερός συνασπισμός

Ιστορική ήττα του παραδοσιακά ισχυρού SPD στην πρωτεύουσα έφεραν οι εκλογές στο κρατίδιο του Βερολίνου. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, οι εκλογές θα ήταν ένας αγώνας δρόμου στήθους με στήθος ανάμεσα σε Χριστιανοκοινωνική Ένωση (CDU) και Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος (SPD). Αυτό δε συνέβη καθώς το CDU ήταν ξεκάθαρος νικητής στο δεύτερο γύρο των εκλογών στο Βερολίνο, για την ανάδειξη των μελών της τοπικής Βουλής των Αντιπροσώπων. Ωστόσο, παρά την πτώση των δυνάμεων που βρίσκονται στη διακυβέρνηση του κρατιδίου, δεν αποκλείεται να συνεχιστεί η κυβερνητική συνεργασία μεταξύ SPD, Πρασίνων και Die Linke.

Ξεκάθαρο προβάδισμα 

Μετά την καταμέτρηση όλων των ψήφων, το CDU ήρθε πρώτο στην προτίμηση των Βερολινέζων, αφού έλαβε 28,2% των ψήφων, ποσοστό αυξημένο περισσότερο από 10 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το Σεπτέμβριο του 2021. Το SPD έλαβε 18,4%, χάνοντας 3 μονάδες στην ίδια περίοδο, ενώ οι Πράσινοι «ισοβάθμισαν» στο 18,4%, χάνοντας όμως μόλις 0,5%. Το Die Linke έλαβε 12,2%, ποσοστό μειωμένο κατά 1,9 μονάδες. Το ακροδεξιό AfD ενισχύθηκε ελαφρώς κατά 1,1 μονάδες, στο 9,1%, ενώ το φιλελεύθερο FDP δεν κατάφερε να μπει στο κοινοβούλιο, αφού πήρε κάτω από το κατώφλι του 5%, μένοντας στο 4,6%. Η κατανομή των εδρών είναι ως εξής: CDU 48, SPD και Πράσινοι 31 έκαστος, Die Linke 21 και AfD 16. Συνολικά, το βερολινέζικο κοινοβούλιο έχει 154 έδρες, και η απόλυτη πλειοψηφία είναι στις 78 έδρες. Όπως έχουν τα πράγματα, η διακυβέρνηση του κρατιδίου μπορεί να γίνει είτε με την υπάρχουσα σύνθεση, δηλαδή SPD μαζί με Πράσινους και Die Linke, ή με το CDU και όποιο κόμμα ανάμεσα σε SPD και Πράσινους.

Χωρίς συμμάχους το CDU 

Ο Κάι Βέγκνερ, ο υποψήφιος του CDU στο Βερολίνο, μιλώντας στο δημόσιο τηλεοπτικό δίκτυο ZDF, είπε ότι «οι Βερολινέζοι μας εμπιστεύτηκαν, και τώρα έχουμε καθήκον να σχηματίσουμε μια σταθερή κυβέρνηση» ενώ υποσχέθηκε να τις επόμενες μέρες να κάνει συνομιλίες, «με ανοιχτό μυαλό», μαζί με το SPD και τους Πράσινους. Ο Βέγκνερ φαίνεται να είναι σε θέση ισχύος, καθώς οι δέκα μονάδες οι οποίες τον χωρίζουν από τα δύο επόμενα κόμματα τον κάνουν αναπόσπαστο παράγοντα στις συνομιλίες σχηματισμού κυβέρνησης. Παρόλα αυτά, το CDU φαίνεται να μην έχει συμμάχους στη διαδικασία σχηματισμού, παρά το γεγονός ότι η κουλτούρα συνεργασιών ανάμεσα στα μεγάλα κόμματα της Γερμανίας δεν είναι ανοίκεια τακτική.

Ο 50χρονος Βέγκνερ κατάφερε να βάλει στο χάρτη των κυβερνητικών διεργασιών ξανά το CDU μετά από έξι χρόνια, ενώ φιλοδοξεί να γίνει ο πρώτος συντηρητικός κυβερνήτης του κρατιδίου μετά από περισσότερο από είκοσι χρόνια. Τα υπόλοιπα κόμματα φαίνεται να παίρνουν αποστάσεις από το CDU: από τη μία, ο συμπρόεδρος του SPD, Ραέντ Σαλέχ κορόιδεψε τον Βέγκνερ για την εμμονή του να κάνει ένα «restart» στο Βερολίνο, ενώ και η υποψήφια των Πρασίνων, Μπετίνα Γιάρας, κράτησε σαφείς αποστάσεις από τον Βέγκνερ. Η  κυβερνήτρια του Βερολίνου, Φραντσίσκα Γκίφεϊ, είπε το πρωί της Δευτέρας σε τοπικό ραδιόφωνο ότι πρώτα θα ερευνήσει την πιθανότητα να συνεχίσει τον κυβερνητικό συνασπισμό με τους Πράσινους και το Die Linke κι έπειτα θα συνομιλήσει με το CDU.

Μέχρι το 2016, οι Χριστιανοδημοκράτες ήταν μικροί εταίροι σε κυβερνητικά σχήματα με επικεφαλής το SPD. Η τελευταία φορά που το CDU έδωσε κυβερνήτη στο κρατίδιο ήταν το 2001, με τον Έμπερχαρντ Ντίπγκεν, που είχε μια δεκαπεντάχρονη θητεία, με μικρές διακοπές. Από το 2001, το SPD κέρδιζε πάντα τις εκλογές, μέχρι το 2021 που ισοβάθμισε με τους Πράσινους. Το αποτέλεσμα στις εκλογές του 2023 είναι το δεύτερο χειρότερο που καταγράφεται για τους Σοσιαλδημοκράτες από το 1919 στις τοπικές εκλογές του Βερολίνου.

Τα φλέγοντα ζητήματα ρίχνουν το SPD

Η άνοδος του CDU μπορεί να αποδοθεί, χωρίς να κάνει κανείς τραγικό λάθος, στο γεγονός ότι το SPD φθάρθηκε κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης Γκίφεϊ από το φλέγον ζήτημα της στέγασης, για το οποίο οι Βερολινέζοι έχουν κάνει σημαντικές κινητοποιήσεις. Η έλλειψη διαμερισμάτων για τους πολίτες και η πτωχή κατάσταση των υπηρεσιών της πόλης επιρρίπτεται στο Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, που έχει τη διακυβέρνηση του κρατιδίου-δήμου από το 2001. 

Από την άλλη, το CDU φαίνεται να επωφελείται από τη γενική θέληση για αλλαγή που έχει καταγραφεί σε σφυγμομετρήσεις της κοινής γνώμης, ενώ ρόλο στην άνοδό του έπαιξε και το η αποχή των νέων ψηφοφόρων και η καλή επίδοση του CDU στους πολίτες άνω των 60 ετών.