Στην καρδιά μιας ορεινής περιοχής κοντά στην ιερή πόλη Κομ, το εργοστάσιο εμπλουτισμού καυσίμου του Φορντό παραμένει ένα από τα πιο καλά φυλασσόμενα και αδιαφανή σημεία του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.
Παλαιότερες δορυφορικές εικόνες από το σημείο αποκαλύπτουν πέντε σήραγγες που διαπερνούν την οροσειρά, μια μεγάλη βοηθητική δομή και μια εκτεταμένη ζώνη ασφαλείας.
Το άκρως απόρρητο και βαριά φρουρούμενο συγκρότημα έχει αποτελέσει αντικείμενο έντονης φημολογίας για το πραγματικό του μέγεθος και σκοπό του, από τότε που ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 2009.
Εκτιμάται ότι βρίσκεται μεταξύ 80-90 μέτρων κάτω από το έδαφος, ένα βάθος που το καθιστά ασφαλές από τις ισραηλινές βόμβες.
New satellite images show NO damage to the main structures of the Fordow Fuel Enrichment Plant in Qom, #Iran: pic.twitter.com/FFrugMz8MM
— Middle East Monitor (@RegionInFocus) June 14, 2025
Πολλές από τις πληροφορίες που είναι γνωστές σήμερα, προέρχονται από τα απόρρητα ιρανικά αρχεία που απέσπασε το Ισραήλ μέσω μιας επιχείρησης κατασκοπείας, όπως είχε αποκαλυφθεί τα προηγούμενα χρόνια.
Καθώς η Τεχεράνη υποφέρει από μια σειρά καταστροφικών ισραηλινών χτυπημάτων, ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι το Ιράν μπορεί να σπεύσει τώρα να μετατρέψει στο Φορντό τα αποθέματα εμπλουτισμένου ουρανίου σε πυρηνική βόμβα.
Το Ισραήλ έχει στοχοποιήσει τις τελευταίες ημέρες την εγκατάσταση, αλλά, σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), μέχρι στιγμής δεν κατόρθωσε να την καταστρέψει.
Η αμερικανική «υπερ-βόμβα»
Μόνο οι ΗΠΑ θεωρείται ότι έχουν μια βόμβα αρκετά ισχυρή, τη λεγόμενη «βόμβα διάτρησης καταφυγίων» GBU-57 MOP (Massive Ordnance Penetrator), με βάρος 13 τόνους, για να το φτάσει και να προκαλέσει ζημιές στις πυρηνικές εγκαταστάσεις
Καθώς ο Τραμπ «ζυγίζει» ένα αμερικανικό πλήγμα στο Φορντό, ένας πρώην αρχηγός του προσωπικού του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ περιέγραψε στο BBC το πώς οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να την καταστρέψουν.
Σύμφωνα με τον Φρεντ Φλάιτζ, δεν θα χρειαστούν στρατεύματα επί του εδάφους. Οι ΗΠΑ μπορούν να ρίξουν μια σειρά από βόμβες «καταστροφείς» στο υπόγειο εργοστάσιο.
«Θα διενεργηθούν πολλαπλές ανατινάξεις, οι οποίες θα προκαλέσουν την κατάρρευση του βουνού… Δεν θα μείνει τίποτα», σημείωσε ο ίδιος.
Ο Φλάιτς πρόσθεσε ότι οι βόμβες θα προκαλούσαν τεράστιες ζημιές «διεισδύοντας» στις σήραγγες που φιλοξενούν φυγοκεντρητές για τον εμπλουτισμό ουρανίου.
Σύμφωνα με έκθεση του βρετανικού ινστιτούτου RUSI τον Μάρτιο, η καταστροφή του Φορντό από το Ισραήλ θα ήταν σχεδόν αδύνατη χωρίς τη βοήθεια των ΗΠΑ και σημαντική χρήση ισχύος.
Ακόμη και αν η Ουάσινγκτον παρείχε τις βόμβες στο Τελ Αβίβ, οι GBU-57 δεν θα μπορούσαν να φτάσουν το βάθος του, καθώς μπορούν να εκτοξευτούν μόνο από τα αμερικανικά βομβαρδιστικά B-2 stealth, τα οποία το Ισραήλ δεν διαθέτει.
Ο Τραμπ δεν πείθεται για τη δύναμη της GBU-57
Σημειώνεται, ότι η αμερικανική «υπερ-βόμβα» μπορεί να διαπεράσει 18 μέτρα σκυροδέματος ή 61 μέτρα χώματος, ωστόσο ακόμα και αυτή ίσως να μην είναι αρκετή για το Φορντό, λόγω των άγνωστων ενισχυμένων κατασκευών που το θωρακίζουν.
Σύμφωνα μάλιστα με δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας the Guardian η πιθανότητα ενός επιτυχημένου αμερικανικού χτυπήματος στην ιρανική πυρηνική εγκατάσταση αποτελεί θέμα βαθιάς διαφωνίας.
Η επιφυλακτικότητα του Ντόναλντ Τραμπ για το χτύπημα στο Ιράν συνδέεται με αμφιβολίες για τη βόμβα όπως αναφέρουν Αμερικανοί αξιωματούχοι.
Ο Αμερικανός πρόεδρος φέρεται να δήλωσε σε αξιωματούχους του υπουργείου Άμυνας ότι θα είχε νόημα για τις ΗΠΑ να εξαπολύσουν πλήγματα κατά του Ιράν μόνο εάν το εν λόγω όπλο εγγυόταν τη βέβαιη καταστροφή της κρίσιμης εγκατάστασης εμπλουτισμού ουρανίου στο Φορντό.
Όπως αναφέρεται, ενημέρωσαν τον Τραμπ ότι η ρίψη της GBU-57 θα εξουδετέρωνε αποτελεσματικά το Φορντό, αλλά ο ίδιος δεν φαίνεται να έχει πειστεί πλήρως, και γι αυτό έχει καθυστερήσει να εγκρίνει τα πλήγματα, καθώς αναμένει επίσης την πιθανότητα η απειλή της αμερικανικής εμπλοκής να οδηγήσει το Ιράν σε συνομιλίες.
Ο Τραμπ πάντως δεν εξετάζει το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει τακτικό πυρηνικό όπλο στο Φορντό και το ενδεχόμενο αυτό δεν τέθηκε καν επί τάπητος από τον υπουργό Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ ή τον πρόεδρο του Γενικού Επιτελείου Στρατηγού Νταν Κέιν σε συσκέψεις στην αίθουσα καταστάσεων του Λευκού Οίκου, σύμφωνα με δύο άτομα που γνωρίζουν το θέμα.
Αξιωματούχοι της άμυνας που ενημερώθηκαν, αναφέρουν ότι η χρήση συμβατικών βομβών, ακόμη και ως μέρος ενός ευρύτερου πακέτου κρούσης με πολλές GBU-57, δεν θα διείσδυε αρκετά βαθιά στο υπέδαφος και ότι θα προκαλούσε αρκετή ζημιά μόνο για να καταρρεύσουν οι σήραγγες και να θαφτεί κάτω από χαλάσματα.
Διαβάστε επίσης
Ιράν–Ισραήλ: Τα τρία σενάρια του πολέμου και ο εφιάλτης του πυρηνικού τρόμου
