Εκατόν τριάντα εννέα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την αφετηρία της Πρωτομαγιάς.
Την 1η Μάϊου 1866 οι εργάτες στο Σικάγο κατέβηκαν σε απεργία με κεντρικό αίτημα «8 ώρες δουλειά – 8 ώρες ανάπαυση – 8 ώρες ύπνο». Στη διαδήλωση συμμετείχαν περισσότεροι από 600.000 απεργοί σε όλη τη χώρα, γυναίκες και παιδιά, οι 80.000 στο Σικάγο.
Η Πρωτομαγιά καθιερώθηκε ως διεθνής ημέρα των εργατών όλου του κόσμου το 1889, μετά από απόφαση της Β’ Διεθνούς.
Στην Ελλάδα
Η πρώτη Πρωτομαγιά στην Ελλάδα γιορτάστηκε το 1892, από τον Σοσιαλιστικό Σύλλογο του Σταύρου Καλλέργη. Τα χρόνια που ακολούθησαν η Πρωτομαγιά γιορταζόταν κάθε χρόνο.
Το 1924 η τότε κυβέρνηση Παπαναστασίου είχε απαγορεύσει τις πρωτομαγιάτικες εκδηλώσεις, ωστόσο μετά από κάλεσμα της ΓΣΕΕ, οι εργαζόμενοι πραγματοποίησαν συγκεντρώσεις. Οι συγκεντρώσεις χτυπήθηκαν από αξιωματικούς του στρατού, αφού είχαν αρνηθεί οι στρατιώτες να πυροβολήσουν τους διαδηλωτές. Απολογισμός ένας νεκρός, 100 τραυματίες και 100 συλληφθέντες.
Ο Μάιος του 1936 «πνίγηκε» στο αίμα, όταν στην απεργία των καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη δολοφονήθηκαν 12 άνθρωποι. Χαρακτηριστική σκηνή, η φωτογραφίας μιας μάνας να κλαίει τον νεκρό γιό της πάνω σε μια ξύλινη πόρτα. Ήταν ο 25χρονος αυτοκινηστιστής Τάσος Τούσης. Η συγκλονιστική εικόνα θα εμπνεύσει τον Ποιητή Γιάννη Ρίτσο, να γράψει τον «Επιτάφιο», που το μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης κάποια χρόνια μετά.
Περίπου ένα χρόνο πριν από τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, στις 27 Απριλίου 1944, ο ΕΛΑΣ θα σκοτώσει σε ενέδρα τον Γερμανό στρατιωτικό διοικητή της Πελοποννήσου, στρατηγό Φραντς Κρεχ, διοικητή της 41ης Μεραρχίας Πεζικού της Βέρμαχτ, καθώς και τρεις άνδρες τςη συνοδείας του.
Οι κατακτητές αποφάσισαν σε αντίποινα «την εκτέλεση 200 κομουνιστών, καθώς και την εκτέλεση όλων των ανδρών που θα συλλαμβάνονται μεταξύ Μολάων και Σπάρτης». Οι περισσότερο μελλοθάνατοι, που ήταν παλιοί κρατούμενοι στην Ακροναυπλία και εξόριστοι στην Ανάφη, οδηγήθηκαν με καμιόνια από το στρατόπεδο του Χαϊδαρίου στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής.
Μεταπολεμικά χρόνια
Ο πρώτος μεταπολεμικός εορτασμός της Πρωτομαγιάς στη χώρα μας πραγματοποιήθηκε στο Παναθηναϊκό στάδιο, ενώ την υπόλοιπη δεκαετία του ’40, οι εορτασμοί γίνονταν κυρίως σε κλειστούς χώρους.
Το 1967, με την επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας απαγορεύονται κάθε είδους συναθροίσεις, ενώ το 1968 η Πρωτομαγιά καθιερώνεται ως αργία με τον Αναγκαστικό Νόμο 380/68.
Ο πρώτος εορτασμός της Πρωτομαγιάς σε συνθήκες νομιμότητας έγινε το 1975, λαμβάνει χώρα στην πλατεία Κοτζιά και είναι μαζική, ενώ από το 1976 η συγκέντρωση της Πρωτομαγιάς θα γίνεται στο Πεδίο του Άρεως μπροστά από το κτίριο της ΓΣΕΕ.
Διαβάστε επίσης:
Μητσοτάκης αδειάζει Δένδια – Δίνει τα εξοπλιστικά στον Ντόκο και στήνει «παράλληλο ΥΠΕΘΑ»
Ρουβίκωνας: Κατάληψη στο κτίριο της ΓΣΕΕ
Πρωτομαγιά 2025: Πώς θα κινηθούν ΗΣΑΠ, Μετρό, λεωφορεία και τρόλεϊ
Η μαρτυρία της κόρης του Πέτρου Λεύκοβιτς στο Documento για τον πατέρα και βιαστή της
