Παρά το υπέρογκο ποσό των περίπου 22 δισ. ευρώ που έχει λάβει η Ελλάδα από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) για τον «θεμελιώδη οικονομικό και κοινωνικό μετασχηματισμό του κράτους», κατά την κυβερνητική κομπορρημοσύνη, μόλις το 39,6% των κονδυλίων έχει απορροφηθεί από το 2021 έως σήμερα. Κι αυτό όχι γιατί δεν υπάρχουν ανάγκες ή έργα, αλλά επειδή το Ταμείο Ανάκαμψης υπόκειται σε ενδελεχή έλεγχο από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO). Ετσι, αποκλείεται η εσωτερική «ασφάλεια» της ατιμωρησίας για αναθέσεις ή υπερτιμολογήσεις.
Οι φορείς γνωρίζουν ότι σε περίπτωση παρατυπιών μπορεί να υπάρξει ποινική διερεύνηση και όχι απλώς επιστροφή ποσών. Αυτό καθιστά ριψοκίνδυνη την υλοποίηση έργων σε πλαίσιο αδιαφάνειας και γι’ αυτό αρκετοί φορείς αποφεύγουν να εμπλακούν. Ετσι, το κράτος αφήνει κοινοτικά κονδύλια δισεκατομμυρίων να λιμνάζουν. Το αποτέλεσμα είναι μια τεράστια ευκαιρία για την ανάπτυξη της χώρας να χάνεται, την ώρα που οι κοινωνικές και περιφερειακές ανισότητες διευρύνονται.
Ακόμη κι όταν τελικά απορροφώνται λίγα χρήματα, τα έργα συχνά μένουν μισά ή υπολειτουργούν. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν έργα ψηφιακής μετάβασης που ξεκίνησαν με προσδοκίες, αλλά παρέμειναν στα χαρτιά και άλλα που, αφού ολοκληρώθηκαν, αποδείχθηκαν αναποτελεσματικά.
Την ίδια ώρα εκατοντάδες εκατομμύρια από τη δανειακή συνιστώσα του Ταμείου διοχετεύτηκαν, όπως έχει αποκαλύψει το Documento το 2023, σε φτηνά δάνεια με εγγυήσεις του ελληνικού δημοσίου προς επιχειρήσεις-κολοσσούς, ενώ αυτές θα μπορούσαν εύκολα να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση από τις εμπορικές τράπεζες, αποδεικνύοντας έτσι την απουσία προτεραιότητας προς τις μικρότερες, περισσότερο ευάλωτες επιχειρήσεις.
Την πρακτική επιβεβαίωσε στο Documento ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Νικόλας Φαραντούρης: «Μεγάλο μέρος των δανειακών κεφαλαίων δόθηκε σε πολύ λίγες μεγάλες εταιρείες και ομίλους εταιρειών. Πολλά έργα που έχουν ενταχθεί και υλοποιούνται είναι χαμηλής ποιότητας και ανύπαρκτου οικονομικού αποτελέσματος». Το ίδιο επισημαίνει και το Ελεγκτικό Συνέδριο, καθώς σε έκθεσή του υπογράμμισε τις καθυστερήσεις στα χρονοδιαγράμματα και την αναποτελεσματικότητα των έργων.
Παρ’ όλα αυτά, κατάφεραν να κατευθύνουν μερικές χιλιάδες ευρώ του Ταμείου μέσω απευθείας αναθέσεων σε συμβουλευτικές εταιρείες και τεχνικούς μεσάζοντες όχι επειδή υπάρχει πραγματική ανάγκη, αλλά για να φανεί –στα χαρτιά– δήθεν λογιστική απορροφητικότητα.
Η Κομισιόν έχει ήδη προειδοποιήσει. Αν τα έργα δεν ολοκληρωθούν έως το καλοκαίρι του 2026, οπότε και παύει οριστικά το Ταμείο Ανάκαμψης, η Ελλάδα κινδυνεύει να επιστρέψει δισεκατομμύρια ευρώ χάνοντας μια ιστορική ευκαιρία ανασυγκρότησης. Οπως επισημαίνει η Κομισιόν στην τελευταία έκθεση τον Ιούνιο του 2025: «Τα κράτη-μέλη έχουν 454 ημέρες για να υλοποιήσουν τις μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις που περιλαμβάνονται στο Ταμείο Ανάκαμψης. Ο κανονισμός του Ταμείου Ανάκαμψης και οι εκτελεστικές αποφάσεις του Συμβουλίου που έχουν εκδοθεί προβλέπουν ότι όλα τα ορόσημα και οι στόχοι για την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί έως τις 31 Αυγούστου 2026. Σύμφωνα με τις εν λόγω διατάξεις, οποιαδήποτε ενέργεια που αναλαμβάνεται μετά τις 31 Αυγούστου 2026 για την εκπλήρωση των ορόσημων και των στόχων δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη στην αξιολόγηση των αιτημάτων πληρωμής».
Στο πλαίσιο της έρευνάς μας, προχωρήσαμε στη συγκέντρωση και επεξεργασία όλων των διαθέσιμων στοιχείων για την πορεία των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης ανά υπουργείο. Εξετάσαμε δεκάδες έργα από το 2021 έως και σήμερα, εντοπίσαμε όσα δεν έχουν ξεκινήσει, έχουν παγώσει ή απλώς «σέρνονται» και υπολογίσαμε την πραγματική απορροφητικότητα, που δεν ξεπερνά το 35%.
Τοπίο στην ομίχλη
Από την έρευνα του Documento προκύπτει ότι πολλά από τα χρηματοδοτούμενα έργα από το ΤΑΑ είναι ασαφή και αόριστα ως προς τους στόχους που επιτελούν. Οι προδιαγραφές των έργων όχι μόνο δεν είναι ξεκάθαρες, αλλά μοιάζουν με «τοπίο στην ομίχλη» για όποιον επιχειρεί να τις διερευνήσει. Συχνά το ίδιο έργο αναφέρεται με διαφορετικά ονόματα, κάτι που καθιστά αδύνατη την παρακολούθησή του. Αντικείμενα πολλών συμβάσεων επικαλύπτονται χωρίς σαφή διαχωρισμό αρμοδιοτήτων, ενώ παρατηρείται συστηματικά η πρακτική «τεμαχισμού» έργων – μεγαλύτερα έργα σπάνε σε μικρότερες εργολαβίες κάτω των 30.000 ευρώ ώστε να ανατεθούν χωρίς διαγωνισμό.
Η απουσία ενιαίου πλαισίου τεκμηρίωσης και η μη δημοσιοποίηση ολοκληρωμένων φακέλων κάθε έργου ενισχύουν την αδιαφάνεια. Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι αρκετές από τις συμβάσεις τεχνικής βοήθειας ή επικοινωνίας περιλαμβάνουν περιγραφές-κλισέ, όπως «σχεδιασμός εργαλείου υποστήριξης» ή «ανάπτυξη συστήματος παρακολούθησης», χωρίς να προσδιορίζεται το περιεχόμενό τους ή να είναι μετρήσιμα τα αποτελέσματα. Ολα αυτά συνθέτουν ένα θολό και κατακερματισμένο τοπίο που λειτουργεί εις βάρος της πραγματικής της απορρόφησης των ευρωπαϊκών κονδυλίων.
Η συλλογή των στοιχείων από το Documento ήταν επίπονη, αφού οι καταχωρήσεις σε πολλές περιπτώσεις είναι χωρίς τις απαραίτητες σημάνσεις κατηγοριοποίησης που θα οδηγούσαν απευθείας, όπως επιτάσσει η διαφάνεια, σε όλα τα στοιχεία που αφορούν την ανάθεση του εκάστοτε έργου. Αλλωστε η Ελλάδα δεν έχει συμμορφωθεί ακόμη στο κοινοτικό δίκαιο, που επιτάσσει κάθε χώρα να κοινοποιεί τους αποδέκτες που λαμβάνουν τα περισσότερα έργα.
Η εικόνα που προέκυψε διαψεύδει την επίσημη ρητορική. Παρά τις δηλώσεις του αναπληρωτή υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκου Παπαθανάση για δήθεν ταχεία απορρόφηση έως τα τέλη του 2026, τα στοιχεία που αποτυπώσαμε δείχνουν καθαρά ότι περισσότερα από 12 δισ. ευρώ κοινοτικών κονδυλίων (55,5%) θα παραμείνουν αναξιοποίητα και αυτό γιατί για το 2025 προγραμματίζονται πιστώσεις μόλις 9,1%. Απευθυνθήκαμε σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και στα υπουργεία. Ελάχιστοι απάντησαν (υπουργεία Δικαιοσύνης, Υγείας, Κλιματικής Κρίσης και Εργασίας) στα ερωτήματά μας και μάλιστα με γενικόλογες αναφορές για «υψηλή απορροφητικότητα» και «πρόοδο», χωρίς τεκμηριωμένες εξηγήσεις. Αντιθέτως, η έρευνα του Documento απέδειξε ότι πολλά έργα βρίσκονται ακόμη σε στάδιο «ωρίμασης», άλλα παραμένουν στα χαρτιά, ενώ κάποια ολοκληρώνονται μόνο για τα μάτια των ελέγχων – χωρίς δηλαδή ουσιαστική λειτουργία ή κοινωνική ανταποδοτικότητα.
Και όλα αυτά ενώ το ρολόι μετράει αντίστροφα…
Εργα εκατομμυρίων… στο κενό
Σε φιάσκο καταλήγουν πολλά από τα προγράμματα εκατομμυρίων του Ταμείου Ανάκαμψης. Ξεκινούν με τυμπανοκρουσίες, συνεντεύξεις Τύπου και μεγαλεπήβολες υποσχέσεις. Ομως, όταν σβήσουν τα φώτα, επικρατεί το τίποτα. Πολλά έργα δεν ξεκίνησαν ποτέ, άλλα ξεκίνησαν και κόλλησαν στην πράξη και σε αρκετές περιπτώσεις απλώς παραμένουν «σε στάδιο ωρίμασης», δηλαδή «στα χαρτιά» και μόνο.
Αλλη μια παράμετρος που οδηγεί πολλά από τα έργα στο κενό είναι οι συγκρούσεις μεταξύ των ανάδοχων εταιρειών που αναλαμβάνουν ένα έργο και πολλές φορές οδηγούν σε νομικές διαμάχες μεταξύ τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το πρόγραμμα «Ψηφιοποίηση αρχείων του Δημόσιου Συστήματος Υγείας» ύψους 117,8 εκατ. ευρώ. Με βάση τα ορόσημά του, θα έπρεπε να είχαν ψηφιοποιηθεί μέχρι σήμερα εκατομμύρια σελίδες. Αντ’ αυτού, σύμφωνα με πληροφορίες του Documento, η εκπόνηση του έργου μπλόκαρε έπειτα από συγκρούσεις μεταξύ των ανάδοχων εταιρειών.
Το ίδιο και για το πρόγραμμα για την «Ψηφιοποίηση αρχείου υποθηκοφυλακείων για το Εθνικό Κτηματολόγιο» ύψους 242,4 εκατ. ευρώ. Τον Δεκέμβριο του 2024 οι ανάδοχοι του έργου προσέφυγαν κατά του Ελληνικού Κτηματολογίου επειδή υποστήριζαν ότι αιφνιδιαστικά αποφάσισε να αλλάξει συγκεκριμένους όρους του έργου σχετικά με το σκανάρισμα εγγράφων και τον όγκο των υπό επεξεργασία αρχείων που θα πληρωθεί, γεγονός που θα τους οδηγούσε σε αθροιστικές απώλειες 25-30 εκατ. ευρώ. Ετσι, η σύμβαση μένει ενεργή, το κονδύλι δρομολογημένο, αλλά το φυσικό αντικείμενο παραμένει μόνο στα χαρτιά.
Αναποτελεσματικά έργα
Ακόμη όμως κι εκείνα τα έργα που προχωρούν και τυπικά ολοκληρώνονται καταλήγουν συχνά να σέρνονται στην πράξη: υπολειτουργούν, δεν αξιοποιούνται, μένουν χωρίς προσωπικό ή και εξοπλισμό. Η απορρόφηση του κονδυλίου δηλαδή μπορεί να έχει γίνει, αλλά η πραγματική λειτουργία παραμένει γράμμα κενό.
Η κατάσταση αποτυπώνεται στις ακόλουθες περιπτώσεις:
- Το Εθνικό Δίκτυο Τηλεϊατρικής δημιουργήθηκε ώστε οι διαγνωστικές εξετάσεις που διενεργούνται στα ΤΕΠ να μπορούν να αξιολογούνται εξ αποστάσεως. Από τα 29,9 εκατ. ευρώ που έχουν εγκριθεί, έχουν αξιοποιηθεί μέχρι στιγμής περίπου 5 εκατ. Το δίκτυο έχει ήδη εγκατασταθεί σε ορισμένα νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας, ωστόσο δεν λειτουργεί εξαιτίας των ανεπαρκών ψηφιακών υποδομών και της έλλειψης προσωπικού.
- Το νέο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης ΗΔΙΚΑ συνδέεται με δύο προγράμματα, ύψους 13,9 εκατ. και 4,5 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Παρά τα εκατομμύρια, ιατρικοί σύλλογοι είχαν εκφράσει σοβαρές ενστάσεις για τη νέα πλατφόρμα, χαρακτηρίζοντάς τη χρονοβόρα και προβληματική. Τα έργα της ψηφιοποίησης του ΕΣΥ, όπως μας επεσήμανε και το υπουργείο Υγείας σε απάντησή του, έχουν ως φορέα χρηματοδότησης το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, το οποίο έχει απορρόφηση μόλις 45,61%.
Ενίσχυε τους μεγάλους
Τον Ιούνιο του 2023 το Documento είχε αποκαλύψει ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη μοίραζε πάνω από 600 εκατ. ευρώ μέσω του ΤΑΑ σε ορισμένες από τις μεγαλύτερες ελληνικές επιχειρήσεις διά των συστημικών και άλλων τραπεζών για επενδύσεις που ουδεμία σχέση είχαν με τον πυρήνα του Ταμείου Ανάκαμψης, δηλαδή την ουσιαστική ανάπτυξη, τη στήριξη των ευάλωτων και τη μείωση των κοινωνικών και περιφερειακών ανισοτήτων.
Επρόκειτο για επιχειρήσεις που ελέγχονται από συνολικά 14 ισχυρούς επιχειρηματίες, οι οποίοι διαθέτουν ήδη πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό και παρουσιάζουν υψηλή κερδοφορία. Με άλλα λόγια, δεν συγκαταλέγονται στους πραγματικά «ευάλωτους» της αγοράς και δεν έχουν ανάγκη τα προνομιακά, χαμηλότοκα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης, τα οποία μάλιστα καλύπτονται από εγγυήσεις του ελληνικού δημοσίου.
Συγκεκριμένα, από τη συνολική δαπάνη ύψους 621,9 εκατ. ευρώ που περιλαμβάνεται στην έκθεση επιβεβαίωσης στόχων του Ταμείου Ανάκαμψης, 791.778 ευρώ κατευθύνθηκαν στη συμβουλευτική εταιρεία Planet ΑΕ, που έχει διαχρονική παρουσία σε κρατικές συμβάσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το ποσό αφορά την αγορά νέου κτιρίου γραφείων για τη μετεγκατάσταση των κεντρικών δραστηριοτήτων της στην Αθήνα. Κατά πόσο έχει σχέση με την ανάπτυξη και την καταπολέμηση των κοινωνικών ανισοτήτων είναι ένα ερώτημα. Πάντως, η διευθύνουσα σύμβουλός της (COO) είναι σύζυγος του πρώην γενικού γραμματέα του υπουργείου Οικονομικών και τότε συμβούλου της Τράπεζας της Ελλάδος Ηλία Πλασκοβίτη, στοιχείο που εντείνει τις εντυπώσεις γύρω από τη διαχείριση των κοινοτικών πόρων.
Ενδεικτικά πάλι δύο εταιρείες που έλαβαν διπλή χρηματοδότηση από το ΤΑΑ ήταν η Olympic Εμπορικές και Τουριστικές Επιχειρήσεις, δηλαδή η Avis και η Metro ΑΕΒΕ. Η Avis εξασφάλισε 70 εκατ. ευρώ για ανανέωση του στόλου οχημάτων της και επιπλέον 130 εκατ. ευρώ για τον ίδιο σκοπό, ενώ είχε καταγράψει κύκλο εργασιών 231 εκατ. ευρώ το 2022, αυξημένο κατά 17,8%. Η έτερη, ιδιοκτήτρια των σουπερμάρκετ My Market, έλαβε συνολικά 8,5 εκατ. ευρώ για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων, ενώ μέχρι τότε η Metro AEBE είχε επεκταθεί ραγδαία και έως το 2023 είχε ετήσιες επενδύσεις της τάξης των 35-40 εκατ. ευρώ.
Δανειοδοτήθηκαν επίσης επιχειρήσεις με μεγάλους τζίρους από το λιανεμπόριο και την ενέργεια. Ο Ομιλος Σκλαβενίτη έλαβε 20,5 εκατ. ευρώ για την αναβάθμιση των ψηφιακών του υποδομών και ανάλογες χρηματοδοτήσεις έλαβαν και εταιρείες του Ομίλου Βαρδινογιάννη, όταν το 2022 είχαν καταγράψει υπερκέρδη. Η Avin Oil έλαβε 697.000 ευρώ και η Coral ΑΕ άλλα 1,52 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων.
Εν ολίγοις, κοινή συνισταμένη για την ενίσχυση που είχαν λάβει τότε από το ΤΑΑ μεγάλες επιχειρήσεις ήταν ότι είχαν ήδη ισχυρό αποτύπωμα στην αγορά, πλήρη πρόσβαση σε τραπεζικά εργαλεία και κεφάλαια.
Αυξημένη λογοδοσία
Η αυστηρή εποπτεία από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία που συνοδεύει το Ταμείο Ανάκαμψης έχει αλλάξει όμως τα δεδομένα. Σε αντίθεση με άλλα ευρωπαϊκά κονδύλια, τα έργα του ΤΑΑ συνοδεύονται από αυστηρούς όρους διαφάνειας και λογοδοσίας, που καθιστούν την αυθαίρετη διανομή των χρημάτων πιο δύσκολη από ποτέ. Πόσο μάλλον όταν η ίδια η Κομισιόν αναγνωρίζει ότι η Ελλάδα έχει λάβει μεγάλο μέρος των κονδυλίων του Ταμείου και είναι φυσικό να θέλει να γνωρίζει ότι όσα αποκτήθηκαν έχουν προωθηθεί χωρίς ατασθαλίες.
Η αυξημένη αυτή λογοδοσία λειτουργεί ανασταλτικά κι έτσι συνήθεις πρακτικές κατανομής κονδυλίων –με εσωτερικές διαδρομές, “βολικές” αναθέσεις και προνομιακές σχέσεις– δεν μπορούν πλέον να περάσουν με την ίδια ευκολία, παρά την όποια «ασυλία» από το εγχώριο σύστημα απονομής δικαιοσύνης. Ετσι, αντί να προχωρήσουν σε ανοιχτές, θεσμικά κατοχυρωμένες διαδικασίες, αρκετοί φορείς προτιμούν να παραπέμπουν τις αποφάσεις ή να «σέρνουν» τις διαδικασίες, αφήνοντας τεράστια ποσά αναξιοποίητα. Μεγάλα ποσά λιμνάζουν επειδή δεν χωρούν πια στο γνώριμο πλαίσιο «διαχείρισης».
Η απορρόφηση λοιπόν καθυστερεί όχι γιατί λείπουν οι ανάγκες ή τα έργα, αλλά επειδή δεν επιτρέπεται πια το «παραδοσιακό μοίρασμα» πίσω από κλειστές πόρτες.
Το καμπανάκι του Ελεγκτικού
Οι ατασθαλίες έχουν γίνει σήμα κατατεθέν σε έργα κατά τη διακυβέρνηση της χώρας από τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Σε μια έκθεση-κόλαφο τον Φεβρουάριου του 2024 το Ελεγκτικό Συνέδριο, ένα από τα τρία ανώτατα δικαστήρια της χώρας και αρμόδιο για να ελέγχει και να αποδίδει ευθύνες στους «δημόσιους υπολόγους», τους διαχειριστές του δημοσίου, επισήμανε τον κίνδυνο να χαθούν κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης λόγω παραλείψεων και καθυστερήσεων της κυβέρνησης. Συγκεκριμένα, έκανε λόγο για εκτενείς καθυστερήσεις στην ωρίμαση και υλοποίηση έργων εξαιτίας της απουσίας υποχρεωτικών ενδιάμεσων χρονοδιαγραμμάτων υλοποίησης έργων, πέρα από τα συμφωνηθέντα ορόσημα με την ΕΕ.
Μάλιστα, σύμφωνα με την έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ο κίνδυνος μεγάλων καθυστερήσεων στην υλοποίηση των έργων θα σημάνει μαζικές απεντάξεις έργων και απώλεια σημαντικών ευρωπαϊκών πόρων. Στην ίδια έκθεση το Ελεγκτικό Συνέδριο εντόπιζε την ευρεία πρακτική ανάθεσης έργων σε εξωτερικούς συμβούλους, γεγονός που δεν επιφέρει κανένα θετικό αποτέλεσμα. Συγκεκριμένα, επισημάνθηκε: «Οι εμπλεκόμενοι φορείς προσέφυγαν σε συμβάσεις με ιδιώτες αναδόχους (τεχνικούς συμβούλους), ο υποστηρικτικός ρόλος των οποίων δεν απέτρεψε την πλημμελή εφαρμογή των διαδικασιών παρακολούθησης των έργων εντός ΟΠΣ ΤΑ. Οι υπηρεσίες Εσωτερικού Ελέγχου των εμπλεκόμενων φορέων ουδόλως έχουν συνδράμει στον έλεγχο της ορθής εφαρμογής των διαδικασιών υλοποίησης των έργων του ΤΑΑ και στην αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς τους».
Η μάστιγα των συμβούλων
Κάτω από τα ραντάρ της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, σε πολλά υπουργεία κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης μοιράζονται με απευθείας αναθέσεις έως 30.000 ευρώ χωρίς τον ΦΠΑ (πάνω από 30.000 ευρώ απαιτείται διαγωνισμός) σε ιδιωτικές εταιρείες δήθεν για τεχνικές υπηρεσίες, συμβουλευτικές προτάσεις και μελέτες υποστήριξης που τελικώς σπάνια έχουν ουσιαστικά αποτελέσματα. Βέβαια, σχεδόν πάντα οι υπηρεσίες αυτές είναι –και εδώ– ασαφείς και οι διατυπώσεις των στόχων τόσο γενικές και θολές που δύσκολα βγάζει κανείς άκρη για το τι στ’ αλήθεια εξυπηρετούν.
Ετσι, οι στόχοι παρουσιάζονται με τέτοια αοριστία που μοιάζουν περισσότερο με πρόσχημα παρά με σχέδιο.
Το μοτίβο είναι σταθερό: ευρωπαϊκό χρήμα καταλήγει σε συγκεκριμένες εταιρείες για περιττές υπηρεσίες. Οι αναθέσεις πολλαπλασιάζονται όχι γιατί υπάρχει ανάγκη, αλλά για να φανεί –στα χαρτιά– ότι κάτι κινείται. Πρόκειται για έναν μηχανισμό απορρόφησης χωρίς ουσία, χωρίς αντίκρισμα, αλλά με απόλυτη τυπική νομιμότητα. Ενδεικτικά:
Στις 9/8/2022 δόθηκε με απευθείας ανάθεση από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων η «Παροχή υπηρεσιών συμβούλου Επικοινωνίας των Προγραμμάτων Δράσεων 1 και 2 και προκαταρκτικές εργασίες δημοσιότητας» στην εταιρεία Havako Μον. IKE. Το κόστος ανήλθε στις 37.014 ευρώ. Στόχος του έργου ήταν μεταξύ άλλων «οι Υπηρεσίες τεχνολογίας των πληροφοριών: ανάπτυξη λογισμικού, διαδίκτυο». Βέβαια, πουθενά στο έγγραφο ανάθεσης δεν παρατίθενται λεπτομέρειες για το έργο, για το τι είδους λογισμικό είναι αυτό.
Στις 30/8/2022 το ίδιο υπουργείο αποφασίζει απευθείας ανάθεση για την «Ανάπτυξη ηλεκτρονικού εργαλείου για την υποδοχή, τον έλεγχο, την αξιολόγηση και την έγκριση των αιτήσεων χρηματοδότησης των δυνητικών δικαιούχων χρηματοδότησης των Δράσεων 1 και 2» στην εταιρεία Collectives AE με κόστος 36.704 ευρώ. Το υπουργείο ωστόσο δεν προσδιορίζει τι χαρακτηριστικά πρέπει να έχει αυτό εργαλείο. Υποτίθεται ότι ήταν ήδη από το 2022 στα σκαριά ο «Ψηφιακός Μετασχηματισμός του Γεωργικού Τομέα», χρηματοδοτούμενος και αυτός ως ξεχωριστό πρόγραμμα από το Ταμείο Ανάκαμψης ύψους 27 εκατ. ευρώ. Χρειαζόταν λοιπόν αυτή η απευθείας ανάθεση;
Στις 30/4/2024 αναρτάται στη Διαύγεια απευθείας ανάθεση του υπουργείου Περιβάλλοντος και ενέργειας για «Υπηρεσίες πιστοποιημένου εξωτερικού ελεγκτή για μέρος των οροσήμων του 2023 που αφορούν στο 4ο αίτημα πληρωμής στο πλαίσιο του Υποέργου 8 του Εργου Οριζόντια Τεχνική Βοήθεια του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας». Το έργο δόθηκε στην εταιρεία Συνεργαζόμενοι Ορκωτοί Λογιστές ΑΕ αντί 29.000 ευρώ. Ομως στις 5/8/2024 το εν λόγω υπουργείο κάνει μία ακόμη απευθείας ανάθεση στην ίδια εταιρεία για τις «Υπηρεσίες πιστοποιημένου εξωτερικού ελεγκτή για μέρος των οροσήμων του 2023 που αφορούν στο 5ο αίτημα πληρωμής» για το υποέργο 13 του ίδιου ακριβώς έργου.
Γιατί το υπουργείο πλήρωσε μέσω δύο απευθείας αναθέσεων και όχι σε μία εφόσον πρόκειται ακριβώς για το ίδιο έργο; Μήπως επειδή σε διαφορετική περίπτωση απαιτείται διαγωνισμός;
Διαβάστε επίσης
Ισραήλ – Ιράν: Ολοταχώς προς γενικευμένη σύγκρουση – Ολονύχτια επίθεση με πυραύλους από την Τεχεράνη
ΔΟΑΕ: Το Ισραήλ χτύπησε πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν – Παγκόσμια ανησυχία
Η κυβέρνηση πανηγυρίζει «νίκη» κατά της ακρίβειας, που όμως είναι επικράτηση των καρτέλ
Αφήνουν 12,δισ. ανεκμετάλλευτα – Αυτή την Κυριακή στο Documento
March to Gaza: Πώς οι αιγυπτιακές αρχές συνέλαβαν δικηγόρο πρώην μέλος του ΔΣ του ΔΣΑ (Video)
