Γκίντεον Λεβί στο Documento: Μπορούμε να μιλάμε για εκφασισμό της ισραηλινής κοινωνίας

Με µελανά χρώµατα περιέγραψε την κατάσταση στο Ισραήλ λίγο πριν από τη συµπλήρωση δύο χρόνων από την έναρξη του γενοκτονικού πολέµου στη Γάζα ο διακεκριµένος Ισραηλινός δηµοσιογράφος και συγγραφέας Γκίντεον Λεβί.

Ο βετεράνος αρθρογράφος της ισραηλινής εφηµερίδας «Haaretz» µε την οποία συνεργάζεται από το 1982 –έχει χαρακτηριστεί ως η πιο επικριτική φωνή στο εσωτερικό της χώρας του– κατήγγειλε µιλώντας στο Documento τη σιωπή που τηρούν τα εγχώρια ΜΜΕ απέναντι στη σφαγή της Γάζας και την αποστασιοποίηση της ισραηλινής κοινωνίας από την ανθρωπιστική κρίση που µαστίζει τον παλαιστινιακό θύλακα, υπογραµµίζοντας ότι η αλήθεια παραµένει συνειδητά θαµµένη.

Αναφέρθηκε επίσης στο αποτρόπαιο περιστατικό µε τον στόλο αλληλεγγύης «Global Sumud Flotilla», που αναχαιτίστηκε βίαια από τις ισραηλινές ένοπλες δυνάµεις σε διεθνή ύδατα, υποστηρίζοντας ότι ήταν αναµενόµενο ότι θα συνέβαινε κάτι τέτοιο. Παράλληλα, εξέφρασε τον θαυµασµό του για όλους όσοι συµµετέχουν στις εν λόγω αποστολές και τόνισε ότι µέσω αυτών το Ισραήλ «πέφτει ανόητα σε µια παγίδα». Οι εικόνες των ενόπλων στρατιωτών που πλησιάζουν αθώους πολίτες δεν συγκινούν την ισραηλινή κοινή γνώµη, αλλά πυροδοτούν αυστηρές καταδίκες διεθνώς, εξήγησε ο διάσηµος αντιφρονών δηµοσιογράφος που επισκέφτηκε την Ελλάδα για να τιµηθεί µε το Βραβείο ∆ηµοκρατίας της Πόλης των Αθηνών 2025.

Εχετε δεχτεί απειλές λόγω των θέσεων και των δηµοσιευµάτων σας; Υπήρξε κάποια στιγµή που να αισθανθήκατε ότι βρίσκεστε σε σοβαρό κίνδυνο;

Οχι προσφάτως. Στη µακρά καριέρα µου υπήρξαν όµως στιγµές που φοβήθηκα πραγµατικά. Το 2014 η εφηµερίδα στην οποία εργάζοµαι προσέλαβε σωµατοφύλακες για να µε προστατεύουν επειδή µου ήταν αδύνατο να κυκλοφορώ στους δρόµους. Τα δύο τελευταία χρόνια µε τον πόλεµο στη Γάζα δέχοµαι περιστασιακές απειλές και υβριστικά σχόλια, χωρίς όµως να αισθάνοµαι ότι διατρέχω πραγµατικό κίνδυνο.

Υπάρχουν άλλοι δηµοσιογράφοι στο Ισραήλ που εκφράζουν ανοιχτά την αντίθεσή τους στη σφαγή της Γάζας και την πολιτική του Νετανιάχου;

Ναι, δεν είµαι ο µόνος. Υπάρχουν κι άλλοι κι αυτό είναι κάτι που µε κάνει να αισθάνοµαι περήφανος. Μερικοί από αυτούς εργάζονται επίσης στη «Haaretz», αλλά υπάρχουν και κάποιοι ακόµη που µιλούν ανοιχτά, κάτι που απαιτεί θάρρος, γι’ αυτό και τους θαυµάζω πραγµατικά. Ορισµένοι νέοι δηµοσιογράφοι είναι µάλιστα πολλά υποσχόµενοι.

Ποιο είναι αυτήν τη στιγµή το επίπεδο αποδοχής του Νετανιάχου στο Ισραήλ;

Το Ισραήλ είναι διχασµένο απέναντι στον Νετανιάχου. Ενα τµήµα του ισραηλινού λαού τον θαυµάζει ως λαϊκιστή ηγέτη και τον ακολουθεί σε ό,τι κι αν κάνει, ανεξάρτητα του τι είναι αυτό, ενώ ένα άλλο τον µισεί. Είναι ίσως ο πιο αγαπητός και ταυτόχρονα ο πιο µισητός Ισραηλινός πολιτικός όλων των εποχών. Και το µίσος προς το πρόσωπό του συνεχώς αυξάνεται. Το ερώτηµα είναι πόσοι ανήκουν σε κάθε στρατόπεδο. Τώρα φαίνεται ότι δεν έχει καµία πιθανότητα να κερδίσει τις επόµενες εκλογές, αλλά οι δηµοσκοπήσεις αφορούν την παρούσα στιγµή. Μέχρι να στηθούν οι κάλπες αυτός ο άνθρωπος µπορεί να κάνει πολλά πράγµατα. ∆εν θα απέκλεια το ενδεχόµενο να επανεκλεγεί.

Θα µπορούσε να επανεκλεγεί ακόµη και µετά το σκάνδαλο διαφθοράς για το οποίο δικάζεται;

Ακόµη και έπειτα από όλα. Προφανώς, δεν µπορεί κανείς να το εγγυηθεί. Οι πιθανότητες να ηττηθεί στις εκλογές είναι περισσότερες. Ωστόσο διαθέτει ακόµη την ευκαιρία, όντας «µάγος» στη χειραγώγηση όχι µόνο της κοινής γνώµης, αλλά και όλων των πολιτικών και θεσµικών διαδικασιών. Για παράδειγµα, η απελευθέρωση των οµήρων αυτήν τη στιγµή θα µπορούσε να ενισχύσει άµεσα τη δηµοτικότητά του.

Γιατί η ισραηλινή κοινωνία αντιδρά τόσο περιορισµένα απέναντι σε όσα συµβαίνουν στη Γάζα; Ενώ η κινητοποίηση για τους οµήρους είναι ορθή και δικαιολογηµένη, πώς ερµηνεύεται η αδιαφορία απέναντι στη σφαγή των Παλαιστινίων; Μπορεί κανείς να µιλήσει για εκφασισµό της κοινωνίας;

Η απάντηση είναι ναι. Αυτή είναι µια αρκετά ντροπιαστική περίοδος για την ισραηλινή κοινωνία και τα ισραηλινά µέσα ενηµέρωσης. Μετά τις 7 Οκτωβρίου 2023 οι περισσότεροι Ισραηλινοί –όχι όλοι– έχασαν κάθε ίχνος ανθρωπιάς και ενσυναίσθησης προς τους Παλαιστινίους. ∆ήλωσαν ξεκάθαρα ότι οι άνθρωποι αυτοί δεν τους ενδιαφέρουν. Για πολλούς Ισραηλινούς όλοι οι Παλαιστίνιοι είναι µέλη της Χαµάς και τροµοκράτες, συµπεριλαµβανοµένων των παιδιών και των βρεφών.

Είναι πολύ πιο βολικό να ζει κανείς σε άρνηση, αγνοώντας την πείνα, τη γενοκτονία, τη µαζική καταστροφή. Είτε σκέφτονται ότι «το αξίζουν» είτε πως πρόκειται για ψευδείς ειδήσεις, καθώς πολλοί υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει πείνα στη Γάζα. Το Ισραήλ ζει σε άρνηση και τα µέσα ενηµέρωσης συµβάλλουν ιδιαίτερα σε αυτό, αποσιωπώντας µεθοδικά όσα συµβαίνουν στη Γάζα.

Πού οφείλεται η σιωπή των περισσότερων ισραηλινών ΜΜΕ σχετικά µε την πραγµατική κατάσταση στη Γάζα;

Είναι δειλοί. Γνωρίζουν ότι θα ήταν ιδιαίτερα αντιδηµοφιλείς αν έλεγαν την αλήθεια τώρα. Κανείς δεν τους το επιβάλλει, τελούν υπό καθεστώς ιδιωτικής ιδιοκτησίας. ∆εν πρόκειται για κυβερνητική λογοκρισία, τα µέσα ενηµέρωσης επιλέγουν συνειδητά να µη δηµοσιεύουν την αλήθεια, γνωρίζοντας ότι το κοινό δεν επιθυµεί να τη δει. Πρόκειται για έναν φαύλο κύκλο στον οποίο όλοι είναι ευχαριστηµένοι.

Το κοινό δεν θέλει να γνωρίζει και οι εκδότες και οι συντάκτες αποφεύγουν να το ενοχλήσουν, επιδιώκοντας έτσι να διατηρήσουν την ηγετική θέση, την τηλεθέαση και την επιρροή τους.