Διαβάσαμε με μεγάλη προσοχή και ενδιαφέρον τις δηλώσεις της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη και της συζύγου του πρωθυπουργού Μαρέβας Γκραμπόφσκι-Μητσοτάκη που ψέγουν το Βρετανικό Μουσείο για τη διοργάνωση πολυτελούς δείπνου μετά μουσικής στην αίθουσα που εκτίθενται τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Η εκδήλωση, το πρώτο «Pink Ball», όπως το ονόμασαν οι διοργανωτές, μεταμόρφωσε με λαμπερά ντεκόρ τον εκθεσιακό χώρο σε ροζ αποχρώσεις και είχε εισιτήριο 2.300 ευρώ. Περιλάμβανε δείπνο με πολυτελή μενού, συναυλία της Anoushka Shankar, αλλά και δημοπρασία, ενώ η παρουσία δεκάδων «επωνύμων», με τα κοστούμια και τις τουαλέτες γνωστών οίκων μόδας, έγινε γνωστή από τις φωτογραφίες και τις αναρτήσεις τους που γέμισαν το instagram και τα άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Και τη μεν δήλωση της Λ. Μενδώνη, διατυπωμένη άλλωστε σε ασυνήθιστα υψηλούς και επικριτικούς τόνους, δεν έχουμε κανένα δισταγμό να την προσυπογράψουμε, λέξη προς λέξη, αλλά το σχόλιο της Μ. Γκραμπόφσκι –πολύ προσεκτικά διατυπωμένο αυτό– δεν το κατανοούμε διόλου. «Την ώρα που έχει ξεκινήσει ένας δημόσιος διάλογος για την επανένωση του μνημείου», δήλωσε η Μ. Γκραμπόφσκι, «η απόφαση του Μουσείου να πραγματοποιηθεί η εκδήλωση σε αυτόν τον χώρο ήταν –το λιγότερο– άστοχη». Δηλαδή; Αν δεν είχε ξεκινήσει αυτός ο «δημόσιος διάλογος για την επανένωση του μνημείου», στον οποίο άλλωστε η σύζυγος του πρωθυπουργού δεν έχει καμία θεσμική ιδιότητα να μετέχει, θα ήταν εντάξει με την εκδήλωση;
Ας επιστρέψουμε όμως στη Λ. Μενδώνη που σημειώνει ότι «κατ’ επανάληψη και διαχρονικά το υπουργείο Πολιτισμού έχει καταδικάσει τα δείπνα, τις δεξιώσεις και τις επιδείξεις μόδας που διοργανώνονται στους χώρους των Μουσείων, στους οποίους εκτίθενται μνημεία και έργα τέχνης. Τέτοιες ενέργειες είναι προσβλητικές για τα πολιτιστικά αγαθά και θέτουν σε κίνδυνο τα ίδια τα εκθέματα». Πολύ σωστά!
Εκτός, βέβαια, αν πρόκειται για πολυτελές δείπνο που παρατίθεται από το ίδιο το υπουργείο Πολιτισμού, παρουσία του πρωθυπουργικού ζεύγους στη Στοά του Αττάλου, δηλαδή στο Μουσείο της Αρχαίας Αγοράς της Αθήνας, για τους προσκεκλημένους της τελετής βράβευσης της βράβευσης του αρχιτέκτονα David Chipperfield με το βραβείο Pritzker 2023. Ε ναι, εκεί αλλάζουν τα πράγματα. Εκεί προφανώς δεν προσβάλλονται τα πολιτιστικά αγαθά. Κάθε άλλο…
Βέβαια, τη «διαχρονική» καταδίκη των δείπνων «στους χώρους των Μουσείων, στους οποίους εκτίθενται μνημεία και έργα τέχνης», η υπουργός την λησμονεί καμιά φορά, αλλά και τι να πρωτοπρολάβει. Όπως λ.χ. το MET GALA που οργάνωσε το Νοέμβριο του 2024 το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης στις αίθουσες του Μητροπολιτικού Μουσείου Νέας Υόρκης (ΜΕΤ) με τις αιγυπτιακές και ελληνικές αρχαιότητες, παρουσία υψηλών προσκεκλημένων, μεταξύ των οποίων και η Μ. Γκραμπόφσκι. Εκείνο «ξέχασε» να το καταδικάσει. Αλλά πάλι, εκεί όσο να ’ναι «έπαιζαν» και διάφορα άλλα θέματα, όπως το «ξέπλυμα» της αρχαιοκαπηλικής συλλογής Στερν, η «ενοικίαση/δανεισμός» των κλεμμένων κυκλαδικών ειδωλίων από την ελληνική κυβέρνηση στο ΜΕΤ, με ενδιάμεσο το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης κ.ο.κ. Μπερδεμένες δουλειές, πού να μπλέκεις και με καταδικαστικές δηλώσεις.
Λογικά, ούτε ο Ναός του Ποσειδώνα στο Σούνιο προσβλήθηκε, πάντως, τον Οκτώβρη του 2019, όταν έγινε το φόντο για την επίδειξη μόδας της Κατράντζου, στην εκδήλωση που μετ’ επαίνων εγκρίθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) ως φιλανθρωπική εκδήλωση της Μαριάννας Βαρδινογιάννη. Αλίμονο, αφού ήταν για καλό σκοπό!
Για «καλό σκοπό» είναι φυσικά και τα ετήσια κλειστά δείπνα που οργανώνει στη Δήλο η «ALPHA MISSION – ΔELOS» της Αλεξάνδρας Μητσοτάκη. Οπότε ουτε εκεί πειράζει.
Τα μνημεία της Ακρόπολης, από την άλλη, είχαν κάποια θεματάκια και μικροαντιρρήσεις όταν έγιναν φόντο για τη φωτογράφιση των μοντέλων του οίκου Dior τον Ιούνιο του 2021, ίσως γιατί θυμήθηκαν τι τραβάνε με όλες αυτές τις δεξιώσεις τα δόλια τα γλυπτά που ξηλώθηκαν και βρέθηκαν στο Βρετανικό. Αλλά εντάξει, «καθάρισε» και σε αυτή την περίπτωση το ΚΑΣ κι όλα καλά.
Μεγάλη προσβολή ήταν όμως η μετατροπή της Ακρόπολης σε «Μπόλιγουντ» με τους αλευρωμένους ηθοποιούς-μοντέλα προς τέρψιν των Ινδών επιχειρηματιών που έφερε ο κ. Μελάς του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ. Τότε που όλοι αυτοί «εμφιλοχώρησαν», δήθεν χωρίς να τους πάρει χαμπάρι κανείς, παρουσία του αγαπημένου υπόδικου συνδικαλιστή της υπουργού. Να τα λέμε κι αυτά.
«Η ασφάλεια, η ακεραιότητα και η ηθική των μνημείων θα έπρεπε να αποτελεί το κύριο μέλημα του Βρετανικού Μουσείου, το οποίο για μια ακόμη φορά επιδεικνύει προκλητική αδιαφορία» συμπληρώνει στη δήλωσή της η Λ. Μενδώνη. Σωστά. Κυρίως η ηθική! Να μην επιτρέπεται π.χ. να οργανώνεται πριβέ δείπνο με επιχειρηματίες, με την παρουσία του πρωθυπουργικού ζεύγους και πάλι, στο Δεσποτικό, που είναι εξολοκλήρου κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος, όπως έγινε το 2021, ή να παραχωρείται το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο για το προγαμιαίο πάρτι της κόρης του έκπτωτου βασιλιά. Αλλά ούτε να οργανώνεται από τον Οργανισμό Διαχείρισης Αρχαιολογικών Πόρων (ΟΔΑΠ) κρητικό γλέντι τουριστικής προβολής σε έναν τόπο μαρτυρίου όπως η Σπιναλόγκα –όπως έγινε τον περασμένο Μάιο– ή να θεσπίζονται πριβέ ξεναγήσεις για λεφτάδες στην Ακρόπολη.
Έχει δίκιο η Λ. Μενδώνη. Η ασφάλεια και η ακεραιότητα των μνημείων θα έπρεπε να είναι το κύριο μέλημα. Και πάνω απ’ όλα η ηθική. «Πνεύμα και ηθική», όπως επαναλάμβανε προς εμπέδωση του υψηλού στόχου ο Ζάχος (Βασίλης Αυλωνίτης), ιδρυτής του ομώνυμου συλλόγου στην αξέχαστη «Ωραία των Αθηνών» του Τσιφόρου. Πνεύμα και ηθική!
