«Πρώτα σε αγνοούν, μετά σε κοροϊδεύουν, μετά σε πολεμούν και μετά κερδίζεις»
Μ. Γκάντι
Σε μια Ελλάδα που ασφυκτιά ανάμεσα στην κούραση του χτες και την αβεβαιότητα του θολού τοπίου του αύριο, αναζητούμε εναγωνίως ένα νέο πρόσωπο, μια νέα πολιτική φιγούρα, ο οποίος θα φέρνει μαζί της τη θύελλα. Χωρίς βαριά ονόματα, χωρίς πολιτικά «τζάκια», χωρίς προστασίες και δίκτυα. Με μόνο του όπλο την καθαρή εικόνα, την ευθύτητα στον λόγο και την αποφασιστικότητα να συγκρουστεί με τα βαθιά ριζωμένα στερεότυπα.
Η συγκεκριμένη ηγετική μορφή επιθυμούμε να καταφέρει το ακατόρθωτο: να μπει στο πολιτικό κάδρο χωρίς να ακολουθήσει τους άγραφους (και φθαρμένους) κανόνες του παιχνιδιού. Αυτό, από μόνο του, αποτελεί πράξη ύψιστης πολιτικής ηθικής και ελπίδας.
Αναμενόμενες επιθέσεις, προβλέψιμοι αντίπαλοι
Οι επιθέσεις που θα δεχθεί είναι σχεδόν προβλέψιμες: «άπειρος», «επικοινωνιακός», «ρηχός», «άσχετος με την πραγματική πολιτική». Θα του προσάψουν ό,τι ακριβώς προσάπτει το σύστημα σε κάθε τι που δεν μπορεί να ελέγξει ή να καταλάβει. Όταν δεν έχουν επιχειρήματα, επιστρατεύουν την ειρωνεία. Όταν δεν έχουν πολιτικές απαντήσεις, στρέφονται στην προσωπική του ζωή.
Μα η διαφορά του είναι ότι δεν χρειάζεται να απολογηθεί. Δεν αρνείται τίποτα, δεν κρύβεται. Κι αυτό τρομάζει. Γιατί φέρνει αέρα που πολλοί δεν μπορούν να αναπνεύσουν.
Η σύνδεση με κάθε γενιά
Η μοναδικότητα του έγκειται στο πως, παρότι «σύγχρονος», θα διαθέτει την ικανότητα να αγγίξει όλες τις γενιές—για διαφορετικούς λόγους η καθεμιά:
- Οι Baby Boomers θα αναγνωρίσουν στο πρόσωπό του μια αίσθηση εντιμότητας και εργατικότητας που θυμίζει τις εποχές όπου οι λέξεις είχαν βάρος και η πράξη ήταν σημαντικότερη από την πρόθεση.
- Η Generation X, συχνά κουρασμένη και κυνική, θα διακρίνει μια προσπάθεια που ξεπερνά το «επαγγελματικό πολιτικάντικο ύφος». Έναν άνθρωπο έξω από το σύστημα που δεν φοβάται να ρισκάρει.
- Οι Millennials, που έζησαν την οικονομική κρίση και τη διάψευση, βρίσκουν έναν ηγέτη που μιλά καθαρά, χωρίς ιστορικά βάρη, χωρίς χρέη προς τα παλιά κόμματα και συμφέροντα.
- Η Generation Z, η πιο απαιτητική και προοδευτική γενιά, θα δουν έναν ηγέτη που αναγνωρίζει τα ζητήματα φύλου, ταυτοτήτων, ψυχικής υγείας, κοινωνικής ορατότητας. Κάποιον που δεν φοβάται να είναι αυτός που είναι.
Αντί για σωτήρας: Καταλύτης
Δεν θα πλασάρεται ως ο «νέος Μεσσίας». Αντίθετα, θα μιλά τη γλώσσα του 2025 με ειλικρίνεια: ηγέτης δεν είναι αυτός που υπόσχεται, αλλά αυτός που τολμά. Δεν κραδαίνει σημαίες «σωτηρίας». Ξέρει πως η πολιτική αλλαγή είναι διαδικασία, όχι θέαμα.
Η παράταξη που ταυτίζεται μαζί του, αν επιμείνει να μην γίνει «ένα ακόμα κόμμα εξουσίας», έχει τη δυναμική να αλλάξει το έργο που παίζεται. Όχι μόνο στους ρόλους, αλλά και στο ίδιο το σενάριο.
Η Παράσταση αλλάζει, μαζί της οι θεατές
Στο τέλος της ημέρας, δεν θα είναι απλώς ένας πολιτικός. Θα είναι σύμβολο μιας αναγκαιότητας. Της ανάγκης να πάψει η πολιτική να είναι χώρος προνομίων και να ξαναγίνει πεδίο ευθύνης.
Οι αντίπαλοί του θα συνεχίσουν να γελούν, να ειρωνεύονται, να επιτίθενται. Το κοινό, όμως, έχει αλλάξει. Δεν αρκείται στο «ξέρουμε τι ψηφίζουμε». Θέλει κάτι και κάπου να πιστέψει.
Ο «άλλος πολιτικός», που τόσο απεγνωσμένα κάποιοι προσπαθούν να φιμώσουν ή να ευτελίσουν, είναι τελικά ένα πολιτικό πείραμα που πέτυχε πριν καν δοκιμαστεί πλήρως. Γιατί απέδειξε ότι ακόμα και σε μια κοινωνία πληγωμένη, υπάρχει ανάγκη για νέο ήθος. Για πολιτική με πρόσωπο. Για ηγέτες που τολμούν να κοιτούν στα μάτια τον καθένα.
Ενδεικτική βιβλιογραφία
- Inglehart, R. & Norris, P. (2017). Cultural Backlash: Trump, Brexit, and Authoritarian Populism. Cambridge University Press.
- Castells, M. (2012). Networks of Outrage and Hope: Social Movements in the Internet Age. Polity.
- Lipset, S. M. (1960). Political Man: The Social Bases of Politics. Doubleday.
- Twenge, J. M. (2017). iGen: Why Today’s Super-Connected Kids Are Growing Up Less Rebellious. Atria Books.
- Σταυρακάκης, Γ. (2019). Ηγεσία και λαϊκισμός στη σύγχρονη δημοκρατία. Εκδόσεις Επίκεντρο.
- Νεφελούδης, Α. (2023). Πολιτική ηγεσία σε εποχή ρευστότητας. Άγρα.
Όσο έγραφα το άρθρο από το πικάπ ακουγόταν το τραγούδι : « Μάννα μου Ελλάς» του Σταύρου Ξαρχάκου από τον Νίκο Δημητράτο
*Ο Ανδρέας Θεοδωρακόπουλος είναι επικοινωνιολόγος-συγγραφέας
