Το νέο βιβλίο της Ελευθερίας Θανούλη «Ιστορία και κινηματογράφος» πραγματεύεται την αναπαράσταση της Ιστορίας στο σινεμά.
Η Ελευθερία Θανούλη είναι καθηγήτρια Θεωρίας Κινηματογράφου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). Το ερευνητικό της πεδίο ορίζεται από την αναπαράσταση της Ιστορίας στον κινηματογράφο έως την αφηγηματολογία, την πολιτική αλλά και το πέρασμα του παγκόσμιου κινηματογράφου στην ψηφιακή εποχή. Το νέο βιβλίο της «Ιστορία και κινηματογράφος» που γράφτηκε σε διάστημα δύο ετών έχει υπότιτλο τη φράση «Εξιστορώντας στην οθόνη». Στις σχεδόν 400 σελίδες του η συγγραφέας επιχειρεί να εντοπίσει το σημείο συνάντησης του αυθεντικού ιστορικού γεγονότος με το κινηματογραφικό όραμα κάποιου σκηνοθέτη γύρω από αυτό.
«Το να υποστηρίξει κανείς ότι η “Λίστα του Σίντλερ” έχει μορφικές και εννοιολογικές ομοιότητες με οποιαδήποτε γραπτή καταγραφή του Ολοκαυτώματος θα θεωρούνταν γελοίο αν όχι και βλάσφημο» αναφέρει η Θανούλη, αλλά ταυτόχρονα επισημαίνει ότι οι ακαδημαϊκοί ιστορικοί εκτιμούν στις ιστορικές ταινίες την πολιτισμική συνεισφορά τους στην κοινωνία μας καθώς έχουν εξοικειώσει ένα ευρύ μέρος του κοινού με σημαντικές αλλά συχνά αποσιωπημένες ιστορικές στιγμές.
Το βιβλίο επιχειρεί να καλύψει, αρκετά εύστοχα και ενίοτε απολαυστικά για τον αναγνώστη, το χάσμα που χωρίζει τα ιστορικά βιβλία και τις ιστορικές ταινίες. Στην εκτεταμένη έρευνα της Θανούλη, που αποτελεί προϊόν περιέργειας και αγάπης, συναντάμε τις ιστορικές αλλά και φιλοσοφικές παραμέτρους που διαπερνούν τις ιστορικές ταινίες. Φιλμ όπως τα «Κονφορμίστας» του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι, «Θυρωρός της νύχτας» της Λιλιάνα Καβάνι, «Λεπτή κόκκινη γραμμή» του Τέρενς Μάλικ και «Θίασος» του Θόδωρου Αγγελόπουλου (φωτογραφία) γίνονται μάρτυρες των συμβάσεων με τις οποίες οι δημιουργοί τους αντιλαμβάνονται και ερμηνεύουν την Ιστορία με τους δικούς τους όρους.
Επίσης, ιδιάζουσα σημασία έχει ο αφορισμός ενός σκηνοθέτη για το έργο ενός συναδέλφου του. Για παράδειγμα, η παθιασμένη απόρριψη του Γκοντάρ για τη «Λίστα του Σίντλερ» ως ένα παραποιημένο ντοκουμέντο γεμάτο «γεγονοτικές ανακρίβειες» γεννά ερωτήματα ως προς τις καλοπροαίρετες προθέσεις του «πάπα της νουβέλ βαγκ», ο οποίος δεν μπορεί να δεχτεί τις συγκεκριμένες ανακρίβειες ως κομμάτι του ευρύτερου πακέτου που ονομάζεται σινεμά. Ειδικά μάλιστα από τη στιγμή που κι ο ίδιος ο Γκοντάρ, συχνά και χωρίς πολλές εξηγήσεις, βάσιζε αρκετά έργα του σε ενορχηστρωμένες ανακρίβειες που οδηγούσαν την ερμηνεία της Ιστορίας σε νέες μορφικές και ιδεολογικές προσεγγίσεις.
INFO
Το βιβλίο «Ιστορία και κινηματογράφος» της Ελευθερίας Θανούλη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πεδίο
