Καθώς η Ευρώπη συζητά για φράχτες, απελάσεις και συμφωνίες με ξένες κυβερνήσεις για να «σταματήσει τα σκάφη με τους παράνομους μετανάστες», η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή μιας κρίσης που δεν πρόκειται να εξαφανιστεί, επειδή οι ρίζες της δεν βρίσκονται στο Αιγαίο Πέλαγος, αλλά σε μέρη όπως το Αφγανιστάν, το Ιράν, το Πακιστάν και τη Λιβύη.
Για να καταλάβουμε καλύτερα, φέτος, το Ιράν σχεδιάζει να απελάσει περισσότερους από ένα εκατομμύριο Αφγανούς πρόσφυγες πίσω σε μια χώρα από την οποία πολλοί εγκατέλειψαν πριν από δεκαετίες. Το Πακιστάν κάνει το ίδιο.
Εν τω μεταξύ, η Γερμανία λέει ότι θα συνεχίσει τις απελάσεις στο Αφγανιστάν, αγνοώντας τη ζοφερή πραγματικότητα ότι το καθεστώς των Ταλιμπάν και η οικονομική κατάρρευση αφήνουν τους επαναπατριζόμενους χωρίς τίποτα. Παγιδευμένοι σε έναν κύκλο αναγκαστικών επιστροφών, καταστολής και φτώχειας, πολλοί Αφγανοί δεν βλέπουν άλλη επιλογή από το να φύγουν ξανά, συχνά κατά μήκος των πιο θανατηφόρων διαδρομών στον κόσμο.
Μία από αυτές τις διαδρομές είναι μέσω Ιράν προς Τουρκία και στη συνέχεια, για όσους βρίσκονται σε απελπισία, μέσω του Αιγαίου προς τα ελληνικά νησιά. Άλλοι μεταφέρονται λαθραία στη Λιβύη, όπου υφίστανται βασανιστήρια, βιασμούς και εκβιασμούς σε άθλια κέντρα κράτησης πριν διακινδυνεύσουν τη διέλευση της Μεσογείου. Πολλοί πνίγονται. Κάποιοι απωθούνται στα σύνορα της Ευρώπης.
Κι όμως, ενώ η ΕΕ μιλάει για «αλληλεγγύη», η Ελλάδα παραμένει η γκρίζα ζώνη της ηπείρου. Αναμένεται να περιπολούμε τις τεράστιες ακτές, να φιλοξενούμε χιλιάδες σε υπερπλήρη στρατόπεδα και να διεκπεραιώνουμε τις αιτήσεις ασύλου ταχύτερα από ό,τι φτάνουν, ενώ τα βόρεια κράτη σφίγγουν τα σύνορά τους και οι πολιτικοί ηγέτες ανταλλάσσουν αντιμεταναστευτικά συνθήματα.
Είναι αυτό βιώσιμο; Όχι. Είναι ανθρώπινο; Σίγουρα όχι. Και αγνοεί τους πραγματικούς παράγοντες: πόλεμοι, αποτυχημένα κράτη, κλιματική κρίση και την έλλειψη ασφαλών, νόμιμων οδών.
Αντί να προσποιούμαστε ότι μπορούμε να απελάσουμε ή να περιορίσουμε αυτήν την κρίση, η Ευρώπη πρέπει να κάνει τρία πράγματα:
- Πρώτον, αύξηση των ασφαλών νόμιμων οδών για τους πρόσφυγες, μέσω επανεγκατάστασης, ανθρωπιστικών θεωρήσεων και επανένωσης οικογενειών.
- Δεύτερον, ουσιαστική επένδυση στη σταθεροποίηση των χωρών προέλευσης και διέλευσης, όχι μόνο με συμφωνίες ασφαλείας, αλλά με πραγματική βοήθεια και πίεση για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
- Τρίτον, δίκαιη κατανομή της ευθύνης εντός της ΕΕ. Η Ελλάδα, η Ιταλία, η Μάλτα και η Ισπανία δεν μπορούν να παραμείνουν αποθήκες προσφύγων για τη συνείδηση της ηπείρου.
Χωρίς αυτά τα βήματα, τα νησιά της Ελλάδας θα συνεχίσουν να βλέπουν την ίδια τραγωδία: σάπια σκάφη, πνιγμένα παιδιά, υπερφορτωμένες κοινότητες και την ψευδή υπόσχεση ότι η μετανάστευση μπορεί να σταματήσει αν την μετακινήσουμε έστω και ένα σύνορο πιο μακριά.
Η Ευρώπη πρέπει να συνειδητοποιήσει αυτή την αλήθεια, αλλιώς διατρέχει τον κίνδυνο να την επαναλαμβάνει τα ίδια, χρόνο με το χρόνο, με τρομερό ανθρώπινο κόστος.
*Ο Δημήτριος Τσαϊλάς είναι απόστρατος Αξιωματικός του ΠΝ, δίδαξε επί σειρά ετών στις έδρες Επιχειρησιακής Σχεδιάσεως καθώς και της Στρατηγικής και Ασφάλειας, σε ανώτερους Αξιωματικούς στην Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου. Σήμερα είναι συνεργάτης και ερευνητής του Institute for National and International Security(INIS), και του Strategy International (SI) και του Research Institute for European and American Studies (RIEAS).
Διαβάστε επίσης:
ΟΠΕΚΕΠΕ: Η εταιρεία Neuropublic απαντά στις αιχμές Βάρρα για εμπλοκή της στο σκάνδαλο
Η Σαουδική Αραβία έχει εκτελέσει 101 ξένους πολίτες από την αρχή του έτους
Κύρτσος: Καταρρακώνεται η αξιοπιστία της Ε.Ε. – Το Ευρωκοινοβούλιο θα ξεπλύνει την φον ντερ Λάιεν
