Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε σήμερα ότι η έννοια της «παράνομης διάβασης συνόρων» καλύπτει και την περίπτωση στην οποία κράτος-μέλος κάνει δεκτούς στην επικράτειά του πολίτες χώρας εκτός ΕΕ για ανθρωπιστικούς λόγους.
Επομένως, σημειώνει το ευρωδικαστήριο, δεν μπορεί να απαλλάσσεται από την ευθύνη για την εξέταση αίτησης διεθνούς προστασίας το κράτος-μέλος που αποφάσισε, για ανθρωπιστικούς λόγους, να επιτρέψει την είσοδο στην επικράτειά του σε πολίτες χώρας εκτός ΕΕ οι οποίοι δεν διαθέτουν θεώρηση και δεν έχουν τύχει απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης.
Το ιστορικό της υπόθεσης αυτής έχει ως εξής:
Το 2016, ένας Σύρος και τα μέλη δύο αφγανικών οικογενειών διέβησαν τα σύνορα μεταξύ Κροατίας και Σερβίας, παρότι δεν διέθεταν την κατάλληλη θεώρηση. Οι κροατικές αρχές οργάνωσαν τη μεταφορά των προσώπων αυτών έως τα κροατο-σλοβενικά σύνορα με σκοπό να τα βοηθήσουν να μεταβούν σε άλλα κράτη-μέλη προκειμένου να υποβάλουν εκεί αιτήσεις διεθνούς προστασίας.
Ο Σύρος υπέβαλε στη συνέχεια τέτοια αίτηση στη Σλοβενία, ενώ τα μέλη των αφγανικών οικογενειών έπραξαν το ίδιο στην Αυστρία. Εντούτοις, τόσο η Σλοβενία όσο και η Αυστρία έκριναν ότι, στο μέτρο που οι αιτούντες είχαν εισέλθει παράνομα στην Κροατία, κατά τον κανονισμό Δουβλίνο III , αρμόδιες για την εξέταση των αιτήσεων διεθνούς προστασίας των προσώπων αυτών ήταν οι αρχές του κράτους μέλους αυτού.
Τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα προσέβαλαν δικαστικώς τις αντίστοιχες αποφάσεις των σλοβενικών και των αυστριακών αρχών, προβάλλοντας ότι η είσοδός τους στην Κροατία δεν μπορεί να θεωρηθεί παράνομη και ότι, σύμφωνα με τον κανονισμό Δουβλίνο ΙII, αρμόδιες για την εξέταση των αιτήσεών τους είναι επομένως οι σλοβενικές και οι αυστριακές αρχές.
Με την απόφαση που εξέδωσε σήμερα επί του θέματος, για το οποίο του υπεβλήθη προδικαστική ερώτημα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο σημειώνει ότι η ανάληψη των εν λόγω πολιτών χωρών εκτός ΕΕ μπορεί να διευκολυνθεί από την εκ μέρους άλλων κρατών μελών άσκηση, μονομερώς ή συντονισμένα σε πνεύμα αλληλεγγύης, της «ρήτρας κυριαρχίας», η οποία τους παρέχει τη δυνατότητα να αποφασίσουν να εξετάσουν αιτήσεις διεθνούς προστασίας που τους υποβλήθηκαν, ακόμη και αν δεν είναι αρμόδια να προβούν στην εξέταση αυτή βάσει των κριτηρίων του κανονισμού Δουβλίνο III.
Ωστόσο το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η Κροατία είναι υπεύθυνη για την εξέταση των αιτήσεων διεθνούς προστασίας των προσώπων που διέβησαν τα σύνορά της μαζικά κατά τη μεταναστευτική κρίση των ετών 2015-2016, κρίνοντας ότι τα πρόσωπα αυτά πρέπει να θεωρηθεί ότι διέβησαν παράνομα τα εξωτερικά σύνορα της Κροατίας κατά την έννοια του κανονισμού Δουβλίνο III.
