«Αν κάποιος τρώει ένα γεύμα την ημέρα, θεωρείται τυχερός». «Αισθάνομαι τόσο αδύναμη από την πείνα που μετά βίας μπορώ να κρατήσω το κεφάλι μου». Αυτές είναι μερικές από τις μαρτυρίες των Παλαιστινίων στη Λωρίδα της Γάζας, όπου η πείνα και η εξαθλίωση απειλούν να γίνουν μόνιμο καθεστώς και η ανθρωπιστική κρίση τρόπος ζωής.
Ενα κιλό αλεύρι (οι περισσότερες σακούλες είναι γεμάτες έντομα) κοστίζει 12 δολάρια, ένα κιλό ρύζι 20 δολάρια και ένα λίτρο μαγειρικό λάδι 30 δολάρια. Δεν υπάρχει αέριο για μαγείρεμα και οι οικογένειες αναγκάζονται να καίνε έπιπλα και ρούχα μόνο και μόνο για να ετοιμάσουν ένα μικρό γεύμα.
Το Ισραήλ εξακολουθεί να χρησιμοποιεί την πείνα ως μέσο εξόντωσης του παλαιστινιακού λαού, καταπατώντας απροκάλυπτα τους κανόνες του διεθνούς δικαίου αφού τόσο οι Συμβάσεις της Γενεύης του 1949 όσο και το εθιμικό διεθνές δίκαιο καθιστούν σαφές ότι η χρήση της λιμοκτονίας του άμαχου πληθυσμού ως μεθόδου πολέμου απαγορεύεται. Επιπλέον, το Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ), το οποίο έχει εκδώσει ένταλμα σύλληψης σε βάρος του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, αναγνωρίζει τη λιμοκτονία των αμάχων ως έγκλημα πολέμου.
Και χωρίς νερό
Παράλληλα με τον φόβο του λιμού, οι κάτοικοι της Γάζας ανησυχούν για πιθανά σοβαρά προβλήματα στην ύδρευση. Το γραφείο ανθρωπιστικής βοήθειας του ΟΗΕ προειδοποίησε ότι, χωρίς άμεσες παραδόσεις καυσίμων, είναι πιθανό να κλείσουν πλήρως οι εγκαταστάσεις ύδρευσης και αποχέτευσης. Γονείς δήλωσαν στο BBC ότι κατά τη διάρκεια των 19 και πλέον μηνών της σφαγής τα παιδιά τους έχουν συνηθίσει να πίνουν αλμυρό νερό, με τους γιατρούς να επισημαίνουν ότι εξαιτίας αυτού έχει παρατηρηθεί αύξηση σοβαρών νεφρικών προβλημάτων.
Από τις 2 Μαρτίου, όταν το Ισραήλ παραβίασε την προσωρινή εκεχειρία, καμία ανθρωπιστική οργάνωση δεν είχε καταφέρει να περάσει βοήθεια στο εσωτερικό της Γάζας, με τα 2,4 εκατομμύρια κατοίκους της να βρίσκονται αντιμέτωπα με μια νέα Νάκμπα και να απειλούνται με «μαζικό λιμό», όπως κατήγγειλαν πολλές οργανώσεις, (οι Γιατροί χωρίς Σύνορα ή η Oxfam), αν δεν αρθεί ο ισραηλινός αποκλεισμός.
Ενας στους πέντε κατοίκους της Γάζας λιμοκτονεί, σύμφωνα με εκτίμηση της Ολοκληρωμένης Ταξινόμησης Σταδίου Ασφάλειας Τροφίμων (IPC) του ΟΗΕ.
Το βράδυ της 21ης Μαΐου ο ΟΗΕ ανακοίνωσε ότι ξεκίνησε η διανομή βοήθειας στη Γάζα έπειτα από περισσότερους από δυόμισι μήνες πλήρους αποκλεισμού, ωστόσο μόνο 90 φορτηγά (από τα σχεδόν 200 που εισήλθαν στoν παλαιστινιακό θύλακα) έφτασαν στις ανθρωπιστικές οργανώσεις. Ομως, ακόμη κι αν η παραπάνω βοήθεια έφτασε ανεμπόδιστα στον προορισμό της, αποτελεί σταγόνα στον ωκεανό των αναγκών. Ο χρόνος έχει αρχίσει να μετρά αντίστροφα μετά την εφιαλτική προειδοποίηση του στελέχους του ΟΗΕ Τομ Φλέτσερ για 14.000 βρέφη που κινδύνευαν να πεθάνουν στη Γάζα εάν η βοήθεια δεν έφτανε εγκαίρως. Σύμφωνα με τον υπουργό Υγείας της Παλαιστινιακής Αρχής Ματζέντ Αμπού Ραμαντάν, 29 παιδιά και ηλικιωμένοι έχασαν τη ζωή τους μέσα σε δύο ημέρες από αιτίες που σχετίζονται με λιμοκτονία.
Αιματοβαμμένα «Αρματα»
Παράλληλα με την ανθρωπιστική κρίση που βρίσκεται σε εξέλιξη, οι ισραηλινές θηριωδίες συνεχίζονται ακατάπαυστα. Τα στρατεύματα των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF) προελαύνουν και σκοτώνουν καθημερινά δεκάδες αμάχους, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι άνθρωποι που έχουν εκτοπιστεί αρκετές φορές εν μέσω του πολέμου που πλησιάζει στον 20ό μήνα και μετρά πάνω από 53.600 νεκρούς.
Οι νέες χερσαίες ισραηλινές επιχειρήσεις που ονομάστηκαν «Αρματα του Γεδεών» αφήνουν πίσω τους εκατόμβες νεκρών, παρόλο που ο Ισραηλινός πρωθυπουργός δήλωσε ανοιχτός σε μια προσωρινή κατάπαυση του πυρός υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει πρόοδος στην απελευθέρωση των ομήρων. Μόνο από τις βραδινές επιθέσεις της 21ης Μαΐου σκοτώθηκαν 19 άνθρωποι, ανάμεσά τους ένα νεογέννητο βρέφος μόλις μίας εβδομάδας. Μια ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στο σχολείο Μούσα μπιν Νουσέρ στην πόλη της Γάζας σκότωσε τουλάχιστον 12 Παλαιστινίους, συμπεριλαμβανομένων παιδιών και μιας εγκύου γυναίκας που είχαν καταφύγει εκεί για προστασία.
Απροκάλυπτη βαναυσότητα
Με τα νοσοκομεία να γίνονται για ακόμη μία φορά στόχος επιθέσεων, τους υγειονομικούς να προσπαθούν νηστικοί να σώσουν όσους μπορούν και τον άμαχο πληθυσμό να δίνει τιτάνια μάχη για να επιβιώσει, η Γάζα έχει μετατραπεί σε κόλαση επί της γης. Το Ισραήλ βομβάρδισε το Χαμάντ μπιν Χαλίφα αλ Θανί, το μεγαλύτερο εξειδικευμένο κέντρο αποκατάστασης και προσθετικής στη Γάζα, το οποίο χρηματοδοτείται από το Κατάρ. Το νοσοκομείο είχε τεθεί εκ νέου σε λειτουργία έπειτα από μήνες που παρέμενε κλειστό εξαιτίας προηγούμενων επιδρομών. Η Ντόχα καταδίκασε από την πλευρά της την επίθεση και κάλεσε τη διεθνή κοινότητα «να εκπληρώσει τις ηθικές και νομικές υποχρεώσεις της ώστε να σταματήσει τον βάναυσο πόλεμο και να αντιμετωπίσει την καταστροφική ανθρωπιστική κρίση».
Παρά τις διεθνείς πιέσεις, η κυβέρνηση Νετανιάχου συνεχίζει να είναι αμετακίνητη. Οι δηλώσεις των ακροδεξιών υπουργών, που δεν κρύβουν την πρόθεσή τους να λιμοκτονήσει ο πληθυσμός της Γάζας και να εκτοπιστεί, συνοδεύουν τα όσα δραματικά συμβαίνουν στο πεδίο. Το Ισραήλ, για το οποίο δεν υπάρχει ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα, υποστηρίζει ότι ο αποκλεισμός έχει στόχο να αναγκάσει τη Χαμάς να απελευθερώσει τους υπόλοιπους ομήρους που συνεχίζουν να κρατούνται στον παλαιστινιακό θύλακα.
Σε δεινή θέση το Τελ Αβίβ
Παρά τις δύο επίσημες επισκέψεις του Νετανιάχου στην Ουάσινγκτον, το Ισραήλ βρίσκεται σε πιο δεινή θέση διπλωματικά από αυτή που βρέθηκε την τελευταία περίοδο της προεδρίας του Τζο Μπάιντεν. Οι σχέσεις Τραμπ – Νετανιάχου έχουν διαταραχθεί και κυβερνήσεις χωρών που διατηρούν παραδοσιακά στενές σχέσεις με το Ισραήλ στράφηκαν εναντίον του.
Η Γαλλία, η Βρετανία και ο Καναδάς απαίτησαν από το Τελ Αβίβ να σταματήσει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, τονίζοντας ότι το μπλόκο της ζωτικής ανθρωπιστικής βοήθειας και οι απειλές Ισραηλινών υπουργών για εκτοπισμό των Παλαιστινίων παραβιάζουν τους κανόνες του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. Παράλληλα, το Λονδίνο «πάγωσε» τις διαπραγματεύσεις για μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με το Ισραήλ και ανακοίνωσε νέες κυρώσεις κατά εποίκων της Δυτικής Οχθης.
Συνολικά 22 χώρες (Αυστραλία, Καναδάς, Δανία, Εσθονία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ισλανδία, Ιρλανδία, Ιταλία, Ιαπωνία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Νέα Ζηλανδία, Νορβηγία, Πορτογαλία, Σλοβενία, Ισπανία, Σουηδία και Βρετανία), με την Ελλάδα απούσα, συνυπέγραψαν την κοινή δήλωση Μακρόν, Στάρμερ και Κάρνεϊ κατά του Ισραήλ λόγω της απαγόρευσης παροχής βοήθειας στη Γάζα.
Η απόφαση της Βρετανίας να αναστείλει τις εμπορικές συνομιλίες με το Ισραήλ καθώς και η αντίστοιχη κίνηση από την πλευρά της πλειονότητας των χωρών της ΕΕ για αναθεώρηση της συμφωνίας σύνδεσης ΕΕ – Ισραήλ (η Ελλάδα και η Κύπρος καταψήφισαν την πρόταση) μπορεί να φαίνονται –και να είναι– πολύ λίγες και να έρχονται πολύ αργά για τους Παλαιστινίους, ωστόσο συνιστούν σημαντική μετατόπιση των πιστών συμμάχων του Τελ Αβίβ, οι οποίοι δείχνουν να σκληραίνουν τη στάση τους απέναντι στην κυβέρνηση Νετανιάχου.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίπτωση της Ολλανδίας, η οποία άνοιξε την κουβέντα στην ΕΕ για επανεξέταση των συμφωνιών με το Ισραήλ, καθώς η χώρα είχε ηγηθεί στο παρελθόν πρωτοβουλιών για να εμποδίσει παρόμοιες συζητήσεις και είχε αποφύγει μέχρι πρότινος να κατηγορήσει ευθέως το Ισραήλ για παραβίαση του διεθνούς δικαίου στη σφαγή που διαπράττει στη Γάζα.
Τι θα κάνουν οι ΗΠΑ;
Ο Ντόναλντ Τραμπ δείχνει να έχει απομακρυνθεί από το Ισραήλ τον τελευταίο μήνα ξεκινώντας διαπραγματεύσεις με το Ιράν, σταματώντας τις επιθέσεις στην Υεμένη, ανακοινώνοντας την άρση των κυρώσεων στη Συρία και περιοδεύοντας στη Μέση Ανατολή χωρίς να επισκεφτεί το Τελ Αβίβ.
Για ορισμένους αναλυτές, ο Αμερικανός πρόεδρος είναι αυτός που μπορεί να σταματήσει τον Νετανιάχου. Ο μεγιστάνας πλανητάρχης, που ονειρεύεται να μετατρέψει τη Γάζα σε «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής» αλλά αναγνώρισε την περασμένη βδομάδα ότι «στη Γάζα λιμοκτονούν», θα πρέπει να πάρει μια στρατηγική απόφαση: αν θα αντιμετωπίσει ανοιχτά και δημόσια τον Ισραηλινό πρωθυπουργό και θα του επιβάλει την κατάπαυση του πυρός στον παλαιστινιακό θύλακα ή αν θα υποχωρήσει ανοίγοντας τον δρόμο στην ακροδεξιά κυβέρνηση του Ισραήλ να υλοποιήσει το σχέδιό της για την πλήρη καταστροφή της Γάζας.
Μέχρι στιγμής, οι δημόσιες δηλώσεις των ΗΠΑ δεν έχουν κρατήσει αποστάσεις από τη σύμμαχο χώρα σε σχέση με την κατάσταση στη Γάζα, αν και στο παρασκήνιο φέρονται να υπόσχονται σε όλους τους υπόλοιπους ότι επιθυμούν τον τερματισμό του πολέμου.
Διεθνής η κατακραυγή και η Ελλάδα απούσα
του Αντιλιάν Κοτζάι.
Μπορεί μετά τις έντονες πολιτικές και κοινωνικές αντιδράσεις για τη σφαγή στη Γάζα ο Κυριάκος Μητσοτάκης να δήλωσε σε ραδιοφωνική συνέντευξη (Σκάι, 22/5) ότι «έχουμε ταχθεί ξεκάθαρα υπέρ της ανάγκης να υπάρχει μια άμεση κατάπαυση του πυρός και να αποκατασταθεί πλήρως η ροή της ανθρωπιστικής βοήθειας», όμως στην πραγματικότητα η κυβέρνηση ακολουθεί την τακτική του να περνάει κάτω από τα ραντάρ ή τις επικοινωνιακές κινήσεις, όπως αυτή του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη με την κοινή δήλωση για την προστασία των αμάχων στον ΟΗΕ, που έγινε μετά τις μαζικές αντιδράσεις. Τη στιγμή που ο επικεφαλής των επιχειρήσεων ανθρωπιστικής βοήθειας του ΟΗΕ Τομ Φλέτσερ απηύθυνε δραματική έκκληση πριν από λίγες μέρες, καθώς 14.000 μωρά μπορεί να πέθαιναν τις επόμενες 48 ώρες εάν δεν φτάσει επαρκής βοήθεια στα παλαιστινιακά εδάφη, ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης δήλωνε στο Associated Press ότι η Ελλάδα παίζει τον ρόλο του «έντιμου μεσολαβητή» και ότι «θα θέλαμε να έχουμε ενεργό εμπλοκή, αλλά, για να είμαι ειλικρινής, το ζήτημα δεν είναι ποιος μεσολαβεί. Το ζήτημα είναι να σταματήσει αυτός ο εφιάλτης». Με λίγα λόγια, η Ελλάδα κρατάει «ίσες αποστάσεις» μεταξύ της ισραηλινής κυβέρνησης που διαπράττει γενοκτονία και του παλαιστινιακού λαού που «αφανίζεται» από λιμό και βόμβες. Καθόλου τυχαία κυβερνητικά στελέχη απαντούν με τα περί «στρατηγικού βάθους» για τη σχέση με το Ισραήλ, προκαλώντας επιπλέον σύγχυση εκ του πονηρού, καθώς μιλούν για τη Χαμάς ενώ μπροστά στα μάτια όλων διαπράττεται η απόλυτη θηριωδία σε βάρος ενός ολόκληρου λαού.
Η κυβέρνηση τάσσεται στη λάθος πλευρά της Ιστορίας, καθώς απουσιάζει εντελώς τη στιγμή που η ΕΕ, για να ασκήσει πίεση, επεξεργάζεται τη διαδικασία επανεξέτασης της συμφωνίας σύνδεσης που έχει υπογράψει με το Ισραήλ και είναι σε ισχύ από το 2000, ενώ το Λονδίνο ανακοίνωσε ότι αναστέλλει τις διαπραγματεύσεις με το Τελ Αβίβ για το ελεύθερο εμπόριο. Σε αυτό το πλαίσιο εκδόθηκε και η κοινή ανακοίνωση που υπέγραψαν υπουργοί Εξωτερικών από 24 χώρεςδωρητές ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, οι οποίοι καταγγέλλουν τις ενέργειες του Ισραήλ για τον περιορισμό ή και το πλήρες μπλοκάρισμα της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας. Και σε αυτή την πρωτοβουλία η Ελλάδα δεν συμμετείχε και απλώς μένει σε γενικές διατυπώσεις για «κατάπαυση του πυρός».
