Ιταλική κοινοβουλευτική επιτροπή επιβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση χρησιμοποίησε το ισραηλινής κατασκευής κατασκοπευτικό λογισμικό Graphite, που αναπτύχθηκε από την εταιρεία Paragon, για να χακάρει τα smartphones αρκετών ακτιβιστών που εργάζονται με μετανάστες. Ωστόσο, το τηλέφωνο ενός διακεκριμένου ερευνητή δημοσιογράφου, γνωστού για την κριτική που ασκεί στο κυβερνών κόμμα τής Μελόνι, δεν παραβιάστηκε από τις ιταλικές υπηρεσίες κατασκοπείας, αναφέρεται στην τελική έκθεση της επιτροπής.
Σύμφωνα με ανάλυση της ισραηλινής εφημερίδας Haaretz, η Paragon έχει πουλήσει το κατασκοπευτικό λογισμικό Graphite σε υπηρεσίες πληροφοριών και αστυνομίες στο Ισραήλ, την Ευρώπη, τις ΗΠΑ και τη Σιγκαπούρη.
Τον Ιανουάριο, το WhatsApp ανακοίνωσε ότι εντόπισε περίπου 100 λογαριασμούς χρηστών που είχαν πιθανότατα παραβιαστεί με τη χρήση του spyware της Paragon.
Στον κατάλογο των πιθανών στόχων περιλαμβάνονταν ακτιβιστές της κοινωνίας των πολιτών και ένας Ιταλός δημοσιογράφος που είχε αποκαλύψει δεσμούς μεταξύ του κόμματος της πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι και νεοφασιστικών οργανώσεων.
Η αποκάλυψη της WhatsApp οδήγησε την ομάδα ψηφιακών δικαιωμάτων Citizen Lab να εξετάσει τα τηλέφωνα πιθανών στόχων και να δημοσιεύσει μια λεπτομερή έκθεση που αποκάλυψε αρκετούς από τους πελάτες της Paragon και τον τρόπο με τον οποίο αναπτύχθηκε το κατασκοπευτικό λογισμικό της.
H «υπεύθυνη» Paragon
Όπως είχε αποκαλύψει η Haaretz, η Paragon – η οποία αυτοδιαφημίστηκε ως μια «καθαρή και υπεύθυνη» εταιρεία που δεσμεύεται για τα ανθρώπινα δικαιώματα, σε αντίθεση με την NSO, την πιο γνωστή εταιρεία παραγωγής spyware του Ισραήλ-, αναγκάστηκε για πρώτη φορά να αντιμετωπίσει αντιδράσεις για κατάχρηση του spyware της, το οποίο επιτρέπει σε κράτη να έχουν πρόσβαση σε κρυπτογραφημένες συσκευές.
Αφού η Meta ανακοίνωσε την παραβίαση του WhatsApp, η Paragon απέκοψε την πρόσβαση της υπηρεσίας πληροφοριών της Ιταλίας στα συστήματά της, εν αναμονή των αποτελεσμάτων του ελέγχου της κοινοβουλευτικής επιτροπής που διεξάγεται στη Ρώμη.
Σύμφωνα με πρόσφατο ρεπορτάζ της ισραηλινής τηλεοπτικής εκπομπής “Real Time”, οι Ιταλοί αξιωματούχοι εξοργίστηκαν τόσο πολύ από την απόφαση της Paragon που η πρωθυπουργός της Ιταλίας φέρεται να κάλεσε τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου για διευκρινίσεις.
Την Πέμπτη δημοσιεύθηκαν τα πορίσματα της κοινοβουλευτικής επιτροπής που διερευνούσε τη χρήση του κατασκοπευτικού λογισμικού από την Ιταλία.
Ευπάθεια στο WhatsApp
Η επιτροπή επιβεβαίωσε ότι η Paragon παρείχε το Graphite σε δύο ιταλικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της υπηρεσίας πληροφοριών της χώρας, από το 2023. Η έκδοση του Graphite που παρασχέθηκε δεν περιλάμβανε τη δυνατότητα ενεργοποίησης του μικροφώνου ή της κάμερας του τηλεφώνου, ανέφερε η έκθεση.
Αντ’ αυτού, επέτρεπε μόνο στους χειριστές της να έχουν πρόσβαση σε κρυπτογραφημένες επικοινωνίες στις συσκευές που είχαν παραβιαστεί. Η έκθεση επιβεβαίωσε επίσης ότι το Graphite εκμεταλλευόταν μια ευπάθεια στο WhatsApp, την οποία η Meta εντόπισε και επιδιόρθωσε τον Δεκέμβριο του 2024, ένα μήνα πριν από τη δημοσιοποίηση της δραστηριότητας του κατασκοπευτικού λογισμικού.
Η ανακάλυψη της ευπάθειας στο WhatsApp προκάλεσε επίσης «πανικό» στη Μονάδα 8200 της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών του Ισραήλ, σύμφωνα με το πρόσφατο ρεπορτάζ της ισραηλινής τηλεόρασης.
Η ιταλική επιτροπή επιβεβαίωσε ότι τα τηλέφωνα αρκετών ακτιβιστών που ασχολούνται με τα δικαιώματα των μεταναστών στην Ιταλία υπέστησαν παραβίαση.
Στην έκθεση αναφέρεται ότι οι εν λόγω ακτιβιστές παρακολουθούνταν νόμιμα και ότι η χρήση του κατασκοπευτικού λογισμικού εναντίον τους έγινε σε συντονισμό με τις αρμόδιες νομικές αρχές της Ιταλίας. Παρ’ όλα αυτά, η επιτροπή συνέστησε τη βελτίωση των μηχανισμών εποπτείας που διέπουν τη χρήση του spyware στη χώρα.
Παρακολούθηση δημοσιογράφων
Ωστόσο, η επιτροπή διέψευσε κατηγορηματικά τον ισχυρισμό του WhatsApp ότι η Ιταλία βρισκόταν επίσης πίσω από την παραβίαση του smartphone του δημοσιογράφου Francesco Cancellato.
Ο Cancellato είναι ο ιδρυτής του Fanpage, ενός ιταλικού ερευνητικού ειδησεογραφικού ιστότοπου, ο οποίος έχει έρθει αρκετές φορές σε αντιπαράθεση με την κυβέρνηση.
Το πόρισμα της επιτροπής δεν ασχολήθηκε επίσης με το γεγονός ότι από τότε που έγινε γνωστή η ιστορία, ένας άλλος δημοσιογράφος του Fanpage έλαβε επίσης ειδοποίηση, αν και από την Apple και όχι από τη Meta, ότι το τηλέφωνό του είχε επίσης παραβιαστεί. Σύμφωνα με την ιταλική έκθεση, οι έλεγχοι που διενεργήθηκαν με τις ιταλικές αρχές δεν βρήκαν καμία ένδειξη ότι ο Cancellato ήταν στόχος παρακολούθησης.
Ο Cancellato εξακολουθεί να περιμένει απαντήσεις. Γνωρίζει ότι το τηλέφωνό του παραβιάστηκε, αλλά δεν γνωρίζει από ποιον, πότε και γιατί. Η δημοσίευση της κοινοβουλευτικής έκθεσης ουσιαστικά τερματίζει τις προοπτικές του να αποκαλύψει την πηγή της υποκλοπής.
Ο Cancellato δήλωσε στη Haaretz ότι η έκθεση δεν του παρέχει τις απαντήσεις που χρειάζεται.«Είπαν ότι οι μυστικές υπηρεσίες δεν ήταν αυτές που με κατασκόπευαν, αλλά δεν είπαν ποιος με κατασκόπευε. Ελπίζω ότι η κυβέρνησή μου θα με βοηθήσει να μάθω με κάποιο τρόπο αν πρόκειται για μια ξένη χώρα ή για κάποιον που στόχευσε παράνομα εμένα και τον συνάδελφό μου Ciro Pellegrino».
«Κερκόπορτα»
Η υπόθεση Paragon-Ιταλία έρχεται εν μέσω της αυξανόμενης παγκόσμιας ανησυχίας ότι προηγμένα εργαλεία παρακολούθησης -που αρχικά σχεδιάστηκαν για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και των σοβαρών εγκλημάτων- χρησιμοποιούνται για πολιτικούς σκοπούς εναντίον πολιτών και αντιφρονούντων.
Μετά από χρόνια συζήτησης σχετικά με τον περιορισμό της εξαγωγής τέτοιων εργαλείων σε αυταρχικά καθεστώτα, η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο έχει αναζωπυρώσει τους φόβους ότι οι αμερικανικές υπηρεσίες επιβολής του νόμου, όπως το FBI ή η CIA, θα μπορούσαν να τα χρησιμοποιήσουν για να στοχοποιήσουν επικριτές και ερευνητές του προέδρου.
Ταυτόχρονα, οι δυτικές κυβερνήσεις πιέζουν τους τεχνολογικούς κολοσσούς να τους παραχωρήσουν πρόσβαση σε κρυπτογραφημένες επικοινωνίες. Πριν από λίγους μήνες, η βρετανική κυβέρνηση απαίτησε από την Apple να δημιουργήσει μια «κερκόπορτα» στην υπηρεσία iCloud της – απαίτηση στην οποία η κατασκευάστρια εταιρεία του iPhone αντιστέκεται επί του παρόντος.
Σε απάντηση των ευρημάτων στην Ιταλία, ο John Scott-Railton της Citizen Lab δήλωσε στη Haaretz ότι αν και τα ευρήματα της Ιταλίας επικύρωσαν το έργο τους, το οποίο επιβεβαίωσε ότι αρκετοί Ιταλοί ακτιβιστές υπήρξαν θύματα παρακολούθησης, «η περίπτωση του Cancellato ξεχωρίζει ως δυνητικά προβληματική για την Ιταλία και την Paragon».
Αν πάρουμε το συμπέρασμα της επιτροπής τοις μετρητοίς ότι δεν ήταν η Ιταλία, τότε ποιος στόχευσε αυτόν τον δημοσιογράφο με το λογισμικό κατασκοπείας Graphite;
Πλήγμα στο Ισραήλ
Το ρεπορτάζ του “Real Time” αποκαλύπτει ότι, μετά τη διαρροή του WhatsApp, έγινε επείγουσα σύσκεψη των υπευθύνων ασφαλείας του Ισραήλ σχετικά με τις επιπτώσεις της αποκάλυψης.
Σύμφωνα με την έρευνα, η Μονάδα 8200 της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών χρησιμοποιεί παρόμοιες δυνατότητες και υπήρξε πραγματική ανησυχία ότι τα τρωτά σημεία που επέτρεψαν τη διείσδυση του ισραηλινού κατασκοπευτικού λογισμικού θα μπορούσαν να εκτεθούν ή να μπλοκαριστούν.
«Αποφασίστηκε ότι πρέπει να κλείσουμε τις δυνατότητες εναντίον των στόχων μας», δήλωσε πηγή των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών στο “Real Time”. «Αυτό σημαίνει ότι κατά τη διάρκεια του πολέμου, κρίσιμες πληροφορίες των μυστικών υπηρεσιών θα χαθούν. Αυτό είναι ένα σημαντικό πλήγμα».
Το ρεπορτάζ, το οποίο προβλήθηκε την Τετάρτη, αποκάλυψε επίσης ένα έγγραφο που συντάχθηκε από την ισραηλινή κοινότητα πληροφοριών λίγο πριν από την πώληση της Paragon σε ένα αμερικανικό επενδυτικό ταμείο που συνεργάζεται με το αμερικανικό αμυντικό κατεστημένο, συμπεριλαμβανομένης της CIA.
Σύμφωνα με το έγγραφο, η πώληση της Paragon σε αμερικανική εταιρεία αποτελεί «πιθανή απειλή» για την εθνική ασφάλεια. Μεταξύ των λόγων που αναφέρονται είναι η δημιουργία αμερικανικής επιρροής σε έναν «στρατηγικό τομέα» για το Ισραήλ, οι ανησυχίες για διαρροή ευαίσθητων γνώσεων στο εξωτερικό και οι φόβοι ότι η πώληση και η μετεγκατάσταση της εταιρείας στις ΗΠΑ θα εμποδίσει το Ισραήλ να συνεχίσει να χρησιμοποιεί τις δυνατότητές της.
Διαβάστε επίσης:
Όταν ο Τραμπ διασκέδαζε με τον Επστάιν (Video)
March to Gaza: Ακτιβιστές του Madleen διέσωσαν πρόσφυγες στη Μεσόγειο (Video)