Είναι γεγονός ότι για την ανασυγκρότηση της εθνικής οικονομίας σε στέρεες και υγιείς βάσεις απαιτείται ταυτόχρονα η ύπαρξη ενός βιώσιμου τραπεζικού συστήματος που θα χαίρει της εμπιστοσύνης όχι μόνο των επενδυτών αλλά και της ευρύτατης κοινωνικής πλειοψηφίας, των καταναλωτών και των καταθετών.
Η διαμόρφωση ενός τέτοιου τραπεζικού περιβάλλοντος, το οποίο θα είναι χρήσιμο στη χώρα και στους πολίτες της, δεν μπορεί παρά να περνά μέσα από τη ρύθμιση των «κόκκινων» δανείων με τρόπο που να διασφαλίζεται η βιωσιμότητα των ελληνικών τραπεζών αλλά και ότι το κόστος ατυχών επιλογών των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων δεν θα μετακυλισθεί για άλλη μια φορά στις τσέπες των Ελλήνων φορολογουμένων.
Στο πλαίσιο αυτό η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με τον ν. 3869/2010 εισήγαγε την προστασία της πρώτης κατοικίας για τους αδύναμους δανειολήπτες. Ο νόμος αυτός κάλυψε για πρώτη φορά ένα κενό που υπήρχε στο δίκαιο της χώρας μας και η πολιτεία απέκτησε ένα θεμελιώδες εργαλείο για την αντιμετώπιση της υπερχρέωσης των νοικοκυριών.
Η αναγκαιότητα μάλιστα ενός τέτοιου θεσμικού πλαισίου ξεπερνά το χρονικό εύρος μιας συγκυριακής κατάστασης, όπως η περίοδος της οικονομικής κρίσης, και οφείλει να λάβει μόνιμα χαρακτηριστικά. Αντίστοιχες νομοθετικές παρεμβάσεις έχουν λάβει χώρα άλλωστε σε πολλά προηγμένα κράτη τα οποία προσπαθούν να αντιμετωπίσουν προβλήματα υπερχρέωσης φυσικών προσώπων λόγω της απελευθέρωσης της τραπεζικής πίστης και της πιστωτικής επέκτασης. Ωστόσο, στην πατρίδα μας το έργο των προοδευτικών νομοθετικών παρεμβάσεων του ΠΑΣΟΚ αλλοιώθηκε μετά τις συνεχείς τροποποιήσεις των βασικών χαρακτηριστικών του ν. 3869/2010, οδηγώντας τη σχετική ρύθμιση σε απαξίωση. Τούτο έχει αποτέλεσμα οι συντηρητικές και επί της ουσίας λανθασμένες πολιτικές επιλογές που ξεκίνησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ και συνεχίζει σήμερα η ΝΔ του κ. Μητσοτάκη να οδηγούν χιλιάδες αδύναμους δανειολήπτες σε πραγματικό αδιέξοδο. Γιατί πολύ απλά τα δάνειά τους μεταβιβάζονται σε funds χωρίς οι ίδιοι να ενημερώνονται για το ακριβές αντίτιμο της πώλησής τους από τις τράπεζες και χωρίς να μπορούν να διαπραγματευτούν με τις τράπεζες μια βιώσιμη ρύθμιση ή εξαγορά του δανείου τους.
Ταυτόχρονα, απουσιάζει ένα αποτελεσματικό σύστημα διαμεσολάβησης το οποίο να αξιολογεί τη βιωσιμότητα των ρυθμίσεων που προτείνονται από τις τράπεζες σε σχέση με τις αντικειμενικές δυνατότητες του δανειολήπτη και να συμβάλλει στην επίτευξη βιώσιμης λύσης. Κατ’ αυτό τον τρόπο σημαντικός αριθμός συμπολιτών μας κινδυνεύει να στερηθεί την πρώτη κατοικία του καθώς μετά την 1η Μαΐου δεν θα έχει στη διάθεσή του κάποιο μέσο προσφυγής για την προστασία της και την οριστική ρύθμιση του δανείου του, όπως η δικαστική απόφαση.
Ως γνήσια προοδευτική πολιτική δύναμη, έχουμε κατά καιρούς αναλάβει επιμέρους νομοθετικές πρωτοβουλίες σχετικά με το μείζον αυτό θέμα που αποτελούν ολοκληρωμένη πρόταση νόμου. Ωστόσο η σοβαρότητα του εν λόγω ζητήματος υποδεικνύει ότι δεν μπορεί να μετατραπεί σε πεδίο μικροκομματικής αντιπαράθεσης. Συνεπώς, οποιαδήποτε νομοθετική πρωτοβουλία μπορεί και πρέπει να προκύψει ως προϊόν διαλόγου και συναπόφασης όλων των πτερύγων του ελληνικού κοινοβουλίου. Νομοθετική εμπειρία υπάρχει τόσο
σε διεθνές όσο και σε εθνικό επίπεδο, από την εφαρμογή του αρχικού κανονιστικού πλαισίου. Για τον λόγο αυτό το Κίνημα Αλλαγής ανέλαβε την πρωτοβουλία να ζητήσει τη συγκρότηση διακομματικής επιτροπής με αντικείμενο τη μελέτη του προβλήματος της υπερχρέωσης των φυσικών προσώπων και των νοικοκυριών και τη διατύπωση πρότασης για τη δημιουργία ενός νέου, δίκαιου, σταθερού και αποτελεσματικού πλαισίου προστασίας των πραγματικά αδύναμων δανειοληπτών. Αυτό όμως που όπως προκύπτει λείπει, τόσο από την παρούσα κυβέρνηση όπως τοποθετήθηκε μέσω του αρμόδιου υπουργού της κ. Γεωργιάδη όσο και από την πλευρά εκείνων που χύνουν κροκοδείλια αντιπολιτευτικά δάκρυα, τη στιγμή μάλιστα που επί ημερών τους θεσμοθέτησαν τις ρυθμίσεις τις οποίες αξιοποιεί σήμερα η Δεξιά του κ. Μητσοτάκη, είναι η πολιτική βούληση. Η πολιτική βούληση που είχε το ΠΑΣΟΚ το 2010 και εξακολουθεί να έχει το Κίνημα Αλλαγής για να συγκρουστεί με συμφέροντα προκειμένου να διασφαλίσει τα δικαιώματα των απλών πολιτών. Το δίλημμα έχει τεθεί και είναι απλό: ή με τα funds ή με τους δανειολήπτες. Το Κίνημα Αλλαγής έχει διαχρονικά διαλέξει πλευρά.
Ο Μανώλης Χριστοδουλάκης είναι γραμματέας του Κινήματος Αλλαγής
