Η μελοποιημένη ποίηση της Κικής Δημουλά

Η μελοποιημένη ποίηση της Κικής Δημουλά

Η Κική Δημουλά (6 Ιουνίου 1931 – 22 Φεβρουαρίου 2020) μέσα από την ελληνική δισκογραφία. 

Με την ποίηση της Κικής Δημουλά συμβαίνει το εξής παράδοξο: ενώ δεν προσφέρεται για μελοποίηση εξαιτίας της πεζογραφικής υφής της και ενώ επίσης ελάχιστοι συνθέτες τη μελοποίησαν, κυριαρχεί ακριβώς αντίθετη εντύπωση η οποία πιθανώς οφείλεται στην έντονη κοινωνική ζωή της τα τελευταία χρόνια.

Ο πρώτος που ασχολήθηκε με την Κική Δημουλά ως ποιήτρια – στιχουργό, παρότι στιχουργός δεν υπήρξε ποτέ η ίδια, ήταν ο Θάνος Μικρούτσικος ο οποίος στον δίσκο «Στην αγκαλιά της άκρης» (1998) δεν είχε ακριβώς μελοποιήσει ποιήματά της, αλλά είχε παρεμβάλει μια σειρά από απαγγελίες της ανάμεσα σε σειρά πιανιστικών θεμάτων του. Το μοναδικό ποίημά της που μελοποίησε ο Θ. Μικρούτσικος και ερμήνευσε ο Κώστας Θωμαΐδης ήταν η «Περιπλάνησις» που δεν εντάχθηκε όμως «Στην αγκαλιά της άκρης».

Τα επόμενα χρόνια δύο συνθέτες από τον χώρο της σύγχρονης μουσικής παρουσίασαν τις εργασίες τους πάνω στον μελοποιημένο λόγο της Δημουλά: ο Νίκος Ξανθούλης με το έργο «Ο πληθυντικός αριθμός» (2003) –ο τίτλος δανεισμένος από το πιο εμβληματικό ποίημά της– με τις ερμηνείες της Σοφίας Μιχαηλίδου και τις απαγγελίες της Δημουλά και ο Κυριάκος Σφέτσας με το έργο «Γη των απουσιών» (2004) που σηματοδότησε τη συνεργασία του με την Ορχήστρα Νυκτών Εγχόρδων της Πάτρας, υπό τη διεύθυνση του αείμνηστου Θανάση Τσιπινάκη και με τη συμμετοχή της ηθοποιού Αλεξάνδρας Σακελλαροπούλου.

Το 2008 η Δημουλά δανείζει ακόμη μια φορά τη φωνή της στο έργο «Στων άστρων την άλω» της συνθέτριας Σοφίας Καμαγιάννη, απαγγέλλοντας το ποίημά της «Διαζευκτικόν ή» μέσα από ηλεκτρονικά samples και φυσικά όργανα. Το 2009 το ντουέτο των Anemos (Κώστας Χατζόπουλος – Κατερίνα Νιτσοπούλου) μελοποιεί δύο ποιήματα της Δημουλά στο άλμπουμ «Φ – Χρυσός λόγος», μια παραγωγή της Λίνας Νικολακοπούλου. Και πάλι η ποιήτρια απήγγειλε ανάμεσα στα τραγούδια. Λίγο αργότερα η ίδια τους παρότρυνε να μελοποιήσουν και άλλα ποιήματά της, κάτι που σκέφτονται να κάνουν οσονούπω.

Οι τελευταίες μελοποιήσεις στο έργο της έγιναν από τη Μαρίζα Κωχ, χωρίς να έχουν επισήμως δισκογραφηθεί. Από το 2016 η Κωχ καταπιάστηκε με τρία ποιήματά της, παρουσιάζοντάς τα ως τραγούδια σε συναυλίες. Ο γράφων ήταν παρών σε ένα τηλεφώνημα των δύο γυναικών, κατά το οποίο η συνθέτρια τραγούδησε στην ποιήτρια τη μελοποίησή της στο ποίημα «Καρυάτιδα».

Τελευταία δισκογραφημένη μελοποίηση σε ποιήματα της Δημουλά ήταν αυτή του Σταμάτη Κραουνάκη στη «Λειτουργία των πόλεων» (2014) με το τραγούδι «Το φιλί» που ερμήνευσε ο ίδιος. Φτάνουμε στο σήμερα με την εργασία του κιθαριστή και συνθέτη Σάκη Παπαδημητρίου. Ο θάνατος της Δημουλά τον βρήκε στο στούντιο μαζί με τη Μαρία Φαραντούρη να ηχογραφούν με τις ευλογίες της ποιήτριας ένα έργο με τη δομή λαϊκού ορατόριου και αρχαίας τραγωδίας με χορικά-στάσιμα και ύμνους-επεισόδια για φωνή, αφηγητή και ορχήστρα. Το έργο, βασισμένο στην ποιητική σύνθεση «Το τελευταίο σώμα μου», παρουσιάστηκε αρχικά με την Ορχήστρα Νυκτών Εγχόρδων της Πάτρας και μετά με το μουσικό σύνολο Ηδύφωνο. «Δεν έχουμε βρει ακόμη τον φορέα που θα στεγάσει αυτή την έκδοση αλλά πιστεύω ότι και ο φορέας θα βρεθεί καθώς και μια μεγάλη ορχήστρα. Μια τιμή που επιβάλλεται για την κορυφαία μας ποιήτρια Κική Δημουλά ιδίως όταν ερμηνεύεται από την εμβληματική φωνή της Μαρίας Φαραντούρη» δηλώνει ο συνθέτης Σάκης Παπαδημητρίου.

Εργογραφία

Ποιητικές συλλογές

«Ερεβος» (Εκδ. Στιγμή 1956)

«Ερήμην» (Εκδ. Δίφρος 1958)

«Επί τα ίχνη» (Εκδ. Φέξης 1963)

«Το λίγο του κόσμου»

(Εκδ. Νεφέλη 1971)

«Το τελευταίο σώμα μου»

(Εκδ. Κείμενα 1981)

«Χαίρε ποτέ» (Εκδ. Στιγμή 1988)

«Η εφηβεία της λήθης»

(Εκδ. Στιγμή 1994)

«Ποιήματα» (συγκεντρωτική έκδοση των προηγούμενων συλλογών της, Εκδ. Ικαρος 1998)

«Ενός λεπτού μαζί» (Εκδ. Ικαρος 1998)

«Ηχος απομακρύνσεων»

(Εκδ. Ικαρος 2001)

«Χλόη θερμοκηπίου» (Εκδ. Ικαρος 2005)

«Συνάντηση» (ανθολογία με εβδομήντα τρία ζωγραφικά έργα του Γιάννη Ψυχοπαίδη, Εκδ. Ικαρος 2007)

«Μεταφερθήκαμε παραπλεύρως» (Εκδ. Ικαρος 2007)

«Τα εύρετρα» (Εκδ. Ικαρος 2010)

«Δημόσιος καιρός» (Εκδ. Ικαρος 2014)

«Ανω τελεία» (Εκδ. Ικαρος 2016)

Η Κική Δημουλά πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα το 1952 με τη συλλογή «Ποιήματα» την οποία αποκήρυξε ύστερα από λίγο και την απέσυρε από την κυκλοφορία.

Πεζά

«Ο φιλοπαίγμων μύθος» (Εκδ. Ικαρος» 2004 (η ομιλία που εκφώνησε στην Ακαδημία Αθηνών)

«Εκτός σχεδίου» (επιλογή πεζών κειμένων, Εκδ. Ικαρος 2005)

«Ερανος σκέψεων» (η ομιλία της στην Αρχαιολογική Εταιρεία στις 26 Ιανουαρίου 2009, Εκδ. Ικαρος 2009)

Βραβεύσεις – διακρίσεις

Β´ Κρατικό Βραβείο Ποίησης το 1972 για το «Λίγο του κόσμου».

Κρατικό Βραβείο Ποίησης το 1989 για το «Χαίρε ποτέ».

Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών το 1996 για την

«Εφηβεία της λήθης».

Αριστείο των Γραμμάτων

της Ακαδημίας Αθηνών το 2001 για το σύνολο του έργου της.

Το 2001 της απονεμήθηκε ο Χρυσός Σταυρός του Τάγματος της Τιμής.

Το 2002 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Το 2009 τιμήθηκε με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου της.

Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας το 2010 για το σύνολο του έργου της. 

Ετικέτες

Τελευταίες ΕιδήσειςDropdown Arrow
preloader
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
Documento Newsletter