Η σύγκρουση ΗΠΑ – Ιράν και η αναδιάταξη των σφαιρών επιρροής

Η σύγκρουση ΗΠΑ – Ιράν και η αναδιάταξη των σφαιρών επιρροής

Η επίθεση ΗΠΑ και Ισραήλ στο Ιράν έχει πρόσχημα μόνο το πυρηνικό πρόγραμμά του. Στην πραγματικότητα εντάσσεται στο εξελισσόμενο μοίρασμα του κόσμου από τις μεγάλες δυνάμεις και με ενεργη συμμετοχή περιφερειακών κέντρων. Αφορά κάτι «μεγαλύτερο».

Η ανακατανομή ποσοστών κέρδους στη διεθνή αγορά είναι η ουσία του ζητήματος. Σήμερα η Κίνα αμφισβητεί την τεχνολογική υπεροχή των ΗΠΑ. Τα κεφάλαια-εμπορεύματα αυτής και άλλων (ιδίως σε Ασία, Λατινική Αμερική) κατακλύζουν αγορές προνομιακές για ΗΠΑ – ΕΕ. Ο έλεγχος αυτής και άλλων σε κρίσιμες για την πράσινη μετάβαση πρώτες ύλες, η πρόοδός της στην παραγωγή ΑΠΕ, η επιρροή του ΟΠΕΚ+ (καρτέλ Ρωσίας – Σαουδικής Αραβίας) στις τιμές πετρελαίου και στα αποθέματα υδρογονανθράκων υπονομεύουν την ανταγωνιστικότητα των G7. Τα κέρδη αυτών από την κεντρική θέση του δολαρίου και των δομών τους (ΔΝΤ) στις συναλλαγές και στο χρηματοπιστωτικό σύστημα πιέζονται από κινήσεις/σχέδια των BRICS. Οι διάδρομοι Κίνα – Ευρώπη (BRI) και Ρωσία – Ινδία (INSTC) υποσκάπτουν τον έλεγχο του αγγλοσαξονικού κεφαλαίου στις εφοδιαστικές αλυσίδες. Κίνα και άλλοι εξαγωγείς διεκδικούν απαλλαγή από «τέλη» που εισπράττουν οι ΗΠΑ ως «προστάτες» του ωκεάνιου εμπορίου. Η υποχώρηση της ηγεμονίας του ευρωατλαντικού κεφαλαίου και ο επανορισμός διεθνώς των ζωνών εκμετάλλευσης από τα μονοπώλια αποτελούν βάθρο των διεθνοπολιτικών εξελίξεων.

Το ιμπεριαλιστικό σύστημα συγκλονίζεται από την επαναχάραξη των σφαιρών επιρροής. Ο ευρωατλαντικός άξονας (ΗΠΑ – ΗΒ – ΕΕ), με τις αντιθέσεις του, υλοποιεί μία ζώνη επιρροής περιμετρικά της Ευρασίας και την ένωση αυτής με την ενδοχώρα μέσω δύο οδών – Τουρκία, Ινδία/Πακιστάν. Στόχος η κύκλωση – διάσπαση του υπό διαμόρφωση ευρασιατικού μπλοκ (Ρωσία – Κίνα – Ιράν). Αυτό, με τις ισχυρότερες αντιθέσεις του, λειτουργεί ως πυρήνας ένωσης της Ευρασίας. Στόχος η κυριαρχία στην ενδοχώρα και η διάσπαση/υπονόμευση του άλλου άξονα στην περίμετρο. Σήμερα η διαδικασία εξελίσσεται με έμμεσες ένοπλες διαμάχες και διαπραγματεύσεις, πολεμικές ετοιμασίες. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι εχθροπραξίες στη Μέση Ανατολή είναι τα δύο ως τώρα στρατηγικά θερμά μέτωπα αντιπαράθεσής τους. Το Ιράν είναι σημαντικό στην πορεία των γεγονότων. Διαθέτει μεγάλα αποθέματα χαλκού και υδρογονανθράκων. «Ελέγχει» τις θαλάσσιες κινήσεις σε Κασπία, Περσικό Κόλπο, στα κρίσιμα για το εμπόριο πετρελαίου Στενά του Ορμούζ. Βρίσκεται στη μόνη χερσαία οδό Ασίας – Ευρώπης που παρακάμπτει τη Ρωσία. Αποτελεί μόνη «δίοδο» αυτής σε «θερμές θάλασσες» εκτός της ευρωατλαντικής αρχιτεκτονικής. Παράγει βαλλιστικούς πυραύλους. Διατηρεί ερείσματα σε ανατολική Μεσόγειο, Ερυθρά Θάλασσα, Καύκασο, κεντρική Ασία, στο πετρέλαιο του Ιράκ, καθώς ασκεί με διαβαθμίσεις επιρροή σε Χεζμπολάχ, Χούθι, Αρμενία, ιρακινές και αφγανικές πολιτοφυλακές. Σχετίζεται με παλαιστινιακές οργανώσεις. Εξισορροπεί σχέδια συμμάχων των ΗΠΑ – Ισραήλ, Σαουδική Αραβία, Τουρκία. Η σημασία του στην Ευρασία και αλλού είναι κρίσιμη.

Η πολιτική του επηρεάζει ευαίσθητες ισορροπίες. Το Ιράν μετέχει σε BRI, INSTC, «ελέγχει» την υλοποίηση των οδών Τουρκία – κεντρική Ασία, (Middle Corridor), Τουρκία – Ιράκ – Περσικός Κόλπος (New Development Road), Ινδία – Μ. Ανατολή – Ευρώπη (IMEC). Επιδρά στον ανταγωνισμό μεταξύ των παραγωγών ενέργειας και πρώτων υλών για τα αγοραστικά μερίδια, αλλά και μεταξύ αυτών των παραγωγών και των κρατών-καταναλωτών για τις τιμές. Επηρεάζει την κούρσα της πράσινης μετάβασης και των νέων τεχνολογιών – αποθέματα χαλκού. Προστατεύει Κίνα και Ρωσία από κακόβουλες επιρροές στο μαλακό υπογάστριό τους – κεντρική Ασία. Εμποδίζει την υποταγή της Μέσης Ανατολής στον ευρωατλαντισμό. Ο διεθνής συσχετισμός εξαρτάται αρκετά από την ισχύ και τις επιλογές του.

Σήμερα οι ΗΠΑ θέλουν ανατροπή ή συνθηκολόγηση του ιρανικού καθεστώτος. Η απόπειρα χαλιναγώγησης της περιφερειακής και πυραυλικής του ισχύος με εκβιασμούς/κυρώσεις και οικονομικά κίνητρα εγκαταλείφθηκε στο φόντο της όξυνσης του οικονομικού ανταγωνισμού με την Κίνα, της αποτυχίας εκεχειρίας στην Ουκρανία. Η άνοδος της Μέσης Ανατολής σε κόμβο της ευρωατλαντικής επιρροής ιεραρχήθηκε. Η αντοχή της αντίστασης των Παλαιστινίων, κυρίως η αποδυνάμωση της Χεζμπολάχ και η αλλαγή κυβέρνησης στη Συρία κατέστησαν το Ιράν άμεσο στόχο. Η εναντίον του στρατιωτική δράση επιλέχθηκε. Τα προϊόντα της «ανακατεύουν» πάλι τη «διεθνή τράπουλα». Τα «χαρτιά» ξαναμοιράζονται.

Διαβάστε επίσης

ΟΠΕΚΕΠΕ: Παραίτηση του πρώην συνεργάτη του Αθανασίου μετά το δημοσίευμα του Documento

Το διαβιβαστικό της Ευρ. Εισαγγελίας για ΟΠΕΚΕΠΕ: Δίκτυο με κίνητρο το πολιτικό συμφέρον και την πελατεία

Καρασαρίνης: Στις συνομιλίες για τον ΟΠΕΚΕΠΕ πρώην σύμβουλος του Χαράλαμπου Αθανασίου

Ο Μητσοτάκης ως Βλαντ Τσέπες

Ο Βορίδης έγινε βαρίδης για τον Μητσοτάκη

Ξανά σε αργία η εκπαιδευτικός Χρύσα Χοτζόγλου – Η κυβέρνηση δεν αντέχει τους ανυπότακτους

Ετικέτες

Documento Newsletter