Με την απόκτηση δύο νέων πλωτών γεωτρύπανων, η Τουρκία δηλώνει έτοιμη να αναβαθμίσει τον ρόλο της ως ενεργειακή και στρατηγική δύναμη σε τρεις κρίσιμες θαλάσσιες ζώνες: Μαύρη Θάλασσα, Ανατολική Μεσόγειο και Λιβύη.
Ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιβεβαίωσε ότι η κρατική εταιρεία TPAO αγόρασε από τη Νορβηγία τα υπερσύγχρονα πλωτά γεωτρύπανα West Draco και West Dorado, ανεβάζοντας τον συνολικό στόλο της Τουρκίας σε έξι γεωτρύπανα – αριθμός που κατατάσσει τη χώρα στην τέταρτη θέση παγκοσμίως, πίσω από ΗΠΑ, Κίνα και Βραζιλία.
Πρόκειται για μια εξέλιξη με σαφείς γεωπολιτικές προεκτάσεις για την Ελλάδα και την Κύπρο, καθώς ενισχύεται η δυνατότητα της Άγκυρας να ασκεί συγχρονισμένη πίεση σε πολλαπλά μέτωπα – από την ΑΟΖ νοτίως του Καστελόριζου έως την περιοχή ανάμεσα σε Κρήτη και Λιβύη, στη σκιά του Τουρκολιβυκού Μνημονίου.
Ποια είναι τα νέα πλοία – Πόσο κόστισαν
Σύμφωνα με το εξειδικευμένο ναυτιλιακό μέσο HaberDenizde.com, η τουρκική TPAO απέκτησε τα πλοία West Draco και West Dorado, που ανήκαν στον στόλο της νορβηγικής Eldorado Drilling, έναντι 245 εκατομμυρίων δολαρίων για το καθένα. Πρόκειται για πλατφόρμες 7ης γενιάς τύπου Samsung 12000, μήκους 228 μέτρων και πλάτους 42 μέτρων, με δυνατότητα γεώτρησης σε βάθη μέχρι 12.200 μέτρων, από τα μεγαλύτερα και πιο σύγχρονα πλωτά γεωτρύπανα στον κόσμο.
Μετά την ολοκλήρωση της αγοράς, τα πλοία αναμένεται να μεταφερθούν στην Τουρκία, να υποβληθούν σε τεχνική συντήρηση και να ενταχθούν στον επιχειρησιακό σχεδιασμό της TPAO. Σύμφωνα με τουρκικά δημοσιεύματα, το ένα θα κατευθυνθεί στη Λιβύη και το άλλο στην περιοχή του Τάσουτσου, στα ανοιχτά της Μερσίνας.
Η Τουρκία αποκτά στόλο… υπερδύναμης
Με την ενίσχυση αυτή, ο τουρκικός στόλος πλωτών γεωτρύπανων διαμορφώνεται ως εξής:
- Fatih (πρώην Deepsea Metro II) – από το 2017
- Yavuz (πρώην Deepsea Metro I) – από το 2018
- Kanuni (πρώην Sertão) – από το 2020
- Abdulhamid Han (πρώην Cobalt Explorer) – από το 2022
- West Draco – από το 2025
- West Dorado – από το 2025
Όλα τα πλοία έχουν ικανότητα γεώτρησης σε υπερβαθέα ύδατα, ενώ τα τέσσερα πρώτα έχουν ήδη αναπτυχθεί στη Μαύρη Θάλασσα (κοίτασμα Sakarya), αλλά και σε σημεία της Ανατολικής Μεσογείου, εντός και εκτός της κυπριακής ΑΟΖ.
Γεωπολιτικές επιπτώσεις για την Ελλάδα και την Κύπρο
Η απόκτηση των δύο νέων μονάδων δεν είναι απλώς μια επιχειρησιακή εξέλιξη. Αποτελεί στρατηγική κίνηση της Άγκυρας για πολλαπλή πίεση σε τρία μέτωπα ταυτόχρονα: Μαύρη Θάλασσα, Κύπρος/Ανατολική Μεσόγειος και Βόρεια Αφρική.
Καστελόριζο – Ανατολική Μεσόγειος
Η παρουσία ενός ή περισσότερων γεωτρύπανων νότια του Καστελόριζου –όπως έχει ήδη επιχειρηθεί με το Abdulhamid Han– νομιμοποιεί ντε φάκτο τις τουρκικές διεκδικήσεις σε μια από τις πιο κρίσιμες περιοχές της ελληνοτουρκικής διαφοράς: τη θαλάσσια περιοχή ανάμεσα σε Ρόδο–Καστελόριζο και Κύπρο, όπου η Άγκυρα δεν αναγνωρίζει ελληνική ΑΟΖ. Η δυνατότητα μόνιμης παρουσίας γεωτρύπανου ενισχύει την επιχειρηματολογία της Τουρκίας περί «δικαιωμάτων σε μη οριοθετημένες περιοχές».
Κυπριακή ΑΟΖ – Τετελεσμένα και αποτροπή
Η Τουρκία έχει ήδη αποστείλει γεωτρύπανα εντός της κυπριακής ΑΟΖ στο παρελθόν, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις από τη Λευκωσία και την ΕΕ. Η ύπαρξη έξι συνολικά πλοίων σημαίνει ότι η TPAO μπορεί πλέον να επανέλθει με μόνιμες παρουσίες εντός των τεμαχίων 6, 7 ή 10, διεκδικώντας εμπράκτως ρόλο συνιδιοκτησίας στα θαλάσσια κοιτάσματα. Επιπλέον, δυσχεραίνει οποιοδήποτε ενεργειακό σχεδιασμό της Κυπριακής Δημοκρατίας ή των ενεργειακών κολοσσών (Total, ENI, ExxonMobil) χωρίς πολιτικό ρίσκο.
Λιβύη – Κρήτη: Νέο μέτωπο στο νότιο τόξο
Η είδηση ότι το ένα γεωτρύπανο προορίζεται για τη Λιβύη ενεργοποιεί αυτομάτως το επίμαχο μνημόνιο Τουρκίας–Λιβύης για τις θαλάσσιες ζώνες, το οποίο η Αθήνα έχει χαρακτηρίσει ανυπόστατο και νομικά άκυρο. Η παρουσία τουρκικής πλατφόρμας στα νοτιοδυτικά της Κρήτης, σε περιοχή που η Ελλάδα θεωρεί εν δυνάμει ΑΟΖ της, θα εγείρει ζήτημα εθνικής κυριαρχίας και θα επιβαρύνει περαιτέρω τις ήδη τεταμένες σχέσεις με την κυβέρνηση της Τρίπολης.
Τεχνικό άλμα, πολιτικό ρίσκο
Αν και η TPAO απέκτησε τα πλοία σε «τιμή ευκαιρίας» (245 εκατ. δολάρια, όταν νέα αντίστοιχα κοστίζουν άνω των 450 εκατ.), το συνολικό κόστος με αναβαθμίσεις εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 600 εκατ. δολάρια. Ωστόσο, η πολιτική στόχευση υπερβαίνει την οικονομική λογική: πρόκειται για επένδυση σε “στρατηγική αυτονομία”, με σαφές αποτύπωμα σε περιοχές στρατηγικού ενδιαφέροντος της Ελλάδας.
Στρατιωτικοί και διπλωματικοί κύκλοι στην Αθήνα παρακολουθούν στενά τις κινήσεις της Άγκυρας, με την εκτίμηση ότι το γεωτρύπανο που θα σταλεί στη Μερσίνα πιθανόν να χρησιμοποιηθεί αργότερα για προβολή ισχύος στην Ανατολική Μεσόγειο. Αντίστοιχα, η αποστολή του δεύτερου στη Λιβύη καθιστά σχεδόν βέβαιη την πρόθεση της Τουρκίας να «επικαιροποιήσει» το τουρκολιβυκό αφήγημα.
Διαβάστε επίσης:
ΗΠΑ: Ο Τραμπ διαγνώστηκε με χρόνια φλεβική ανεπάρκεια
ΗΠΑ: Ελληνοαμερικανοί νομοθέτες θα ζητήσουν «μπλόκο» στα F-35 προς την Τουρκία
Σφοδρή σύγκρουση στη Βουλή – Κουτσούμπας σε Κυρανάκη: «Δεν ντρέπεστε λίγο; Δεν ντρέπεστε;»
Η Ευρώπη καίγεται, αλλά επενδύει στον πόλεμο
Αναβρασμός στο στράτευμα με τις έκτακτες μεταθέσεις – Οι ευθύνες Δένδια δεν κρύβονται