Η κίνηση της Τουρκίας να καταθέσει χάρτη Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού στην UNESCO αμφισβητώντας κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, αν και δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία, έχει γεωπολιτικό βάθος. Για ακόμη μία φορά καταδεικνύεται ότι το τουρκικό καθεστώς προχωρά χωρίς ταλαντεύσεις με γνώμονα τις επιδιώξεις του στο πλαίσιο του ανιστόρητου αφηγήματος περί «γαλάζιας πατρίδας» και των παράνομων ενεργειών στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο. Ο σάλος που προκάλεσε η κατάθεση εγγράφου σε ΟΗΕ – UNESCO και χαρτών με το Αιγαίο κομμένο στα δύο, με μέτρα και σταθμά που δεν συνδέονται με το διεθνές δίκαιο, είναι πολλαπλασιαστικός.
Οι κινήσεις γίνονται σε μια περίοδο που η Μέση Ανατολή φλέγεται και η χώρα μας είναι ανάμεσα σε δύο πολέμους, από τη μια στην Ουκρανία μετά την εισβολή της Ρωσίας και από τη άλλη στη Γάζα, όπου η ισραηλινή κυβέρνηση διαπράττει γενοκτονία του παλαιστινιακού λαού και εσχάτως άρχισε να βομβαρδίσει το Ιράν. Παράλληλα, οι αμερικανονατοϊκές διευθετήσεις στην περιοχή, οι ιμπεριαλιστικές βλέψεις ισχυρών και οι λογικές για μπίζνες στον θαλάσσιο (και όχι μόνο) χώρο με εμπλοκή και δυνάμεων της ΕΕ διαμορφώνουν επικίνδυνο τοπίο. Ηδη τα κόμματα της προοδευτικής αντιπολίτευσης στην Ελλάδα στηλίτευσαν τη νωθρή αντίδραση της κυβέρνησης Μητσοτάκη αλλά και τους χειρισμούς που προηγήθηκαν όλη την προηγούμενη περίοδο.
«Τα εννοούν»
Ο Σωτήρης Ρούσσος, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Θρησκείας στη Μέση Ανατολή στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, επισημαίνει στο Documento ότι «παράγει πολιτικά αποτελέσματα ο χάρτης Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού που κατέθεσε η Τουρκία στην UNESCO και εμφανίζει με τη μέση γραμμή τα ελληνικά νησιά του βόρειου Αιγαίου να είναι προς την τουρκική πλευρά». Και προσθέτει: «Αποτελεί πράξη αμφισβήτησης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων. Δεν έχει μορφή νομικής δέσμευσης, όμως κάθε έγγραφο που κατατίθεται στον ΟΗΕ ή σε υπηρεσία του ΟΗΕ είτε σε εποπτευόμενο όργανό του είναι η θέση της χώρας αυτής για το συγκεκριμένο θέμα και τελικά προσδιορίζεται ως διεκδίκηση».
Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, σε ανακοίνωση που εξέδωσε στις 16 Ιουνίου, υπογράμμισε ότι η Τουρκία δημοσιοποίησε Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό σε απάντηση του ελληνικού σχεδιασμού που ήδη αποτελεί μέρος του ευρωπαϊκού κεκτημένου – τον περασμένο Απρίλιο η Ελλάδα είχε καταθέσει τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό της που εκκρεμούσε και η χώρα μας κινδύνευε με πρόστιμα από την ΕΕ εξαιτίας καθυστερήσεων κατάθεσης.
Κατά το υπουργείο Εξωτερικών, η διαφορά είναι ότι ο τουρκικός χάρτης δεν έχει έρεισμα στο διεθνές δίκαιο, «καθώς επιχειρεί να σφετεριστεί περιοχές ελληνικής δικαιοδοσίας και δεν απευθύνεται σε διεθνή οργανισμό που επιβάλλει υποχρέωση ανάρτησης σχετικών χαρτών». Κατά τούτο, σύμφωνα με το ΥΠΕΞ, «δεν παράγει οποιοδήποτε έννομο αποτέλεσμα και αποτελεί απλά μια αντανακλαστική αντίδραση κενή περιεχομένου». Παράλληλα, υπογράμμισε ότι «η Ελλάδα θα επιμείνει στην πολιτική αρχών που εφαρμόζει» και κάλεσε την Τουρκία να μην προβάλλει «μαξιμαλιστικούς ισχυρισμούς που ο καθένας καταλαβαίνει ότι είναι για εσωτερική χρήση και μόνο». Μάλιστα, προανήγγειλε ότι η Ελλάδα θα προβεί στις δέουσες ενέργειες σε όλα τα διεθνή φόρουμ.
Σε διαφορετικό μήκος κύματος αναφορικά με την υποβάθμιση του ζητήματος από την ελληνική πλευρά και τις διαρροές περί κενού περιεχομένου της κίνησης της Τουρκίας, ο καθηγητής Σωτ. Ρούσσος τονίζει ότι «όσο κενό περιεχομένου είναι το δικό τους θαλάσσιο χωροταξικό είναι και το δικό μας, μιας και το ζήτημα είναι οι επόμενες ενέργειες που θα προσδώσουν περιεχόμενο». Κρίνει ότι η ελληνική κυβέρνηση λειτούργησε θεωρώντας πως οι Τούρκοι θα σταματήσουν τις αμφισβητήσεις στο Αιγαίο μετά τη συμφωνία για μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και συνέχιση του διαλόγου, όπως καθορίστηκε στη Διακήρυξη των Αθηνών της 7ης Δεκεμβρίου 2023.
Κατά την εκτίμηση του Σωτ. Ρούσσου, «η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται να θεωρεί ότι οι Τούρκοι δεν εννοούν αυτά που λένε. Ομως τα εννοούν. Οποιος δεν το καταλαβαίνει δεν μπορεί να κάνει πολιτική». Ο καθηγητής προειδοποιεί ότι «ο τουρκικός αναθεωρητισμός και οι διεκδικήσεις στο Αιγαίο θα συνεχιστούν. Η Τουρκία χτίζει με συνέπεια τη στρατηγική διεκδίκησης στο Αιγαίο, που οδηγεί στην προσπάθειά της να διχοτομηθεί το Αιγαίο όσον αφορά τις θαλάσσιες ζώνες (υφαλοκρηπίδα και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη) και βραχονησίδες». Και προσθέτει: «Ουσιαστικά η Τουρκία θέλει να κοπεί στη μέση το Αιγαίο. Η Τουρκία διεκδικεί τη μέση γραμμή πέρα από την αιγιαλίτιδα, κάτι που για την ώρα δεν αφορά τα κατοικήσιμα νησιά, καθώς νησιά και αιγιαλίτιδα ζώνη είναι μέρος της εδαφικής κυριαρχίας».
Οι αντιδράσεις κομμάτων
Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ διά του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου Δημήτρη Μάντζου υποστήριξε ότι η Τουρκία βρήκε το περιθώριο να κάνει «ασκήσεις επί χάρτου» στο Αιγαίο και κάλεσε σε άμεσες ενέργειες από την Ελλάδα. Παράλληλα, ο Μιχάλης Κατρίνης, τομεάρχης Αμυνας του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, επισήμανε ότι «η Τουρκία συνεχίζει την προκλητική, αναθεωρητική της στρατηγική» και ότι με τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό που δημοσιοποιεί παραβιάζει τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα. «Η Ελλάδα με πρωθυπουργό τον κ. Μητσοτάκη υφίσταται αλλεπάλληλες διπλωματικές και εθνικές ήττες» σημείωσε και υπογράμμισε ότι «η μυστική διπλωματία που ασκούν οι κ. Μητσοτάκης και Γεραπετρίτης είναι επιζήμια για τα εθνικά συμφέροντα».
Ο εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ και βουλευτής Γιώργος Καραμέρος υπογράμμισε ότι η κίνηση της Τουρκίας με τον χάρτη ο οποίος, όπως σημείωσε, απεικονίζει επί της ουσίας τη λεγόμενη «γαλάζια πατρίδα» είναι «αποτέλεσμα του περιθωρίου που άφησαν οι κυβερνητικές πρακτικές» (Real FM, 17.6.2025). Οπως τόνισε, «η κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι χειρίζεται την εξωτερική πολιτική και τα ελληνοτουρκικά χωρίς εθνική στρατηγική με αρχή, μέση και τέλος, χωρίς σχέδιο για τις τουρκικές προκλήσεις, με μόνο γνώμονα τις εσωκομματικές μικροπολιτικές της επιδιώξεις».
Το ΚΚΕ χαρακτηρίζει απαράδεκτες τις διεκδικήσεις σε Αιγαίο και ανατολική Μεσόγειο που απορρέουν από τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό της Τουρκίας. Παράλληλα, ο Περισσός προειδοποιεί ότι όλα αυτά δεν είναι αποκομμένα από τις αμερικανονατοϊκές στοχεύσεις για διευθετήσεις στα ελληνοτουρκικά «για να “τρέξουν” μπίζνες του κεφαλαίου και να διασφαλιστεί η ΝΑΤΟική συνοχή στην περιοχή».
Διαβάστε επίσης:
Εισαγγελέας για Φιλιππίδη: «Είχε ανάρμοστη σεξουαλική συμπεριφορά… δεν ήταν βιαστής»
ΣΑΤΑ εναντίον Κυρανάκη: «Ο υπουργός κλειστών θυρών προσφέρει ταλαιπωρία…»
Το υπουργείο Εξωτερικών έχει αφήσει τους ελληνορθόδοξους της Συρίας στο έλεος των τζιχαντιστών
«Ζυμώσεις» για συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ;
