Ένας τόπος στη δυτική Αφρική, εκεί όπου τα παιδιά είναι οπλισμένα με ματσέτες και μαχαίρια.
Η Ακτή Ελεφαντοστού δεν ήταν ποτέ µια από τις χώρες στις οποίες είχα φανταστεί ότι θα περάσω κάποια χρόνια της ζωής µου. Ηρθε αναπάντεχα και ενώ περίµενα ότι θα επιστρέψω στο Ντακάρ βρέθηκα στο Αµπιτζάν, µια από τις ταχύτερα αναπτυσσόµενες πόλεις της δυτικής Αφρικής. Οπως συµβαίνει συνήθως όµως –κυρίως σε χώρες της αφρικανικής ηπείρου–, οι αριθµοί ευηµερούν, οι άνθρωποι όχι και τόσο… Και πώς άλλωστε να ευηµερούν σε µια χώρα µε τραυµατικό παρελθόν που έφτασε στα πρόθυρα εµφύλιου πολέµου µόλις δέκα χρόνια πριν; Η οποία όµως προσπαθεί τώρα ασθµαίνοντας να κερδίσει τον χαµένο χρόνο.
Το Αµπιτζάν µοιάζει µε τεράστιο εργοτάξιο: µισοχτισµένα κτίρια, φιλόδοξα σχέδια για δρόµους µε γέφυρες που όµως δεν καταλήγουν πουθενά και πάρκα µε σιντριβάνια και χώρους ποδηλασίας απέναντι από παραγκουπόλεις και λασπωµένους δρόµους. Και κάπου εκεί ανάµεσα, ουρανοξύστες χωρίς καµιά λειτουργική σχέση µε τον χώρο όπου βρίσκονται µοιάζουν σαν γίγαντες που ατενίζουν το µέλλον πάνω σε πήλινα θεµέλια.
Η Ακτή Ελεφαντοστού… Η χώρα της σοκολάτας και του καφέ, στην οποία όµως δεν θα βρεις ούτε σοκολάτα ούτε καφέ, τουλάχιστον όχι αν δεν πληρώσεις πέντε φορές πιο ακριβή τιµή απ’ ό,τι σε µια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα. Και όµως, 6 εκατοµµύρια άνθρωποι ζουν από το φυτό του κακάο στην Ακτή και κάθε χρόνο παράγονται 2 εκατοµµύρια τόνοι. Μόνο που η παραγωγή προορίζεται για την Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Κίνα, όπως ακριβώς συµβαίνει µε τον ανανά, τα µάνγκο, τα φρούτα του πάθους. Πλούσια παραγωγή, από την οποία όµως µόνο τα προϊόντα δεύτερης διαλογής θα πουληθούν στις αγορές της χώρας.
Το Αµπιτζάν είναι η πόλη του µέλλοντος και των «µικροβίων». Οχι των µικροβίων που προκαλούν ασθένειες αλλά των «ανθρώπινων µικροβίων», των παιδιών δέκα µε δώδεκα χρόνων που ζουν στις παρυφές της πόλης. Είναι τα παιδιά εκείνων που η οικονοµική ανάπτυξη ξέχασε στη γωνία. Οι γονείς τους καθαρίζουν τα πλούσια σπίτια, είναι υπάλληλοι εταιρειών φύλαξης, οδοκαθαριστές, κακοπληρωµένοι ταµίες στις γαλλικές αλυσίδες σουπερµάρκετ. Είναι παιδιά από σπίτια που έχει διαλύσει η ανέχεια, το HIV, η ανεργία. Παιδιά εκείνων που επιβιώνουν µε 3 ευρώ την ηµέρα (ο βασικός µισθός είναι 90 ευρώ τον µήνα σε µια χώρα όπου το κόστος ζωής είναι δεκαπλάσιο), παιδιά των αόρατων ανθρώπων που ενώ κρατούν όλη την οικονοµία στην πλάτη τους δεν έχουν σχεδόν κανένα κέρδος από αυτήν.
Τα παιδιά αυτά µεγαλώνουν µες στη βία, τη φτώχεια και στο δίκαιο του πιο δυνατού. Τα ονοµάζουν «µικρόβια» γιατί η ύπαρξή τους είναι µια αρρώστια που απειλεί την κοινωνία των εχόντων. Και εκείνα µε τη σειρά τους προσπαθούν να αρπάξουν οτιδήποτε η κοινωνία τους αρνείται. Τα «µικρόβια» µετά τις 6 το βράδυ κυριαρχούν στις βόρειες συνοικίες του Αµπιτζάν. Οπλισµένα µε µατσέτες και µαχαίρια περικυκλώνουν περαστικούς και αυτοκίνητα στα φανάρια και µε πρωτοφανή βία για δεκάχρονα παιδιά αρπάζουν ό,τι µπορούν. Ενίοτε σκοτώνουν αν χρειαστεί. Ζαλισµένα από τις σακούλες µε κόλλα που σνιφάρουν τις υπόλοιπες ώρες (το φτηνό ναρκωτικό που κυριαρχεί εδώ), γίνονται βορά της ντόπιας µαφίας, που τα στέλνει κατά οµάδες να επιτεθούν σε όποιον φαίνεται ότι έχει χρήµατα. Και γίνονται εργαλείο όχι µόνο της µαφίας αλλά και των αρχών όταν θέλουν να κατηγορήσουν την αντιπολίτευση για επεισόδια και αντίστροφα.
∆εν είναι µια θλιβερή ιστορία ούτε χρειάζεται µια ΜΚΟ ή ένας λευκός σωτήρας εδώ. Είναι µια πραγµατικότητα για εκατοµµύρια ανθρώπους που γεννήθηκαν στη λάθος πλευρά της ιστορίας.
Η Φραγκίσκα Μεγαλούδη είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας του βιβλίου «Στη χώρα των Κιμ».
