Η τοποθέτηση του Γιώργου Λαρίσση, συζύγου της πρώην προέδρου ΟΝΝΕΔ Πεντέλης Φαίης Νικητοπούλου, στην ΥΔΑΣ δεν είναι διόλου τυχαία. Οποιος προΐσταται της κομβικής αυτής υπηρεσίας στην ουσία ελέγχει τη ροή χρήματος σε ΜΚΟ, αναπτυξιακά προγράμματα και ανθρωπιστική βοήθεια.
Σε θέση-κλειδί στο υπουργείο Εξωτερικών τοποθετήθηκε ο σύζυγος της πρώην προέδρου ΟΝΝΕΔ Πεντέλης Φαίης Νικητοπούλου και πρωταγωνίστριας προεκλογικών υποτιθέμενων τυχαίων συναντήσεων με πολίτες για επικοινωνιακή προβολή του προέδρου Κυριάκου Μητσοτάκη.
Όπως αποκάλυψε το documentonews.gr, ο Γιώργος Λαρίσσης τοποθετήθηκε στη θέση του επικεφαλής της Υπηρεσίας Διεθνούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας (ΥΔΑΣ). Αποτελεί υπηρεσία του υπουργείου Εξωτερικών η οποία όχι μόνο διαχειρίζεται κονδύλια εκατομμυρίων ευρώ, αλλά διαθέτει και ανοικτές υποθέσεις με τη Δικαιοσύνη οι οποίες είναι υπό διερεύνηση. Ο Κυρ. Μητσοτάκης αλώνει τον κρατικό μηχανισμό με «γαλάζια» στελέχη, παρά τα όσα περί αξιοκρατίας είχε υποσχεθεί προεκλογικά στους πολίτες.
Η τοποθέτηση του Γ. Λαρίσση στη θέση μετακλητού γενικού διευθυντή – προϊσταμένου της ΥΔΑΣ του ΥΠΕΞ έγινε τον περασμένο Αύγουστο, όπως προκύπτει από το σχετικό ΦΕΚ που φέρει την υπογραφή του υπουργού Νίκου Δένδια. Υποψήφιος δήμαρχος με τη στήριξη της ΝΔ στη Νέα Σμύρνη στις δημοτικές εκλογές του Μαΐου και αναπληρωτής γραμματέας σχέσεων κοινωνίας – κόμματος, ο Γ. Λαρίσσης είναι πρόσωπο το οποίο προέρχεται από τον κομματικό μηχανισμό της Πειραιώς. Το 2014 μαζί με τη σύζυγό του εργάζονταν στο πολιτικό γραφείο του Κωστή Χατζηδάκη, ενώ, όπως αναφέρει στο βιογραφικό του στην ιστοσελίδα του κόμματος, «στη ΝΔ εθελοντικά και αδιάλειπτα δραστηριοποιείται από τα χρόνια της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ με διάφορους ρόλους. Σήμερα είναι γεν. γραμματέας της Β1 ΝΟΔΕ και μέλος του ΔΣ της ΔημΤΟ Ν. Σμύρνης, όπου και έχει δραστηριοποιηθεί για χρόνια».
Θέση-κλειδί στο υπουργείο Εξωτερικών
Αντιλαμβάνεται κανείς ότι η τοποθέτησή του στην ΥΔΑΣ μόνο τυχαία δεν μπορεί να θεωρηθεί. Είναι μια νευραλγική υπηρεσία η οποία διαχειρίζεται εκατομμύρια ευρώ «σχετικά με την αναπτυξιακή βοήθεια μέσω ΥΠΕΞ», «για την εποπτεία, τον συντονισμό και την προώθηση δράσεων και προγραμμάτων ανθρωπιστικής και αναπτυξιακής βοήθειας στις αναπτυσσόμενες χώρες», «τον έλεγχο και αξιολόγηση των προτάσεων αναπτυξιακών και ανθρωπιστικών προγραμμάτων/δράσεων που υποβάλλονται προς έγκριση και χρηματοδότηση καθώς και την παρακολούθηση, εποπτεία και αξιολόγηση της υλοποίησής τους», «τη συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα και των ΜΚΟ» κ.λπ.
Στην ουσία η ΥΔΑΣ είναι η αρμόδια υπηρεσία η οποία εγκρίνει τη ροή χρήματος στις ΜΚΟ ως ανεξάρτητη υπηρεσία που υπάγεται απευθείας στον εκάστοτε υπουργό. Μόνο το χρονικό διάστημα 20002010 εκταμιεύτηκαν από την ΥΔΑΣ περί τα 115 εκατ. ευρώ για τη χρηματοδότηση 431 ΜΚΟ, όπως προέκυψε από ελέγχους ορκωτών ελεγκτών. Πρόκειται για τη «χρυσή» δεκαετία των ΜΚΟ που χρηματοδοτούνταν μέσω του υπουργείου Εξωτερικών. Πολλές φορές δόθηκαν εκατομμύρια ευρώ σε ΜΚΟ με αμφιβόλου ποιότητας έργο και αποτελέσματα. Επίσης, η υπηρεσία διαχειρίζεται «πόρους ή δωρεές που της μεταβιβάζονται από υπουργεία, οργανισμούς και δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς της ημεδαπής ή της αλλοδαπής».
Η θητεία του πρέσβη Νίκου Βαμβουνάκη
Η επιλογή του Γ. Λαρίσση δεν έχει καμία σχέση με αυτήν του προκατόχου του, πρέσβη Νίκου Βαμβουνάκη. Ενα πρόσωπο το οποίο τοποθετήθηκε στη θέση του επικεφαλής της «αμαρτωλής» ΥΔΑΣ το 2015 προκειμένου να καθαρίσει την «κόπρο του Αυγεία», όπως ψιθυριζόταν στο ΥΠΕΞ.
Η επιλογή Βαμβουνάκη δεν ήταν τυχαία. Ο ίδιος είχε ενημερώσει από το 2006 την τότε πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΞ για περιπτώσεις ΜΚΟ και χρήματα που έλαβαν δίχως να παραγάγουν το αντίστοιχο έργο. Ως πρέσβης με σταδιοδρομία δεκαετιών στο διπλωματικό σώμα γνώριζε καλά τι συνέβαινε για χρόνια στο ΥΠΕΞ. Κατά τη διάρκεια της θητείας του στην ΥΔΑΣ πρώτη φορά επιχειρήθηκε να μπει τάξη και να υπάρξει διαφάνεια. Ηδη στη Δικαιοσύνη βρίσκονται σε εξέλιξη εισαγγελικές έρευνες για πάνω από 25 περιπτώσεις χρηματοδοτήσεων ΜΚΟ από την ΥΔΑΣ. Μάλιστα σε οκτώ περιπτώσεις φέρεται να έχουν ήδη ασκηθεί ποινικές διώξεις, ενώ έχουν υπάρξει και καταδίκες για διάφορες υποθέσεις.
Καταδίκες και επιστροφές εκατομμυρίων ευρώ
Μία από αυτές ήταν και η υπόθεση της ΜΚΟ Διεθνές Κέντρο Αποναρκοθέτησης – International Mine Initiative, η οποία είχε χρηματοδοτηθεί από το 2000 μέχρι το 2010 με περίπου 9 εκατ. ευρώ. Με την υπ’ αριθμόν 1818/2018 απόφασή του το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων καταδίκασε τον τότε πρόεδρο της ΜΚΟ και δύο πρώην υπαλλήλους της ΥΔΑΣ. Τον Νοέμβριο του 2018 το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων καταδίκασε επίσης ακόμη ένα πρόσωπο αναφορικά με τη χρηματοδότηση ανακατασκευής του Μουσείου Καμπούλ, με χρηματικά εντάλματα προπληρωμής (ΧΕΠ) εκδοθέντα κατά τα έτη 2003-04.
Επίσης έπειτα από ενέργειες της ΥΔΑΣ για τα έτη 2015-17 επιστράφηκαν στο ελληνικό δημόσιο ποσά ύψους 7,77 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για χρήματα που είχαν δοθεί σε διάφορους οργανισμούς κατά τα έτη 2008-09, τα οποία ωστόσο δεν αξιοποιήθηκαν όπως θα έπρεπε.
Το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσο ο Γ. Λαρίσσης θα συνεχίσει την πολιτική διαφάνειας στην ΥΔΑΣ που εγκαινίασε ο προκάτοχός του ή θα αποδειχτεί ακόμη μία κομματική επιλογή που θα εξυπηρετεί τις εντολές-επιθυμίες των πολιτικών του προϊσταμένων.
