Οι ΗΠΑ και η Ουκρανία έδωσαν τελικά τα «χέρια» για τα ορυκτά και τις σπάνιες γαίες της Ουκρανίας, έπειτα από μήνες διαπραγματεύσεων και ένα διπλωματικό «θρίλερ» που οδήγησε στο να βαδίσει το deal σε τεντωμένο σχοινί.
Η «συμφωνία οικονομικής εταιρική σχέσης», όπως ονομάστηκε, δίνει στην Ουάσινγκτον πρόσβαση στα ορυκτά του Κιέβου με αντάλλαγμα τη δημιουργία επενδυτικού ταμείου στην Ουκρανία. Μεταξύ των όρων της συμφωνίας είναι η διατήρηση της «πλήρους ιδιοκτησίας και του ελέγχου» στην Ουκρανία, ανέφερε η υπουργός Οικονομικών της Ουκρανίας, σύμφωνα με το CNN.
Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ ανακοίνωσε ότι οι δύο χώρες έβαλαν την υπογραφή τους στη συμφωνία. «Όπως έχει πει ο πρόεδρος Τραμπ, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν δεσμευτεί να βοηθήσουν να διευκολυνθεί ο τερματισμός αυτού του σκληρού και παράλογου πολέμου», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ.
«Αυτή η συμφωνία σηματοδοτεί σαφώς στη Ρωσία ότι η κυβέρνηση Τραμπ είναι δεσμευμένη σε μια ειρηνευτική διαδικασία με επίκεντρο μια ελεύθερη, κυρίαρχη και ευημερούσα Ουκρανία μακροπρόθεσμα», δήλωσε ο Μπέσεντ. «Και για να είμαστε σαφείς, κανένα κράτος ή πρόσωπο που χρηματοδότησε ή προμήθευσε τη ρωσική πολεμική μηχανή δεν θα επιτραπεί να επωφεληθεί από την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας».
Η υπουργός Οικονομίας της Ουκρανίας Γιούλια Σβιρίντενκο βρέθηκε στην Ουάσιγκτον για να υπογράψει εκ μέρους της ουκρανικής κυβέρνησης.
«Όλοι οι πόροι στο έδαφός μας και στα χωρικά μας ύδατα ανήκουν στην Ουκρανία», είπε και πρόσθεσε: «Το ουκρανικό κράτος είναι αυτό που καθορίζει τι και πού θα εξορύξει. Το υπέδαφος παραμένει στην ουκρανική ιδιοκτησία – αυτό καθορίζεται σαφώς στη συμφωνία».
Η υπογραφή έρχεται λίγες ώρες μετά από μια διαφωνία της τελευταίας στιγμής σχετικά με το ποια έγγραφα θα υπογραφούν την Τετάρτη, η οποία απειλούσε να εκτροχιάσει τη συμφωνία.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι αναμενόταν να συνάψει τη συμφωνία κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στην Ουάσιγκτον τον Φεβρουάριο – αλλά η συμφωνία έμεινε ανυπόγραφη όταν η επίσκεψη αυτή διακόπηκε μετά την αμφιλεγόμενη συνάντηση στο Οβάλ Γραφείο.
Θρίλερ με τις διαπραγματεύσεις
Τα κυριότερα σημεία που απείλησαν να «τινάξουν» στον αέρα τις διαπραγματεύσεις ήταν το ζήτημα των εγγυήσεων ασφαλείας – και κατά πόσον οι ΗΠΑ θα τις παρείχαν ως μέρος της συμφωνίας. Ο Τραμπ αρχικά αρνήθηκε κάτι τέτοιο, λέγοντας ότι θέλει η Ουκρανία να υπογράψει πρώτα τη συμφωνία και να μιλήσει για τις εγγυήσεις αργότερα.
Τότε, ο Ζελένσκι περιέγραψε το σχέδιο συμφωνίας ως κάτι που του ζητούσε να «πουλήσει» τη χώρα του. Ουκρανοί αξιωματούχοι ανέφεραν έκτοτε ότι πίστευαν ότι οι αμερικανικές επενδύσεις και η παρουσία αμερικανικών εταιρειών στην Ουκρανία θα κάνουν τις ΗΠΑ να ενδιαφερθούν περισσότερο για την ασφάλεια της Ουκρανίας.
Λίγο μετά την καταδικασμένη επίσκεψη στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ διέταξε την αναστολή της αμερικανικής βοήθειας προς την Ουκρανία. Αν και η βοήθεια έχει έκτοτε αποκατασταθεί, το επεισόδιο αποτέλεσε σημαντική αφύπνιση για τους Ευρωπαίους συμμάχους της Ουκρανίας, οι οποίοι δεσμεύτηκαν να εντείνουν τη βοήθειά τους προς τη χώρα.
Ο Τραμπ χαρακτήρισε σε μεγάλο βαθμό τη συμφωνία ως «ανταπόδοση» της Ουκρανίας για τη βοήθεια που παρείχαν οι ΗΠΑ στην Ουκρανία από τότε που η Ρωσία εξαπέλυσε την απρόκλητη εισβολή πλήρους κλίμακας στη χώρα τον Φεβρουάριο του 2022.
Μιλώντας στο Fox News την Τετάρτη, ο Μπέσεντ δήλωσε ότι η συμφωνία είναι «ένα μήνυμα προς τον αμερικανικό λαό, ότι έχουμε την ευκαιρία να συμμετάσχουμε, να πάρουμε μέρος της χρηματοδότησης και των όπλων, αποζημίωση για αυτά».
Οι λεπτομέρειες της συμφωνίας δεν έχουν δημοσιοποιηθεί. Ωστόσο, ο πρωθυπουργός της Ουκρανίας Ντένις Σμίχαλ δήλωσε την Κυριακή ότι η συμφωνία «δεν θα περιλαμβάνει βοήθεια που δόθηκε πριν από την υπογραφή της».
Μιλώντας την Τετάρτη, ο Σμίχαλ περιέγραψε τη συμφωνία ως «στρατηγική συμφωνία για τη δημιουργία ενός ταμείου επενδυτικής σύμπραξης».
«Είναι πραγματικά μια ισότιμη και επωφελής διεθνής συμφωνία για κοινές επενδύσεις στην ανάπτυξη και την ανάκαμψη της Ουκρανίας μεταξύ των κυβερνήσεων των ΗΠΑ και της Ουκρανίας», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με τη συμφωνία, οι ΗΠΑ και η Ουκρανία θα δημιουργήσουν ένα κοινό επενδυτικό ταμείο στην Ουκρανία με ίσες εισφορές και από τις δύο και ίση κατανομή των μετοχών διαχείρισης μεταξύ τους, δήλωσε ο Σμίχαλ .
«Η αμερικανική πλευρά μπορεί επίσης να υπολογίσει τη νέα, τονίζω τη νέα, στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία ως συνεισφορά σε αυτό το ταμείο», δήλωσε ο Σμίχαλ.
