ΗΠΑ-Ρωσία: Φανερές κυρώσεις και μυστικές συνομιλίες – Το «δεξί χέρι» του Πούτιν στον Λευκό Οίκο

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αιφνιδίασε με την απόφασή του να επιβάλλει κυρώσεις στη Ρωσία, ενώ είχε προγραμματιστεί  συνάντηση με τον Βλαντιμίρ Πούτιν  στη Βουδαπέστη, με στόχο να συμβάλει σε μια κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία. Την ίδια στιγμή όμως, οι παρασκηνιακές συνομιλίες συνεχίζονται.

Μετά τη συνομιλία του Αμερικανού προέδρου με τον Ρώσο ομόλογο του την περασμένη εβδομάδα, ο Τραμπ ήταν τόσο πεπεισμένος ότι είχε σημειωθεί αρκετή πρόοδος στις συνομιλίες, που ανακοίνωσε ότι θα κατευθυνόταν σύντομα στη Βουδαπέστη για μια αυτοπρόσωπη Σύνοδο Κορυφής. Όμως, ο Τραμπ «έσπασε» το μοτίβο να χαλαρώνει τις εντάσεις με το Κρεμλίνο μετά από συνομιλίες με τον Ρώσο ηγέτη και επέβαλε νέες κυρώσεις  – οι πρώτες της δεύτερης κυβέρνησης Τραμπ-  στις δύο μεγαλύτερες ρωσικές πετρελαϊκές εταιρείες με στόχο να πλήξει το οικονομικό υπόβαθρο της Ρωσίας και να την αναγκάσει να δείξει προθυμία σε διαπραγμάτευση.

Αυτό που μεσολάβησε, φαίνεται να είναι η συνειδητοποίηση του Τραμπ και των κορυφαίων αξιωματούχων ότι η στάση του Πούτιν για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, δεν είχε αλλάξει. Τον περασμένο Αύγουστο, όταν ο Τραμπ απειλούσε με νέες κυρώσεις και ο Πούτιν συναντήθηκε με τον ειδικό απεσταλμένο του προέδρου των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ. Η συνάντηση οδήγησε σε σχέδια για μια σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα – και οι απειλές του Τραμπ έπεσαν στο κενό.

Ήδη απογοητευμένος από την άκαρπη συνάντηση στην Αλάσκα, όπου σύμφωνα με πληροφορίες ο Πούτιν του έδωσε ένα μάθημα ιστορίας, ο Τραμπ έχασε την υπομονή του αυτή την εβδομάδα, αφού οι συνομιλίες μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών του, Μάρκο Ρούμπιο, και του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, κατέστησαν σαφές ότι η Μόσχα δεν βλέπει περιθώρια συμβιβασμού όσον αφορά τη στάση της στην Ουκρανία

Καθώς η Ουάσιγκτον φλέρταρε με την ιδέα να προμηθεύσει την Ουκρανία με ισχυρούς πυραύλους Τόμαχοκ ο Πούτιν και ο Τραμπ μίλησαν τηλεφωνικά την περασμένη εβδομάδα. Λίγο μετά, και οι δύο πλευρές ανακοίνωσαν σχέδια για μια σύνοδο κορυφής ΗΠΑ-Ρωσίας στη Βουδαπέστη και οι Τόμαχοκ έμειναν εκτός συζήτησης.

Την Τετάρτη, ο Τραμπ εξέφρασε την απογοήτευσή του για τον Ρώσο πρόεδρο, ανακοινώνοντας ότι η σύνοδος κορυφής της Βουδαπέστης αναβλήθηκε.

«Κάθε φορά που μιλάω με τον Βλαντιμίρ, έχουμε καλές συζητήσεις, αλλά μετά δεν καταλήγουν πουθενά», δήλωσε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους στο Λευκό Οίκο.

Λίγο αργότερα, η κυβέρνησή του ανακοίνωσε αιφνιδιαστικές κυρώσεις σε δύο από τους μεγαλύτερους παραγωγούς πετρελαίου της Ρωσίας και σε αρκετές θυγατρικές τους, μέτρα που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν σοβαρά τα κρίσιμα έσοδα της Μόσχας από την ενέργεια.

Ο Πούτιν χαρακτήρισε τις κυρώσεις «απόπειρα άσκησης πίεσης» που δεν θα επηρεάσει σοβαρά την ρωσική οικονομία. «Καμία χώρα που σέβεται τον εαυτό της δεν υποκύπτει σε πιέσεις», τόνισε την Πέμπτη. Ο Ρώσος πρόεδρος σημείωσε ότι στη συνομιλία του με τον Τραμπ προειδοποίησε πως οι κυρώσεις θα επηρεάσουν τις παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου, και κατ’ επέκταση και τις ΗΠΑ.

Παρά τις κυρώσεις των ΗΠΑ στη Ρωσία, οι παρασκηνιακές διαβουλεύσεις με τη Μόσχα συνεχίζονται, καθώς ο ειδικός απεσταλμένος του Βλαντιμίρ Πούτιν, Κιρίλ Ντμίτριεφ, βρίσκεται στις ΗΠΑ και αναμένεται να συναντηθεί με τον Αμερικανό απεσταλμένο του Λευκού Οίκου, Στιβ Γουίτκοφ, το Σάββατο, σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο και πηγή με γνώση του θέματος «για να συνεχίσουν τις συζητήσεις σχετικά με τη σχέση ΗΠΑ – Ρωσίας».

Οι κυρώσεις αιφνιδίασαν τη Μόσχα

Η ταχύτητα των κυρώσεων φαίνεται να αιφνιδίασε τη Μόσχα, σύμφωνα με δύο πηγές που έχουν γνώση του θέματος, και εξέπληξε ακόμη και μερικούς από τους στενότερους συμβούλους του προέδρου, σύμφωνα με το CNN.

Η ιδέα των πετρελαϊκών κυρώσεων κυκλοφορούσε εδώ και καιρό, αλλά εξακολουθούσε να αποτελεί δυσάρεστη έκπληξη για τη Μόσχα», δήλωσε ένας πρώην υψηλόβαθμος Ρώσος αξιωματούχος, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας.

Ο Πούτιν παραδέχτηκε ότι οι κυρώσεις θα μπορούσαν να κοστίσουν στην οικονομία της Ρωσίας, δηλώνοντας στους δημοσιογράφους την Πέμπτη ότι «αναμένονται κάποιες απώλειες».

Ωστόσο, όπως και στις προηγούμενες κυρώσεις της Δύσης, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι τα νέα μέτρα θα αποτρέψουν το Κρεμλίνο από τη συνέχιση του πολέμου, σύμφωνα με αναλυτές και ειδικούς.

Ο Ρώσος πρόεδρος έχει από καιρό δηλώσει ότι είναι διατεθειμένος να αφήσει τους Ρώσους πολίτες να υποστούν τις οικονομικές συνέπειες, προκειμένου να συνεχίσει έναν πόλεμο που θεωρεί καθοριστικό στοιχείο της κληρονομιάς του.

«Οι οικονομικές δυσκολίες δεν θα τον αναγκάσουν να τερματίσει τον πόλεμο. Πιστεύει ότι αυτό είναι το τίμημα που πρέπει να πληρώσουμε», δήλωσε ο πρώην Ρώσος αξιωματούχος.

«Η άσκηση πίεσης στον Πούτιν είναι άσκοπη. Ακόμη και αν ήταν διατεθειμένος να κάνει παραχωρήσεις, δεν θα μπορούσε να το κάνει υπό πίεση. Απλά δεν θα το επέτρεπε», πρόσθεσε η πηγή.

«Αγκάθι» το Ντονμπάς

Στο επίκεντρο της τρέχουσας διαφωνίας του Τραμπ με τη Μόσχα βρίσκεται η απαίτησή του για άμεση κατάπαυση του πυρός, η οποία θα χρησιμεύσει ως βάση για ειρηνευτικές συνομιλίες.

Ο Τραμπ έχει επίσης παροτρύνει τις δύο πλευρές να παγώσουν τις τρέχουσες γραμμές του μετώπου – μια πρόταση που υποστηρίζεται από την Ουκρανία και τους ευρωπαίους συμμάχους της.

Ο Πούτιν, ωστόσο, έχει αποκλείσει κατηγορηματικά τη διακοπή των εχθροπραξιών έως ότου επιτευχθεί μια συνολική συμφωνία που θα αντιμετωπίζει αυτό που το Κρεμλίνο αποκαλεί «τις βαθιές αιτίες» της σύγκρουσης.

Αυτές οι «βασικές αιτίες», σύμφωνα με τη Μόσχα, σημαίνουν ριζικές απαιτήσεις που θα υπονομεύσουν την κυριαρχία της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένου του πλήρους ελέγχου της ανατολικής περιοχής του Ντονμπάς, των περιορισμών στις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας και της ρωσικής επιρροής στις εσωτερικές υποθέσεις της.

«Για τη Μόσχα, η διακοπή του πολέμου τώρα θα σήμαινε την παραίτηση από το κύριο μέσο πίεσης που ασκεί στον Τραμπ», δήλωσε ο Αλεξάντερ Γκαμπούεφ, διευθυντής του Carnegie Russia Eurasia Center.

«Το Κρεμλίνο πιστεύει ότι κερδίζει τον πόλεμο και ότι η Ουκρανία χάνει, αργά αλλά σταθερά. Ο Πούτιν πιστεύει πραγματικά ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να καταρρεύσει κάποια στιγμή το επόμενο έτος», δήλωσε ο Γκαμπούεφ.

«Το να σταματήσει τώρα χωρίς να επιτύχει τους στόχους του θα έκανε μόνο πιο δύσκολη την επανέναρξη του πολέμου αργότερα».

Ο Γκαμπούεφ δήλωσε ότι η Ρωσία πιθανότατα θα θέλει να δει πώς η Ουκρανία – που αγωνίζεται να αντέξει τους συνεχείς αεροπορικούς βομβαρδισμούς και την έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού στο μέτωπο – θα αντιμετωπίσει τον χειμώνα πριν προχωρήσει στο επόμενο διπλωματικό της βήμα.

«Η κατάσταση στην Ουκρανία επιδεινώνεται»

Τους τελευταίους μήνες, ο Πούτιν πιστεύει όλο και περισσότερο ότι ο χρόνος είναι με το μέρος του. Μιλώντας στο Valdai Discussion Club στο Σότσι νωρίτερα αυτό το μήνα, ο Πούτιν έδειξε αυτοπεποίθηση, επιμένοντας ότι οι δυνάμεις της Ουκρανίας κλονίζονται.

Προς το παρόν, το Κρεμλίνο φαινόταν πρόθυμο να ανεχτεί μια ήπια επιδείνωση των σχέσεων με την Ουάσινγκτον, δήλωσε η Τατιάνα Στανόβαγια, ανεξάρτητη ρωσίδα πολιτικός αναλυτής, στοιχηματίζοντας ότι η ασταθής φύση του Τραμπ θα μπορούσε να τον οδηγήσει να αλλάξει γνώμη.

«Ο Πούτιν βασίζεται στο ότι οι Αμερικανοί, όπως λέει, θα «συνέλθουν»», δήλωσε η Στανοβάγια.

«Πιστεύει ότι καθώς η κατάσταση στην Ουκρανία επιδεινώνεται, η Ουάσιγκτον θα καταλήξει τελικά στο συμπέρασμα ότι η μόνη λύση είναι να συζητήσει με τη Ρωσία τις βαθιές αιτίες της σύγκρουσης – αν όχι τώρα, τότε σε έξι μήνες».

Το «δεξί χέρι» του Πούτιν στον Λευκό Οίκο

Ο ειδικός απεσταλμένος του Βλαντιμίρ Πούτιν, Κιρίλ Ντμίτριεφ, βρίσκεται στις ΗΠΑ και αναμένεται να συναντηθεί με τον Αμερικανό απεσταλμένο του Λευκού Οίκου, Στιβ Γουίτκοφ, το Σάββατο, σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο και πηγή με γνώση του θέματος.

Πληροφορίες του CNN, αναφέρουν πως πρόκειται για «επίσημες» συνομιλίες στο πλαίσιο της συνέχισης των συζητήσεων για τις σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας, αλλά και τις συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.