«Το μήνυμα πρέπει να είναι “Γυρίζουμε σπίτι”. Δεν πρέπει να σκοτωνόμαστε στους δρόμους»
«Γυρίζουμε σπίτι». Αυτό είναι, σύμφωνα με τον γνωστό σε όλους Ιαβέρη, κατά κόσμον Αναστάσιο Μαρκουίζο, το μήνυμα που θα έπρεπε να έχει ήδη αντικαταστήσει το «Μένουμε σπίτι». Ο άνθρωπος που έχει συνδεθεί όσο κανείς άλλος με την ασφαλή οδήγηση και τους επί σειρά ετών αγώνες του για να μπει τέλος στη «γενοκτονία», όπως ο ίδιος την αποκαλεί, που συντελείται στους ελληνικούς δρόμους μιλά στο Documento με αφορμή την πρόσφατη κοινή υπουργική απόφαση με την οποία νομιμοποιείται εκ της πλαγίας οδού η επιστροφή των «φονικών» υπαίθριων διαφημιστικών πινακίδων. Τη χαρακτηρίζει απαράδεκτη και αδικαιολόγητη, ενώ αναφέρει ότι η ανθρώπινη ζωή καταπίπτει στο μηδέν για χάρη του κέρδους. Ακόμη, σχολιάζει με καυστικό τρόπο τον «Μεγάλο περίπατο» της Αθήνας, κριτικάρει τη νέα μόδα με τα ηλεκτρικά πατίνια και προτείνει καθημερινή, τύπου Covid-19 ενημέρωση ώστε επιτέλους να σταματήσουν οι γονείς να νεκροφιλούν τα παιδιά τους.
H πρόσφατη KYA ξυπνά φρικτές μνήμες ενός όχι και τόσο μακρινού παρελθόντος. Ανθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους σε τροχαία με διαφημιστικές πινακίδες και τώρα αυτές φαίνεται πως επιστρέφουν –αν και δεν είχαν φύγει τελείως ποτέ πραγματικά– στους δρόμους. Ο σύλλογος θυμάτων τροχαίων SOS Τροχαία Εγκλήματα (SOSTE) την έχει χαρακτηρίσει ήδη ΚΥΑ προαναγγελθέντων θανάτων. Πώς τη βλέπετε εσείς;
Είναι απαράδεκτη. Δεν βρίσκω καμία δικαιολογία στο να αυξάνονται οι πιθανότητες θανάτου των πολιτών λόγω απόσπασης της προσοχής ή ακόμη και της λάθος τοποθέτησης των διαφημιστικών πινακίδων. Ας αναλύσουμε όμως τι είναι στην πραγματικότητα μια διαφημιστική ταμπέλα. Κουβαλάει πάνω της ένα διαφημιστικό μήνυμα που πρακτικά σου λέει «κοίτα με». Αλλιώς δεν θα το έβαζες. Το «κοίτα με» σε ποιον το λες; Σε αυτόν που οδηγεί ένα όπλο. Ενα όχημα που έχει αναπτύξει ταχύτητα 30-60 χλμ./ώρα από τη στιγμή που ο οδηγός του δεν παρακολουθεί την κίνηση μπροστά του θα εμπλακεί σε ατύχημα. Προκειμένου να διαφημίσεις το προϊόν, δηλαδή να αποκομίσεις κέρδος, η ανθρώπινη ζωή καταπίπτει στο μηδέν. Εχουν χαθεί πολλοί νέοι. Θεωρώ τραγικό για έναν γονιό να νεκροφιλήσει το παιδί του. Αποτελεί διαχρονική κατάρα του ελληνικού κράτους το να θάβει ένας γονιός το παιδί του. Αυτό που συντελείται τώρα με την κατάργηση της απαγόρευσης για την ανάρτηση των διαφημιστικών πινακίδων είναι έγκλημα. Την εποχή που γινόταν πόλεμος για να κατέβουν αυτές οι φονικές ταμπέλες πάνω τους διαφημίζονταν υποψήφια πολιτικά πρόσωπα. Τι άλλο να πούμε; Προτού το ΣτΕ εκδώσει τις αποφάσεις με τις οποίες έβαζε τέλος στις διαφημιστικές πινακίδες λέγαμε πως εκτός από την επιχείρηση που στήνει τις διαφημιστικές και καρπώνεται τα χρήματα της διαφήμισης, έπρεπε να πληρώνει και να τιμωρείται και το προϊόν σε περίπτωση τροχαίου. Και αυτό διότι συμμετέχει σε μια παράνομη πράξη. Το κέρδος στέκεται πάνω απ’ όλα. Από πίσω βρίσκονται μόνο συμφέροντα. Ευθύνες βαρύνουν όλο το θεσμικό σύστημα που εμπλέκεται. Από την κεντρική πολιτική σκηνή μέχρι τις περιφέρειες, τους δήμους και τις κοινότητες. Ολους.
Συζητείται ότι πατώντας στην εν λόγω ΚΥΑ ίσως τοποθετηθούν διαφημιστικές πινακίδες και στον «Μεγάλο περίπατο».
Δεν δικαιολογείται καμία τέτοια απόφαση. Εκαναν ένα βήμα πίσω και έδωσαν πάλι σε κυκλοφορία τέσσερις λωρίδες, δηλαδή θα έχουμε δρόμο μεγάλης κυκλοφορίας. Θα αποσπάται η προσοχή των οδηγών.
Θα ήθελα να μου κάνετε και ένα γενικότερο σχόλιο για τον «Μεγάλο περίπατο».
Όλα αυτά περί μεγάλων περιπάτων πάνε περίπατο αν δεν αλλάξει η νοοτροπία των πολιτών. Ο Έλληνας πολίτης είναι ανάγωγος. Καβάλα πάει στην εκκλησιά, καβάλα προσκυνάει. Πρέπει να καταλάβει από μόνος του ότι δεν υπάρχει λόγος να παίρνει το αυτοκίνητό του για να πάει στο κέντρο των Αθηνών. Είναι θέμα νοοτροπίας, αλλά αυτή δεν αντιμετωπίζεται περιστασιακά και πολύχρωμα, κόκκινα, κίτρινα και πράσινα. Χαλάει και η αισθητική σε ένα περιβάλλον με πανεπιστημιακά κτίρια να βλέπεις γύρω γύρω τέτοια χρώματα. Πρέπει να λύσεις το πρόβλημα με ενημέρωση και ευαισθητοποίηση. Να έχεις περιφερειακούς, πάρκινγκ και ΜΜΜ.
Μήπως όμως θα είναι καλύτερα για τους πεζούς;
Οι πεζοί είναι για τους πεζόδρομους. Στα πεζοδρόμια περπατούν οι πεζοί και όχι σε πολύχρωμους δρόμους.
Ισως για τους ποδηλάτες;
Τα ποδήλατα δεν χρειάζονται τόσο φαρδύ δρόμο ούτε χρειάζεται να πηγαίνουν τόσο γρήγορα. Πρέπει να αναλογιστούν λίγο τη μεγάλη εικόνα. Γι’ αυτό, πιστεύω, διερευνούν ακόμη και πάνε πίσω μπρος.
Οι περιβόητες πλέον και πανάκριβες ζαρντινιέρες του «Μεγάλου περιπάτου» έχουν τοποθετηθεί μέσα στον δρόμο. Δεν είναι επικίνδυνες;
Σαφώς. Δείτε και κάτι απλό που γίνεται τώρα. Για να φτάσεις στη γραμμή του λεωφορείου πρέπει να περάσεις από τον ποδηλατόδρομο. Ο πολίτης που θα πάει να περάσει τον ποδηλατόδρομο για να πάει στη στάση δεν θα κοιτάξει το ποδήλατο. Οι ποδηλάτες ξαφνικά νομίζουν ότι είναι άρχοντες. Τα ποδήλατα είναι για συγκεκριμένες δομές και δρόμους και χρειάζεται να υπάρχει συγκεκριμένη παιδεία. Δεν μπορείς να ανεβαίνεις στο ποδήλατο και ξαφνικά να κάνεις τον κάγκουρα.
Εκτός των ποδηλάτων τελευταία κυκλοφορούν και πάρα πολλά ηλεκτρικά πατίνια. Βλέπεις πολλούς να οδηγούν πατίνι σε κεντρικούς και πολυσύχναστους δρόμους της Αθήνας αλλά και της Θεσσαλονίκης. Φαίνεται πως γίνονται μέρα με τη μέρα ακόμη πιο δημοφιλή. Τα συναντάμε και σε επαρχιακές πόλεις. Ποια η γνώμη σας;
Τώρα είναι για να πέσουμε κάτω και να χτυπιόμαστε. Σε λίγο θα κάνουμε και ηλεκτρικούς πυραύλους. Το ηλεκτρικό πατίνι είναι διασκεδαστικό μέσο. Δεν είναι μέσο για να κυκλοφορεί σε δρόμους. Δεν γίνεται στους δρόμους να κυκλοφορούν κάθε λογής οχήματα. Δεν μπορεί να κάνουν βόλτες στους δρόμους. Και όλα αυτά γίνονται επειδή δεν έχουν καταλάβει ότι οι δρόμοι είναι πεδία μάχης και όλα τα οχήματα είναι όπλα. Τα οπλίζουν τα βλήματα στα μυαλά των ανθρώπων. Δεν γίνεται να παίζεις με την ανθρώπινη ζωή. Πρέπει να δείξουμε σοβαρότητα παντού.
Βλέπουμε και πολλούς ανήλικους όμως πάνω σε ηλεκτρικά πατίνια.
Τι θα είχαμε; Γέρους που δεν μπορούν να κρατήσουν ισορροπία; Ακόμη και οι 30ρηδες που τα οδηγούν παιδιά είναι. Μετά τα 35-40 αρχίζεις να σοβαρεύεις. Να καταλαβαίνεις πόσο χρήσιμος είσαι για την οικογένειά σου. Πρέπει οπωσδήποτε ο καθένας πριν κλείσει την πόρτα του σπιτιού του για να ανέβει στο αυτοκίνητό του, το μηχανάκι του, το ποδήλατο ή το πατίνι του να σκεφτεί πόσες αγκαλιές τον περιμένουν το απόγευμα. Το μήνυμα δεν είναι πια το «Μένουμε σπίτι» αλλά το «Γυρίζουμε σπίτι». Δηλαδή να βγαίνεις και να δίνεις την ευκαιρία σε εσένα και την οικογένειά σου και τις οικογένειες των συμπολιτών σου να γυρίζουν πίσω και να κάνουν αγκαλιές στα παιδιά τους. Δεν υπάρχει λόγος να σκοτωνόμαστε στον δρόμο. Δεν έχουμε τίποτε να χωρίσουμε.
Τι θα μπορούσε να γίνει για να αλλάξει η νοοτροπία του Έλληνα;
Να βγουν και να μιλούν για τα τροχαία και τον θάνατο νέων με την ίδια συχνότητα που μιλούν για την Covid-19. Εδειχναν τα φέρετρα στην Ιταλία. Τους τάφους που φτιάχνουν για τους νεκρούς του κορονοϊού. Γιατί να μην το κάνουν για τα τροχαία; Πρέπει η κοινή γνώμη να σοκαριστεί και να ευαισθητοποιηθεί. Θα έπρεπε μια και δυο φορές την εβδομάδα ο αντίστοιχος κ. Χαρδαλιάς να βγαίνει και να λέει για τον «κωθωνοϊό» που σκοτώνει τους νέους. Αν είχαμε για τα τροχαία το 1/10 της ενημέρωσης και της αστυνόμευσης που έχουμε για την Covid-19, τότε θα είχαμε γλιτώσει από τη γενοκτονία που συντελείται στους δρόμους. Μέσα σε πέντε μήνες ο κορονοϊός έχει σκοτώσει περισσότερα από 250 άτομα, τη στιγμή που πέρυσι σε αντίστοιχο διάστημα από τροχαία σκοτώθηκαν περισσότεροι από 1.300.
Αναφερθήκατε σε γενοκτονία, όπως άλλωστε κάνετε εδώ και πολλά χρόνια. Γιατί;
Αφήστε τι λέω εγώ ή ο οποιοσδήποτε. Και δείτε τι γίνεται. Εξετάστε τα στοιχεία. Αυτοί που σκοτώνονται από τροχαία είναι συνήθως μεταξύ 15 και 30 ετών. Οταν ένας άνθρωπος 20 ετών χάσει τη ζωή του τότε ο μπαμπάς θα θάψει το παιδί του και δεν θα δει εγγόνι. Εχουμε κάθε χρόνο χιλιάδες θανάτους περισσότερους από γεννήσεις. Το δημογραφικό που λέμε της χώρας μας πλήττεται. Η Ελλάδα είναι χώρα γέρων. Δεν έχω αντίρρηση να προστατεύσουμε τον γέρο των 70 ετών και άνω. Και εγώ 72 ετών είμαι. Αλλά πρέπει να υπάρχει ένα όριο. Δηλαδή να υποκρινόμαστε ότι κοπτόμαστε για τις ευάλωτες ηλικίες των 70, των 80 και των 90 χρόνων και να μη νοιαζόμαστε για τα πιτσιρίκια; Η χώρα έχει μόνιμη απώλεια σε αυτά. Ρωτήστε έναν από τους 80χρονους που ετοιμάζονται να μπουν στην εντατική λόγω Covid-19 αν θα άλλαζε τη θέση του με το εγγόνι του. Θα την έδινε; Θα έλεγε «φέρτε το εγγόνι μου»; Πώς αποφασίζεις σαν σύστημα να υποβαθμίζεις ένα τόσο σοβαρό θέμα; Να το υποτιμάς;
Τα τροχαία να γίνονται πρώτη είδηση
Δεν βλέπετε να έχουν γίνει κινήσεις για το καλύτερο;
Πρέπει να κάνεις τα τροχαία πρώτο θέμα. Όπως με τον κορονοϊό και τις μάσκες π.χ. τώρα: να δείχνουν με λεπτομέρειες τη χρησιμότητα των εξαρτημάτων όπως το κράνος, οι ζώνες κ.λπ. Να δείχνουν σοκαριστικά βίντεο με τροχαία. Υπάρχει διαχρονικά η υποκρισία να χαϊδεύουμε τα αυτιά των πολιτών επειδή είναι ψηφοφόροι. Το να τους στέλνουμε στον τάφο είναι ανήθικο. Πρέπει να λες την αλήθεια, ειδικότερα στους νέους στους οποίους κληροδοτείς το μέλλον της πατρίδας σου. Πατρίδα είναι οι νέοι. Οι γέροι θα έδιναν τη ζωή τους για τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους. Ας αποφασίσει επιτέλους η πολιτεία να βάλει στην πρώτη θέση το τραγικό αυτό κομμάτι. Του θανάτου των πιτσιρικάδων σε επίπεδο γενοκτονίας. Να παίρνει πρωτοβουλίες. Τα ΜΜΕ να λένε κάθε μέρα και όλη την ώρα πόσο άδικο είναι να θάβεις νέους ανθρώπους.
