Στα πρόθυρα περαιτέρω κλιμάκωσης η οποία μπορεί να επεκταθεί ακόμη και σε γενικευμένο πόλεμο βρίσκονται οι δύο πυρηνικές δυνάμεις, Ινδία και Πακιστάν.
Ο πρωθυπουργός του Πακιστάν Σεμπάζ Σαρίφ δήλωσε στο κοινοβούλιο ότι οι στρατιωτικές δυνάμεις κατέρριψαν πέντε ινδικά αεροσκάφη, σύμφωνα με δημοσιεύματα ΜΜΕ της χώρας, τα οποία επικαλείται το BBC.
Σε νέα του ανάλυση, το BBC εξετάζει τι ακολουθεί μετά τα νέα γεγονότα που θέτουν εκ νέου στο προσκήνιο το Κασμίρ, καταγράφοντας τέσσερα καίρια ερωτήματα σχετικά με το τι μέλλει γενέσθαι στην περιοχή.
Θα υπάρξει κλιμάκωση;
Το 2016, αφού 19 Ινδοί στρατιώτες σκοτώθηκαν στο Ούρι, η Ινδία εξαπέλυσε «χειρουργικά χτυπήματα» σε όλη την περιοχή του Κασμίρ.
Το 2019, η βομβιστική επίθεση στην Πουλβάμα, η οποία άφησε πίσω της 40 Ινδούς παραστρατιωτικούς νεκρούς, προκάλεσε αεροπορικές επιδρομές βαθιά μέσα στο Μπαλακότ- η πρώτη τέτοια ενέργεια εντός του Πακιστάν από το 1971 – προκαλώντας επιδρομές αντιποίνων και αερομαχία.
Οι αναλυτές λένε ότι τα αντίποινα για την επίθεση στο Παλαγκάν ξεχωρίζουν για την ευρύτερη εμβέλειά τους, στοχεύοντας ταυτόχρονα τις υποδομές τριών μεγάλων μαχητικών ομάδων με έδρα το Πακιστάν.
Η Ινδία λέει ότι έπληξε εννέα μαχητικούς στόχους σε όλο το Πακιστάν και το Κασμίρ, πλήττοντας βαθιά τα βασικά κέντρα.
Μεταξύ των πλησιέστερων στόχων ήταν δύο στρατόπεδα στο Σιάλκοτ, μόλις 6-18 χιλιόμετρα από τα σύνορα, σύμφωνα με εκπρόσωπο της Ινδίας.
Το βαθύτερο χτύπημα, λέει η Ινδία, ήταν ένα αρχηγείο 100 χιλιόμετρα μέσα στο Πακιστάν. Ένα στρατόπεδο της LeT στη Μουζαφαραμπάντ, 30χλμ. από τη Γραμμή Διασύνδεσης και πρωτεύουσα του Κασμίρ που διοικείται από το Πακιστάν, συνδέθηκε με πρόσφατες επιθέσεις στο Κασμίρ που διοικείται από την Ινδία, δήλωσε ο εκπρόσωπος.
Το Πακιστάν λέει ότι έχουν πληγεί έξι τοποθεσίες, αλλά αρνείται τους ισχυρισμούς ότι υπάρχουν στρατόπεδα τρομοκρατών.
«Αυτό που είναι εντυπωσιακό αυτή τη φορά είναι η επέκταση των στόχων της Ινδίας πέρα από τα πρότυπα του παρελθόντος. Προηγουμένως, χτυπήματα όπως το Μπαλακότ επικεντρώνονταν στο υπό πακιστανική διοίκηση Κασμίρ πέρα από τη Γραμμή Ελέγχου – ένα στρατιωτικοποιημένο όριο», δήλωσε στο BBC ο Σρινάτ Ραγκαβάν, ιστορικός με έδρα το Δελχί.
«Αυτή τη φορά, η Ινδία χτύπησε στο πακιστανικό Πουντζάμπ, πέρα από τα διεθνή σύνορα, στοχεύοντας την τρομοκρατική υποδομή, τα κεντρικά γραφεία και τις γνωστές τοποθεσίες στο Μπαχαβαλπούρ και το Μουρίντκε που συνδέονται με τη Λασκάρ-ε-Τάιμπα. Αυτό υποδηλώνει μια ευρύτερη, πιο γεωγραφικά εκτεταμένη απάντηση, σηματοδοτώντας ότι πολλαπλές ομάδες βρίσκονται πλέον στο στόχαστρο της Ινδίας – και στέλνοντας ένα ευρύτερο μήνυμα», λέει.
Τα διεθνή σύνορα Ινδίας-Πακιστάν είναι το επίσημα αναγνωρισμένο όριο που χωρίζει τις δύο χώρες και εκτείνεται από το Γκουτζαράτ έως το Τζαμού.
Θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μια ευρύτερη σύγκρουση;
Η πλειονότητα των εμπειρογνωμόνων συμφωνεί ότι τα αντίποινα από το Πακιστάν είναι αναπόφευκτα – και η διπλωματία θα μπει στο παιχνίδι.
«Η απάντηση του Πακιστάν είναι βέβαιο ότι θα έρθει. Η πρόκληση θα είναι να διαχειριστούμε το επόμενο επίπεδο κλιμάκωσης. Σε αυτό το σημείο θα έχει σημασία η διπλωματία της κρίσης», λέει ο κ. Μπισάρια.
«Το Πακιστάν θα λάβει συμβουλές για αυτοσυγκράτηση. Αλλά το κλειδί θα είναι η διπλωματία μετά την απάντηση του Πακιστάν για να διασφαλιστεί ότι οι δύο χώρες δεν θα ανέβουν γρήγορα τη σκάλα της κλιμάκωσης».
Αναλυτές στο Πακιστάν, όπως ο Ετζάζ Χουσεΐν, πολιτικός και στρατιωτικός αναλυτής με έδρα τη Λαχόρη, λένε ότι τα ινδικά χειρουργικά πλήγματα με στόχο τοποθεσίες όπως το Μουρίντκε και το Μπαγουαλπούρ ήταν «σε μεγάλο βαθμό αναμενόμενα δεδομένης της επικρατούσας έντασης».
Ο Δρ Χουσέιν πιστεύει ότι τα αντίποινα είναι πιθανά.
«Δεδομένης της ρητορικής του πακιστανικού στρατού στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και της δηλωμένης αποφασιστικότητας να ξεκαθαρίσει τους λογαριασμούς, τα αντίποινα, ενδεχομένως με τη μορφή χειρουργικών χτυπημάτων πέρα από τα σύνορα, φαίνονται πιθανά τις επόμενες ημέρες», δήλωσε στο BBC.
Αλλά ο Δρ Χουσέιν ανησυχεί ότι τα χειρουργικά πλήγματα και από τις δύο πλευρές θα μπορούσαν να «κλιμακωθούν σε έναν περιορισμένο συμβατικό πόλεμο».
Ο Κρίστοφερ Κλάρι του Πανεπιστημίου του Όλμπανι στις ΗΠΑ πιστεύει ότι δεδομένης της κλίμακας των χτυπημάτων της Ινδίας, των «ορατών ζημιών σε καίρια σημεία» και των αναφερόμενων θυμάτων, το Πακιστάν είναι πολύ πιθανό να προβεί σε αντίποινα.
Μπορούν να αποφευχθούν τα αντίποινα από το Πακιστάν;
Αναλυτές στο Πακιστάν σημειώνουν ότι παρά την έλλειψη πολεμικής υστερίας που οδήγησε στο χτύπημα της Ινδίας, η κατάσταση μπορεί να αλλάξει γρήγορα.
«Έχουμε μια βαθιά κατακερματισμένη πολιτική κοινωνία, με τον πιο δημοφιλή ηγέτη της χώρας πίσω από τα κάγκελα. Η φυλάκιση του Ιμράν Χαν προκάλεσε μια ισχυρή αντι-στρατιωτική δημόσια αντίδραση», λέει ο Umer Farooq, αναλυτής με έδρα το Ισλαμαμπάντ και πρώην ανταποκριτής του Jane’s Defence Weekly.
«Σήμερα, το πακιστανικό κοινό είναι πολύ λιγότερο πρόθυμο να υποστηρίξει τον στρατό σε σύγκριση με το 2016 ή το 2019 – το συνηθισμένο κύμα πολεμικής υστερίας είναι αισθητά απών. Αλλά αν η κοινή γνώμη μετατοπιστεί στο κεντρικό Παντζάμπ, όπου τα αντι-ινδικά αισθήματα είναι πιο διαδεδομένα, θα μπορούσαμε να δούμε αυξημένη πίεση των πολιτών προς τον στρατό να αναλάβει δράση. Και ο στρατός θα ανακτήσει τη δημοτικότητά του εξαιτίας αυτής της σύγκρουσης».
Ο Δρ Χουσέιν απηχεί ένα παρόμοιο συναίσθημα.
«Πιστεύω ότι η τρέχουσα αντιπαράθεση με την Ινδία αποτελεί μια ευκαιρία για τον πακιστανικό στρατό να ανακτήσει την υποστήριξη της κοινής γνώμης, ιδίως από τις αστικές μεσαίες τάξεις που τον επέκριναν πρόσφατα για αντιληπτή πολιτική ανάμειξη», λέει.
«Η ενεργή αμυντική στάση του στρατού ενισχύεται ήδη μέσω των κυρίαρχων και κοινωνικών μέσων ενημέρωσης, με ορισμένα μέσα να ισχυρίζονται ότι καταρρίφθηκαν έξι ή επτά ινδικά αεροσκάφη.
Μπορούν η Ινδία και το Πακιστάν να απομακρυνθούν από το χείλος του γκρεμού;
Η Ινδία βαδίζει και πάλι σε μια λεπτή γραμμή μεταξύ κλιμάκωσης και αυτοσυγκράτησης.
Αμέσως μετά την επίθεση στο Παχαλγκάμ, η Ινδία ανταπέδωσε γρήγορα κλείνοντας το κύριο συνοριακό πέρασμα, αναστέλλοντας μια συνθήκη διαμοιρασμού υδάτων, απελαύνοντας διπλωμάτες και σταματώντας τις περισσότερες θεωρήσεις για πακιστανούς υπηκόους. Οι στρατιώτες και στις δύο πλευρές αντάλλαξαν πυρά μικρών όπλων και η Ινδία απαγόρευσε σε όλα τα πακιστανικά αεροσκάφη να εισέλθουν στον εναέριο χώρο της, αντικατοπτρίζοντας την προηγούμενη κίνηση του Πακιστάν. Σε απάντηση, το Πακιστάν ανέστειλε τη συνθήκη ειρήνης του 1972 και έλαβε τα δικά του αντίποινα.
Αυτό αντικατοπτρίζει τις ενέργειες της Ινδίας μετά την επίθεση του 2019 στην Πουλβάμα , όταν ανακάλεσε γρήγορα το καθεστώς του Πακιστάν ως πλέον ευνοούμενου κράτους, επέβαλε βαρείς δασμούς και ανέστειλε βασικές εμπορικές και μεταφορικές συνδέσεις.
Η κρίση είχε κλιμακωθεί όταν η Ινδία εξαπέλυσε αεροπορικές επιδρομές στο Μπαλακότ, ακολουθούμενες από πακιστανικές αεροπορικές επιδρομές αντιποίνων και τη σύλληψη του Ινδού πιλότου Abhinandan Varthaman, αυξάνοντας περαιτέρω την ένταση. Ωστόσο, η διπλωματική οδός οδήγησε τελικά σε αποκλιμάκωση, με το Πακιστάν να απελευθερώνει τον πιλότο σε μια χειρονομία καλής θέλησης.
«Η Ινδία ήταν πρόθυμη να δώσει άλλη μια ευκαιρία στην παλιομοδίτικη διπλωματία… Αυτό, με την Ινδία να έχει επιτύχει έναν στρατηγικό και στρατιωτικό στόχο και το Πακιστάν να έχει διεκδικήσει μια έννοια νίκης για το εσωτερικό του ακροατήριο», είπε ο κ. Μπισάρια.
Πηγή: BBC
