Τα τελευταία γεγονότα μεταξύ της Ινδίας και του Πακιστάν στο Κασμίρ αποτελούν το τελευταίο «επεισόδιο» μίας έριδας γεμάτης αίμα και συγκρούσεις που χρονολογείται από τη δεκαετία του ’40.
Οι New York Times παρουσιάζουν το ιστορικό της διαμάχης, για την κοιλάδα στα Ιμαλάια που βρίσκεται σφηνωμένη ανάμεσα σε Ινδία και Πακιστάν, ενώ οι κάτοικοι είχαν σπάνια έως ποτέ λόγο για την τύχη τους…
1947: Η έναρξη της διαμάχης
Η διαμάχη για το Κασμίρ άρχισε σχεδόν αμέσως με τη «δημιουργία» της Ινδίας και του Πακιστάν.
Το 1947, η Βρετανία χώρισε την Ινδία, την πρώην αποικία της, σε δύο χώρες. Η μία ήταν το Πακιστάν, με μουσουλμανική πλειοψηφία. Η άλλη, αποτελούμενη κυρίως από Ινδουιστές, διατήρησε το όνομα «Ινδία». Αλλά η τύχη του Κασμίρ έμεινε στον «αέρα».
Μέσα σε λίγους μήνες, τόσο η Ινδία όσο και το Πακιστάν διεκδίκησαν την περιοχή. Ακολούθησε στρατιωτική αντιπαράθεση. Ο ινδουιστής ηγεμόνας του Κασμίρ, ο οποίος αρχικά είχε αρνηθεί να παραιτηθεί από την κυριαρχία του, συμφώνησε να καταστήσει την περιοχή τμήμα της Ινδίας με αντάλλαγμα μια εγγύηση ασφαλείας, αφού πολιτοφυλακές από το Πακιστάν μετακινήθηκαν σε τμήματα της επικράτειάς του.
Αυτό που ακολούθησε έγινε ο πρώτος πόλεμος των δύο χωρών για το Κασμίρ.
Χρόνια αργότερα, το 1961, ο πρώην ηγεμόνας του Κασμίρ απεβίωσε στη Βομβάη. Σε έναν επικήδειο, οι New York Times συνόψισαν την απόφασή του να παραχωρήσει την περιοχή στην Ινδία με λόγια που θα αποδεικνυόταν αληθινά για τις επόμενες δεκαετίες. Οι ενέργειές του, ανέφερε το άρθρο, συνέβαλαν στη «συνεχιζόμενη πικρή διαμάχη μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν».
1949: Η πρώτη συμφωνία
Τον Ιανουάριο του 1949, ο πρώτος πόλεμος μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν για το Κασμίρ ολοκληρώθηκε μετά την παρέμβαση των Ηνωμένων Εθνών.
Σύμφωνα με τους όρους της κατάπαυσης του πυρός, χαράχθηκε μια γραμμή που χώριζε την περιοχή. Η Ινδία θα κατείχε περίπου τα δύο τρίτα της περιοχής και το Πακιστάν το άλλο τρίτο. Η διαχωριστική γραμμή υποτίθεται ότι θα ήταν προσωρινή, εν αναμονή μιας μονιμότερης πολιτικής διευθέτησης.
1965: Ο πόλεμος ξεσπά και πάλι
Το καλοκαίρι του 1965 οι εντάσεις μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν έφτασαν ξανά σε ιστορικά όρια. Είχε σημειωθεί μια αψιμαχία μεταξύ των δυνάμεών τους κατά μήκος των συνόρων νωρίτερα μέσα στο έτος, σε μια περιοχή νότια του Κασμίρ.
Όταν τον Αύγουστο το Πακιστάν διεξήγαγε μια μυστική επίθεση πέρα από τη γραμμή κατάπαυσης του πυρός στο Κασμίρ, οι μάχες κλιμακώθηκαν γρήγορα σε πόλεμο ευρείας κλίμακας. Η σύγκρουση ήταν βραχύβια -μόλις περίπου τρεις εβδομάδες- αλλά αιματηρή.
Τον Ιανουάριο του 1966, η Ινδία και το Πακιστάν υπέγραψαν συμφωνία για τη διευθέτηση των μελλοντικών διαφορών με ειρηνικά μέσα.
Αλλά η ειρήνη δεν θα διαρκούσε για πολύ.
1972: Το νέο αιματηρό κεφάλαιο
Μετά από έναν περιφερειακό πόλεμο το 1971 που οδήγησε στη δημιουργία του Μπαγκλαντές, το Πακιστάν και η Ινδία αποφάσισαν να επανεξετάσουν το άλυτο ζήτημα του Κασμίρ.
Τον Δεκέμβριο του 1972, οι χώρες ανακοίνωσαν ότι είχαν επιλύσει το αδιέξοδο σχετικά με τη γραμμή κατάπαυσης του πυρός στο Κασμίρ. Αλλά λίγα πράγματα άλλαξαν πέρα από την ονομασία. Η προσωρινή γραμμή κατάπαυσης του πυρός από το 1949 έγινε επίσημη «γραμμή ελέγχου». Κάθε χώρα διατήρησε το τμήμα του Κασμίρ που κατείχε ήδη για περισσότερα από 20 χρόνια.
Ενώ η συμφωνία δεν άλλαξε σχεδόν καθόλου το status quo στο Κασμίρ, συνοδεύτηκε από τη φιλοδοξία να βελτιώσει την ασταθή σχέση μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν.
Αναφερόμενος στη συμφωνία από το Νέο Δελχί, ανταποκριτής των Times έγραψε για τις δύο χώρες: «Επίσημες πηγές εδώ ανέφεραν ότι ήταν ικανοποιημένες με τη διευθέτηση, η οποία, όπως είπαν, επιτεύχθηκε »σε μια ατμόσφαιρα καλής θέλησης και αμοιβαίας κατανόησης«».
1987: Οι εξεγέρσεις
Κατά τη διάρκεια μιας περιόδου ιδιαίτερης πολιτικής αναταραχής – που επιδεινώθηκε το 1987 από τις διαμάχες για τις τοπικές εκλογές που πολλοί θεωρούσαν νοθευμένες – ορισμένοι κάτοικοι του Κασμίρ στράφηκαν στις εξεγέρσεις, τις οποίες τελικά το Πακιστάν θα υποδαύλιζε και θα υποστήριζε.
Κατά την επόμενη δεκαετία περίπου, η κρατική αστυνομία του Κασμίρ κατέγραψε δεκάδες χιλιάδες βομβιστικές επιθέσεις, πυροβολισμούς, απαγωγές και επιθέσεις με ρουκέτες.
Η βία αυτή άρχισε να μετριάζεται γύρω στη δεκαετία του 2000, αλλά τα χρόνια της έντονης εξέγερσης είχαν διαβρώσει περαιτέρω την εύθραυστη σχέση μεταξύ Πακιστάν και Ινδίας.
1999 – Στο κενό οι ειρηνευτικές συνομιλίες
Καθώς πλησίαζε η νέα χιλιετία, η Ινδία και το Πακιστάν έδειχναν έτοιμες να εγκαθιδρύσουν μια πιο μόνιμη ειρήνη.
Σε μια χειρονομία καλής θέλησης, ο πρωθυπουργός του Πακιστάν φιλοξένησε τον Ινδό ομόλογό του για ένα Σαββατοκύριακο αστείας διπλωματίας τον Φεβρουάριο του 1999. Κανένας Ινδός πρωθυπουργός δεν είχε επισκεφθεί το Πακιστάν για μία δεκαετία.
Η σύνοδος κορυφής – μεταξύ των ηγετών των αντιπάλων που ο καθένας τους διέθετε πλέον πυρηνικά όπλα – κατέληξε σε υπογεγραμμένα έγγραφα που επιβεβαίωναν την αμοιβαία δέσμευσή τους για εξομάλυνση των σχέσεων.
«Πρέπει να φέρουμε την ειρήνη στο λαό μας», δήλωσε ο πρωθυπουργός του Πακιστάν, Ναουάζ Σαρίφ, σε συνέντευξη Τύπου, καθώς ο πρωθυπουργός της Ινδίας Ατάλ Μπιχάρι Βατζπαγί χαμογελούσε στο πλευρό του. “Πρέπει να φέρουμε ευημερία στο λαό μας. Το οφείλουμε αυτό στους εαυτούς μας και στις μελλοντικές γενιές”.
Τρεις μήνες αργότερα, οι χώρες τους βρίσκονταν σε πόλεμο. Και πάλι, το Κασμίρ ήταν το σημείο της διχόνοιας.
Οι μάχες ξέσπασαν αφού διεισδύσαντες από το Πακιστάν κατέλαβαν θέσεις εντός του υπό ινδική διοίκηση τμήματος του Κασμίρ. Η Ινδία ισχυρίστηκε ότι οι διεισδύσαντες ήταν πακιστανοί στρατιώτες, κάτι που θα πίστευαν και οι δυτικοί αναλυτές. Το Πακιστάν αρνήθηκε ότι οι δυνάμεις του εμπλέκονταν, επιμένοντας ότι πίσω από την επιχείρηση βρίσκονταν ανεξάρτητοι μαχητές της ελευθερίας.
2019 – Η νέα εποχή
Μετά τον πόλεμο του 1999, το Κασμίρ παρέμεινε μια από τις πιο στρατιωτικοποιημένες ζώνες του κόσμου. Οι σχεδόν συνεχείς αναταραχές στην περιοχή έφεραν την Ινδία και το Πακιστάν στα πρόθυρα του πολέμου αρκετές φορές τα επόμενα χρόνια.
Η τελευταία μεγάλη ανάφλεξη ήταν το 2019, όταν σε βομβιστική επίθεση στο Κασμίρ σκοτώθηκαν τουλάχιστον 40 Ινδοί στρατιώτες. Ινδικά πολεμικά αεροσκάφη πραγματοποίησαν αεροπορικές επιδρομές στο Πακιστάν σε αντίποινα, αλλά η σύγκρουση αποκλιμακώθηκε πριν εξελιχθεί σε ολοκληρωτικό πόλεμο.
Μια πιο μόνιμη κίνηση ήρθε αργότερα εκείνο το έτος, όταν η ινδική κυβέρνηση αφαίρεσε από το Κασμίρ ένα αγαπημένο καθεστώς.
Σε όλη τη σύγχρονη ιστορία του Κασμίρ -από τότε που ο ινδουιστής ηγεμόνας του προσχώρησε στην Ινδία- η περιοχή απολάμβανε έναν βαθμό αυτονομίας. Η σχετική ανεξαρτησία του ήταν κατοχυρωμένη στο Σύνταγμα της Ινδίας. Αλλά τον Αύγουστο του 2019, ο πρωθυπουργός της Ινδίας, Ναρέντρα Μόντι, αναίρεσε το προνομιακό καθεστώς του Κασμίρ.
Η καταστολή ήρθε με μια γρήγορη διαδοχή δρακόντειων μέτρων: Χιλιάδες ινδοί στρατιώτες εισέβαλαν στην περιοχή. Οι συνδέσεις στο διαδίκτυο διακόπηκαν. Οι τηλεφωνικές γραμμές κόπηκαν. Η κυβέρνηση του κ. Μόντι άρχισε να διοικεί απευθείας την περιοχή από το Νέο Δελχί και φυλάκισε χιλιάδες κατοίκους του Κασμίρ, συμπεριλαμβανομένων πολιτικών ηγετών που είχαν ταχθεί επί μακρόν στο πλευρό της Ινδίας απέναντι στην αυτονομιστική μαχητικότητα.
Η σκληρή προσέγγιση της κυβέρνησης εξέπληξε τους παρατηρητές σε όλο τον κόσμο. Αλλά τα αποτελέσματα, όσον αφορά την Ινδία, δικαιολογούσαν τα μέσα. Μια νέα εποχή ειρήνης φάνηκε να ακολουθεί. Οι τρομοκρατικές ενέργειες μειώθηκαν. Ο τουρισμός άνθισε. Ήταν μια ψευδαίσθηση.
2025: Η τρομοκρατική επίθεση
Στις 22 Απριλίου, μαχητές πυροβόλησαν και σκότωσαν 26 άτομα, κυρίως τουρίστες από διάφορα μέρη της Ινδίας, κοντά στο Παλαγκάμ, στο Κασμίρ. Δεκαεπτά άλλοι τραυματίστηκαν.
Ήταν μια από τις χειρότερες επιθέσεις εναντίον Ινδών πολιτών εδώ και δεκαετίες.
Σχεδόν αμέσως μετά, Ινδοί αξιωματούχοι υπέθεσαν ότι το Πακιστάν είχε εμπλακεί. Ο κ. Μόντι, ο πρωθυπουργός, υποσχέθηκε αυστηρή τιμωρία για τους δράστες και όσους τους παρέχουν καταφύγιο, αν και δεν ανέφερε ρητά το Πακιστάν.
Το Πακιστάν αρνήθηκε γρήγορα την εμπλοκή και δήλωσε ότι είναι «έτοιμο να συνεργαστεί» με οποιαδήποτε διεθνή έρευνα για την τρομοκρατική επίθεση.Αλλά η Ινδία δεν κατέβασε τους τόνους.
Τα αντίποινά της ήρθαν την Τετάρτη. Η Ινδία δήλωσε ότι έπληξε εννέα τοποθεσίες στο Πακιστάν και στην πακιστανική πλευρά του Κασμίρ, αφού συγκέντρωσε στοιχεία που «υποδεικνύουν τη σαφή εμπλοκή τρομοκρατών με έδρα το Πακιστάν» στην επίθεση του Απριλίου. Είπε ότι τα χτυπήματά της ήταν «μετρημένα, υπεύθυνα και σχεδιασμένα ώστε να μην έχουν χαρακτήρα κλιμάκωσης».
Το Πακιστάν τα αποκάλεσε «απρόκλητη και κατάφωρη πράξη πολέμου» που είχε «παραβιάσει την κυριαρχία του Πακιστάν». Είπε ότι τα πλήγματα «δεν θα μείνουν αναπάντητα».
Διαβάστε επίσης:
Ινδία και Πακιστάν στα πρόθυρα πολέμου: Στους 11 οι νεκροί άμαχοι – Ανταλλαγές πυρών στο Κασμίρ
Η Ινδία βομβάρδισε στόχους στο Πακιστάν – Δύο πυρηνικές δυνάμεις σε σύγκρουση (Videos)
Ινδία: Ξεκινά εργασίες σε υδροηλεκτρικά έργα μετά την αναστολή της συνθήκης ύδατος με το Πακιστάν
