Κέρκυρα: Αλαλούμ με τόνους αποβλήτων-Σε απόγνωση κάτοικοι σε Κέρκυρα και Φιλιππιάδα
Πινγκ-πονγκ ευθυνών μεταξύ Δήμων, Περιφερειών και Υπουργείων.
Ο κίνδυνος για τη δημόσια υγεία αυξάνεται καθώς εδώ και 18 ημέρες παραμένουν στο εργαστάσιο που κάηκε στη κεντρική Κέρκυρα καμένα και μή ζωικά υπολείμματα, τα οποία αναδύουν μια ανυπόφορη δυσοσμία σε μεγάλη ακτίνα.
Η κερκυραϊκή βιομηχανία κατεψυγμένων τροφίμων, του Σπ. Γογγάκη, η οποία καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς από την πυρκαγιά που ξέσπασε στις 17 Οκτωβρίου. Έκτοτε, περίπου 1.500 τόνοι ζωικών αποβλήτων είχαν μείνει εγκλωβισμένοι εντός του εργοστασίου εκτεθειμένα στον ήλιο και στην υγρασία προκαλώντας όπως είναι φυσικό έντονη τοξική δυσοσμία στην περιοχή ακτίνας 2 έως και 3 χιλιομέτρων. Πέρα από τη δυσοσμία, στην περιοχή έχουν κάνει την εμφανισή τους πολλά ποντίκια. Λόγω των συνθηκών αυτών πολλοί κάτοικοι της περιοχής έχουν αναγκαστεί να εγκαλαταλείψουν τα σπίτια τους.
«Αυτό γίνεται εδώ και μιάμιση εβδομάδα»
Ο Κ.Ζ. κάτοικος κοντινής απόστασης από τη βιομηχανία περιγράφει στο documentonews.gr την έκταση που καλύπτει η δυσοσμία αυτή:
«Εγώ μένω περίπου 2 λεπτά με το αμάξι από του Γογγάκη, και η καθημερινή διαδρομή που κάνω για να πάω στην πόλη, στη δουλειά μου και στις καθημερινές μου δραστηριότητες διέρχεται από εκεί. Μόλις πλησιάζω στο σημείο εκείνο μου έρχεται αυτή η μυρωδιά, η οποία θυμίζει μίξη από ψοφίμι, μυρωδιά ψαριού, χαλασμένου φαγητού. Και αυτή η μυρωδιά συνεχίζει μέχρι και την πόλη, δηλαδή δεν σταματάει. Και μέσα στην πόλη ο αέρας φέρνει την μυρωδιά συχνά, ανά 10 λεπτά περίπου. Αυτό γίνεται εδώ και μιάμιση εβδομάδα περίπου. Μόνο τις τελευταίες δυο μέρες είδα μία μείωση. Προσωπικά, όταν το μυρίζω μου έρχεται μία ζάλη, μία αδιαθεσία πολύ μικρή, στιγμιαία και ειδικά εάν έχω φάει κάτι, καλύτερα να μην το είχα φάει… Στο σημείο που μένω δεν μου έρχεται η μυρωδιά αλλά γνωρίζοντας την κατάσταση, σκέφτομαι όλους αυτούς τους ανθρώπους που μένουν δίπλα και αναγκάζονται να υποστούν τη μυρωδιά όλο το 24ωρο. Σχετικά με την διαχείριση έχω αντιληφθεί ότι δεν βοηθά ο Δήμος την κατάσταση και περιμένουν τον Γογγάκη να διαχειριστεί όλο το πρόβλημα. Σαν να υπάρχει παντελής απουσία του Δήμου».
Οι κάτοικοι της περιοχής της Αλεπούς στην οποία βρίσκεται το κατεστραμμένο πια εργοστάσιο αλλά και της πόλης της Φιλιππιάδας έχουν αντιδράσει έντονα για το εν λόγω ζήτημα καθώς η τοξική ατμόσφαιρα αλλά και τα παρελκόμενα της μόλυνσης επηρεάζουν άμεσα την υγεία τους.
Καθυστέρηση στην διαχείριση του προβλήματος
Το πρόβλημα είναι ότι στο νησί δεν υπάρχει χώρος υγειονομικής ταφής για τέτοιου είδους απόβλητα (ΖΥΠ-Ζωϊκά Υποπροϊόντα). Aποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι η έντονη καθυστέρηση σχετικά με την διαχείρισή τους. Όμως στις 24/10, τελικά, και μετά από έναν γραφειοκρατικό μαραθώνιο για την αδειδότηση σχετικά με την απομάκρυσνση των αποβλήτων, περίπου 600 τόνοι από αυτά μεταφέρθηκαν σε ιδιωτική επιχείρηση στο Δήμο Ζηρού στην Ήπειρο. Τα μέσα ενημέρωσης της Κερκύρας αναφέρουν ότι είχε προηγηθεί συμφωνία με άλλη εταιρεία αποτέφρωσης, η οποία, τελικά, υπαναχώρησε καθώς προυπέθετε τον διαχωρισμό των ζωϊκών υπολειμμάτων από τις συσκευασίες και τα άλλα υλικά.
Σταμάτησαν τον ενταφιασμό λόγω μόλυνσης του περιβάλλοντος
Εν τέλει, η ηπειρώτικη επιχείρηση δεν προχώρησε σε καύση όπως είχε συμφωνηθεί αλλά σε ενταφιασμό των αποβλήτων. Από τους 600 περίπου τόνους πρόλαβαν να θαφτούν οι 420 διότι ο έλεγχος από την επιτροπή του Σώματος Επιθεωρητών Περιβάλλοντος Β.Ελλάδας και της αστυνομίας σταμάτησε την διαδικασία καθώς θεωρήθηκε επικίνδυνη για το περιβάλλον και επομένως κρίθηκε παράνομη. Μάλιστα, ο ενταφιασμός έγινε μόλις μερικά μέτρα δίπλα από τον ποταμό Λούρο κρούωντας τον κώδωνα του κινδύνου για επικείμενη μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα. Στα πλαίσια της διαδικασίας ελέγχου συνελήφθησαν 3 άτομα με την κατηγορία της μόλυνσης του περιβάλλοντος ενώ σχηματίστηκε δικογραφία για άλλα 12.
Την 1η Νοεμβρίου με εντολή εισαγγελέα έγιναν οι πρώτες ενέργειες για την ενδεδειγμένη διαχείριση των αποβλήτων στην Ήπειρο. Όμως,σύμφωνα με τα μέχρι πρότεινως στοιχεία, δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο τι θα γίνει με τους τόνους που έχουν ήδη θαφτεί δίπλα στο ποτάμι.
Τελικά, κάτω από πιέσεις καθώς το πρόβλημα πήρε μεγάλες διαστάσεις αλλά και μετά από τόσες μέρες ταλαιπωρίας τα απορρίματα από Κέρκυρα και Ηπειρο θα διαχειριστούν 4 εταιρείες διαχείρισης ζωϊκών υπολειμμάτων.Το κόστος δε αυτών των ενεργειών θα επιβαρύνουν τον ιδιοκτήτη της επιχείρησης.Το βράδυ της Δευτέρας 3/11, σύμφωνα με κερκυραϊκα μέσα, ξεκίνησε η διαδικασία μεταφοράς των αποβλήτων σε επιχείρηση στον Ασπρόπυργο. Θα μεταφέρονται 25,30 τόνοι ημηρεσίως και αφορά τους υπόλοιπους 300 τόνους που δεν μεταφέρθηκαν στην Ήπειρο.Το μαρτύριο,δηλαδή, των κατοίκων της περιοχής να κρατήσει τουλάχιστον άλλες 10 ημέρες.
Αλαλούμ με τις ευθύνες
Ποιος φταίει για αυτή την καθυστέρηση που προκαλεί παράλληλα κινδύνους στη δημόσια υγεία ;Πολλοί είναι αυτοί που εμπλέκονται. Ο Δήμος, η επιχείρηση,το Υπουργείο Περιβάλλοντος, το Υπουργείο Αγροτικής ανάπτυξης, η περιφέρεια; Αλλά και ποιες είναι οι διαδικασίες σε αυτές τις περιπτώσεις;
Το τοπίο δεν είναι ξεκάθαρο. Πάντως ο Δήμαρχος Ζηρού Γιώργος Γιολδάσης μιλώντας στο documentonew.gr αναφέρει: «Δεν είχα καμία ενημέρωση για τη μεταφορά των αποβλήτων. Η αστυνομία με ενημέρωσε». Μάλιστα, τονίσε για την περιοχή ότι «Υπάρχει Κίνδυνος γαι τη δημόσια υγεία και για την ρύπανση του περιβλαλλοντος και του υδροφόρου ορίζοντα».
Από την άλλη ο Περιφερειάρχης Ηπείρου, Αλέξανδρος Καχριμάνης σε ομιλία σου σε γνωστό ειδησεογραφικό μέσο αθωώνει την κερκυραϊκή επιχείρηση με την εξής φράση:«Δεν φταίει σε τίποτα ο άνθρωπος από την Κέρκυρα-αυτός κατεστράφη- αλλά ο άλλος που του είπε ότι μπορώ όλα αυτά να σ΄τα κάψω». Σχετικά με τις διαδικασίες, ανέφερε επίσης ότι «Κάποιοι δώσανε άδεια, εμείς δεν δώσαμε».
Σύμφωνα με κερκυραϊκά μέσα, την άδεια για την μεταφορά την έδωσε το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, όμως το βράδυ που ακολούθησε της αφίξεως των ΖΥΠ στην Ήπειρο, ημέρα Παρασκευή στις 24/10, το Υπουργείο ανακάλεσε τη συγκεκριμένη άδεια. Και έτσι επενέβη η αστυνομία το πρωί της επομένης.
Στο νησί, ο Δήμαρχος Κεντρικής Κερκύρας σε δημοσιογραφικό μέσο είχε δηλώσει πως «Δεν μας έχουν δοθεί οδηγίες για το πως μπορούμε να παρεμβουμε για να μειώσουμε το πρόβλημα». Σύμφωνα με τοπικά μέσα, από την πλευρά της η επιχείρηση κρατάει «σιγή ιχθύος».
Πάντως, ο Δήμος ζήτησε να κηρυχθεί σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης» η περιοχή Αλεπού στην Κέρκυρα την Δευτέρα 3/11.
Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν από την σήψη
Ο Ιατρικός Σύλλογος Κερκύρας εξέδωσε ανακοίνωση με τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει στο περιβάλλον και στην υγεία των κατοίκων η όλη κατάσταση:
«Τρεις εβδομάδες μετά την πυρκαγιά που κατέστρεψε μεγάλη αποθήκη κατεψυγμένων ειδών στην Κέρκυρα, τα ζωικά υπολείμματα και τα υλικά σήψης παραμένουν απροστάτευτα στον χώρο της καταστροφής, με αποτέλεσμα η οσμή αποσύνθεσης να είναι πλέον αφόρητη σε μεγάλη ακτίνα και να δημιουργούνται σοβαροί κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία.
Κίνδυνοι για τη Δημόσια Υγεία
- Μικροβιολογική επιβάρυνση – Παθογόνοι μικροοργανισμοί
Η αποσύνθεση ζωικών ιστών απελευθερώνει βακτήρια όπως Salmonella spp., E. coli, Clostridium spp., Listeria, καθώς και σπόρους Bacillus anthracis (άνθρακας) σε εξαιρετικές περιπτώσεις.
Αυτά μπορούν να επιμολύνουν το έδαφος, τα υπόγεια ύδατα και την ατμόσφαιρα μέσω εντόμων ή σκόνης.
- Αέρια σήψης και τοξικές ουσίες
Παράγονται αέρια όπως αμμωνία (NH₃), υδρόθειο (H₂S), μεθάνιο (CH₄) και διοξείδιο του άνθρακα (CO₂).
Σε υψηλές συγκεντρώσεις, τα αέρια αυτά είναι τοξικά και ασφυξιογόνα, προκαλώντας ερεθισμό του αναπνευστικού, ναυτία, πονοκεφάλους ή ακόμα και απώλεια αισθήσεων.
- Εντομολογικοί και ζωονόσοι κίνδυνοι
Η σήψη προσελκύει μύγες, τρωκτικά και αδέσποτα ζώα, που μπορούν να μεταδώσουν λοιμώξεις (λεπτοσπείρωση, σαλμονέλλωση, τουλαραιμία, λύσσα).
- Ρύπανση εδάφους και υδάτων
Οι εκροές από το αποσυντιθέμενο υλικό (υγρά σήψης) μπορεί να μολύνουν υπόγεια νερά ή κοντινά ρέματα, δημιουργώντας μακροπρόθεσμους κινδύνους για την ασφάλεια του νερού και των καλλιεργειών».
«Η ανικανότητα των τοπικών φορέων »
Την ανικανότητα των τοπικών φορέων να διαχειριστούν το ζήτημα με τα απόβλητα καταγγέλλει και η ΑΝ.Α.Σ.Α (Ανεξάρτητη Αυτοδιοικητική Συνεργασία Αρχών για τα Ιόνια Νησιά). Εκτός από την μυρωδιά και την δημόσια υγεία κάνουν λόγο για μεταφορά των ζωικών υπολειμμάτων στην ήπειρο κάτω από αδιαφανείς διαδικασίες που δημιουργούν πολλά ερωτήματα: «Αυτά που μεταφέρθηκαν (άραγε πώς και με τίνος την άδεια ) στην Ήπειρο εναποτέθηκαν στον φυσικό αποδέκτη χωρίς καμία προστασία, προκαλώντας δικαιολογημένα την αντίδραση των εκεί φορέων που μιλούν για σοβαρότατη περιβαλλοντική επιβάρυνση.
Την ίδια στιγμή οι υπεύθυνοι κυβερνητικοί και αυτοδιοικητικοί φορείς (πρώτου και δεύτερου βαθμού) εμφανίστηκαν αρχικά αμέτοχοι χωρίς καμία δημοσιότητα για το ‘δέον γενέσθαι’ και την προστασία των πολιτών και του περιβάλλοντος, σε μία χαρακτηριστική συμπεριφορά αποφυγής ανάληψης ευθύνης για την ορθή διαχείριση του προβλήματος. Μόνον όταν το πρόβλημα απέκτησε πανελλήνιες διαστάσεις εμφανίστηκε ο γνωστός κ. Γραφάκος (αυτός των «ολιστικών σχεδίων Ανακύκλωσης») να θέτει ανεφάρμοστα τελεσίγραφα στην εταιρεία, παριστάνοντας τον αδιάλλακτο προστάτη του περιβάλλοντος. Είναι προφανές ότι κυβερνητικοί και αυτοδιοικητικοί απέτυχαν στα αυτονόητα και στις κατά νόμο υποχρεώσεις τους και προτίμησαν να κρύβονται».
