Ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Βουκουρεστίου εξηγεί πώς έφτασε στη νίκη ο Τζόρτζε Σιμιόν στις προεδρικές εκλογές
Πολιτικός σεισμός έχει συνταράξει τη Ρουμανία μετά τη σαρωτική νίκη του ακροδεξιού Τζόρτζε Σιμιόν στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών της 4ης Μαΐου, η οποία οδήγησε στην κατάρρευση της κυβέρνησης συνεργασίας που στήριζε τον παραιτηθέντα πρωθυπουργό Μαρσέλ Τσολάκου. Ο σκληροπυρηνικός τραμπιστής, που συγκέντρωσε περίπου το 41% των ψήφων, θα αντιμετωπίσει στον δεύτερο γύρο, την επόμενη Κυριακή 18 Μαΐου, τον δήμαρχο του Βουκουρεστίου Νικουσόρ Νταν, έναν ανεξάρτητο κεντρώο που ξεπέρασε οριακά τον υποψήφιο του κυβερνώντος συνασπισμού Κριν Αντονέσκου. Είχε προηγηθεί η ακύρωση των εκλογών του Νοεμβρίου
με νικητή τον ακροδεξιό Καλίν Γκεοργκέσκου ύστερα από καταγγελίες για «εκλογικές παρατυπίες και ρωσική ανάμειξη», με αποτέλεσμα τον αποκλεισμό του για λόγους «νομιμότητας». Εκτοτε η ακροδεξιά συσπειρώνεται γύρω από τον Σιμιόν.
Ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Βουκουρεστίου Κλαούντιου Τουφίς μιλάει στο Documento για τους λόγους που συνέβαλαν στην άνοδο της ακροδεξιάς, η οποία διεκδικεί τα σκήπτρα στη βαλκανική χώρα, καθώς και για τους στρατηγικούς ελιγμούς του Σιμιόν τα τελευταία χρόνια με το βλέμμα στραμμένο στην προεδρία.
Ποιοι παράγοντες συνέβαλαν στη μείωση της εμπιστοσύνης προς τα «παραδοσιακά» κόμματα, ανοίγοντας τον δρόμο για την άνοδο της ακροδεξιάς;
Υπάρχουν δύο βασικοί λόγοι για την αυξανόμενη υποστήριξη που λαμβάνει η ακροδεξιά, ένας οικονομικός και ένας πολιτικός. Η Ρουμανία μετά την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ενωση γνώρισε σημαντική οικονομική ανάπτυξη και άνοδο του ΑΕΠ, αλλά αυτό δεν μεταφράστηκε σε αύξηση της ευημερίας των πολιτών. Ετσι, οξύνθηκαν οι κοινωνικές ανισότητες και, όπως συμβαίνει συχνά σε τέτοιες περιπτώσεις, προκλήθηκε μεγάλη δυσαρέσκεια, η οποία με τη σειρά της οδήγησε στην άνοδο εξτρεμιστικών κομμάτων.
Από πολιτική άποψη, το βασικό πρόβλημα είναι ότι από το 2012 μέχρι σήμερα, με λίγες εξαιρέσεις, βρίσκονται στην εξουσία τα ίδια πολιτικά κόμματα: είτε το Σοσιαλδημοκρατικό (PSD) είτε το Εθνικό Φιλελεύθερο (PNL) είτε και τα δύο μαζί. Η δε κυβέρνηση συνασπισμού των δύο την περίοδο 2020-24 δέχτηκε έντονη κριτική για την αντιμετώπιση της πανδημίας και του πολέμου στην Ουκρανία. Η απουσία ισχυρής αντιπολίτευσης όξυνε περαιτέρω το πρόβλημα. Το φιλοευρωπαϊκό κόμμα Ενωση Σώστε τη Ρουμανία (USR), από την είσοδό του στη Βουλή το 2016, αντιμετώπισε εσωτερικές διαμάχες και, κατά συνέπεια, απέτυχε να αναπτυχθεί και να παρουσιαστεί ως δυναμική απάντηση για τους πολίτες. Οι άλλοι, μικρότεροι παίκτες στο κοινοβούλιο, ήταν η Συμμαχία για την Ενωση των Ρουμάνων (AUR) του Τζόρτζε Σιμιόν και το κόμμα της ουγγρικής μειονότητας (UDMR). Τώρα που οι πολίτες αναζητούσαν έναν «άφθαρτο» υποψήφιο για να «τιμωρήσουν» τους σοσιαλδημοκράτες και τους φιλελεύθερους, η μόνη επιλογή που θεώρησαν ότι είχαν ήταν η ακροδεξιά.
Ποιες κοινωνικές ομάδες αναμένεται να επωφεληθούν περισσότερο από μια πιθανή εκλογή του Σιμιόν;
Δεν θεωρώ ότι θα υπάρξουν συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες που θα επωφεληθούν. Είναι μεν χαρισματικός πολιτικός και ξέρει πώς να απευθύνεται στο πλήθος, όμως το κόμμα του είναι νέο στην πολιτική αρένα. Σε αυτά τα τέσσερα χρόνια από την είσοδό του στη Βουλή διαχωρίστηκε από τις υπόλοιπες παρατάξεις, με αποτέλεσμα να παραμεριστεί. Επικεντρώνεται κατά κύριο λόγο σε ζητήματα αξιών και εθνικής ταυτότητας και δίνει υποσχέσεις, παρόλο που στερείται ένα οικονομικό πλάνο για την ανάπτυξη της χώρας. Παράλληλα, δεν διαθέτει έμπειρο ανθρώπινο δυναμικό για να τοποθετήσει σε υπουργεία-κλειδιά.
Είναι τελικά ευρωσκεπτικιστής ή «ευρωρεαλιστής», όπως αυτοχαρακτηρίζεται;
Είναι δύσκολο να καταλάβουμε τι ακριβώς έχει στο μυαλό του, γιατί αλλάζει συχνά τα λεγόμενά του ανάλογα με το κοινό στο οποίο απευθύνεται. Είναι μια στρατηγική για να προσελκύσει ψηφοφόρους λέγοντάς τους αυτά που θέλουν να ακούσουν. Ενώ συνήθιζε στις ομιλίες του να έχει ισχυρό αντιευρωπαϊκό λόγο, τον λείανε τα τελευταία χρόνια, ειδικά πέρυσι, στην προσπάθεια να κερδίσει τις εκλογές. Σε αυτό συνέβαλε και το γεγονός ότι η πλειονότητα (3/4) των Ρουμάνων θεωρεί ότι είναι καλύτερο για τη χώρα να παραμείνει στην ΕΕ. Ο ίδιος υποστηρίζει τώρα ότι θέλει η Ρουμανία να παραμείνει στην ΕΕ, αλλά να έχει τον ίδιο σεβασμό με τα υπόλοιπα μέλη της. Με αυτό τον τρόπο προσπαθεί να κερδίσει τους ψηφοφόρους, που είναι μεν δυσαρεστημένοι από την ΕΕ, αλλά δεν θεωρούν ότι η Ρουμανία πρέπει να αποχωρήσει από αυτήν.
Δηλωμένος θαυμαστής του Τραμπ, έχει χρησιμοποιήσει τακτικές παραπληροφόρησης παρόμοιες με του Αμερικανού προέδρου;
Οι Ρουμάνοι δεν εμπιστεύονται τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, καθώς χρηματοδοτούνται από τα κόμματα και ως εκ τούτου δεν ασκείται κριτική στην εξουσία. Το 2020 ο Σιμιόν προώθησε το μήνυμά του μέσα από διαδικτυακές πλατφόρμες, κυρίως το Facebook και το TikTok, στα οποία δεν ελέγχεται η ποιότητα των πληροφοριών. Χρησιμοποίησε προς όφελός του την παραπληροφόρηση, βρίσκοντας μεγάλη απήχηση στους νέους αλλά και στους Ρουμάνους της διασποράς και της επαρχίας. Ετσι αναρριχήθηκε στο 9%, όταν κανείς δεν περίμενε ότι το κόμμα του θα καταφέρει να εισέλθει στη Βουλή. Μια άλλη τακτική του είναι οι επισκέψεις στους Ρουμάνους που κατοικούν στην ΕΕ, οι οποίοι κατηγορούν τους πολιτικούς ότι εξαιτίας τους αναγκάστηκαν να φύγουν από τη χώρα. Σε συνδυασμό με το ότι τα άλλα κόμματα αγνόησαν τους ψηφοφόρους του εξωτερικού, αυτό συνέβαλε στο να εξασφαλίσει μεγάλη υποστήριξη. Ενδεικτικά, το 2020 έλαβε 70% των ψήφων από τους Ρουμάνους της Γερμανίας.
Η ακύρωση της νίκης του Καλίν Γκεοργκέσκου χαρακτηρίστηκε από μερικούς ως υπονόμευση των δημοκρατικών θεσμών. Τι πιστεύουν οι Ρουμάνοι;
Υπάρχουν δύο ομάδες πολιτών που θεωρούν ότι η ακύρωση των εκλογών ήταν μεγάλο λάθος. Από τη μία οι υποστηρικτές του Γκεοργκέσκου -όχι και οι πιο δημοκρατικοί στη Ρουμανία- και από την άλλη εκείνοι που θεωρούν ότι η απόφαση ήταν αντιδημοκρατική, καθώς ο Γκεοργκέσκου δεν παραπέμφθηκε σε δίκη προκειμένου να αποδειχθεί αν είναι ένοχος ή όχι. Υπάρχει φυσικά και η άλλη πλευρά, εκείνων που χαιρέτισαν τον αποκλεισμό του ακροδεξιού υποψηφίου.
Διαβάστε επίσης
Η υποτακτική αντιπολίτευση του ΠΑΣΟΚ – Διγλωσσία καταλογίζουν οι επικριτές στον Ανδρουλάκη
Ζεράρ Ντεπαρντιέ: Ένοχος για σεξουαλική επίθεση
Άστατος και την Τρίτη ο καιρός – Σε ποιες περιοχές αναμένονται βροχές και καταιγίδες (LIVE)
Μάικλ Τζόρνταν: Επιστροφή στο NBA με νέο ρόλο έκπληξη – Αναλαμβάνει αναλυτής του NBC
