Στο χείλος ενός καταστροφικού περιφερειακού πολέμου απειλεί να σύρει για ακόμη μία φορά τη Μέση Ανατολή το Ισραήλ μετά την επίθεση που εξαπέλυσε την Παρασκευή κατά πυρηνικών εγκαταστάσεων και πολλών άλλων στόχων στο Ιράν, σε μία από τις πιο επικίνδυνες στρατιωτικές κινήσεις των τελευταίων δεκαετιών στην περιοχή. Αναλυτές και ειδικοί προειδοποιούν εδώ και καιρό ότι ισραηλινές επιθέσεις στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν θα μπορούσαν να οδηγήσουν την περιοχή σε έναν πόλεμο πλήρους κλίμακας με αμερικανική εμπλοκή.
Οι ΗΠΑ είναι ο στενότερος σύμμαχος και ο μεγαλύτερος προμηθευτής όπλων του Ισραήλ. Αυτήν τη στιγμή υπάρχουν περίπου 40.000 Αμερικανοί στρατιώτες σε όλη τη Μέση Ανατολή, συμπεριλαμβανομένων σχεδόν 4.000 στο Ιράκ και στη Συρία. Ομως, παρόλο που ο Ντόναλντ Τραμπ παρουσιάζεται ως ο καλύτερος φίλος του Ισραήλ, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου λειτουργεί με βάση το δικό του χρονοδιάγραμμα. Ενδείξεις για μια γενικευμένη σύρραξη είχαν εμφανιστεί νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα, καθώς οι ΗΠΑ διέταξαν την αποχώρηση μη απαραίτητου προσωπικού από τοποθεσίες σε όλη την περιοχή, καθώς αυξήθηκαν οι προειδοποιήσεις των μυστικών υπηρεσιών ότι επίκειται ισραηλινή επίθεση στο Ιράν.
Αναμένουν αντίποινα
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, τη στιγμή που συνεχίζει τον γενοκτονικό πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας, με τον στρατό του να επιτίθεται σε πεινασμένους αμάχους σε κέντρα διανομής ανθρωπιστικής βοήθειας, δήλωσε ότι το Ιράν συνιστά «υπαρξιακή απειλή» για τη χώρα του και ότι αναμένει άμεσα αντίποινα. Πράγματι, αμέσως μετά τα ισραηλινά χτυπήματα, τα οποία δεν μοιάζουν με τα προηγούμενα και ισοδυναμούν με κήρυξη πολέμου, το Ιράν επιτέθηκε με 100 drones που –σύμφωνα με το Τελ Αβίβ– αναχαιτίστηκαν. Οι εκατέρωθεν επιθέσεις συνεχίστηκαν με την Τεχεράνη να υπόσχεται τις «πύλες της Κολάσεως» στο Ισραήλ και τους Ισραηλινούς πολίτες να οδηγούνται στα καταφύγια.
Δεν είναι μόνο οι επιθέσεις με δεκάδες νεκρούς σε εγκαταστάσεις πυρηνικής ενέργειας του Ιράν στο πλαίσιο της επιχείρησης «Ανατέλλων Λέων» («Rising Lion»), αλλά και ο «αποκεφαλισμός» με χτυπήματα ακριβείας δύο ανώτατων στρατιωτικών διοικητών, του επικεφαλής των Φρουρών της Επανάστασης Χοσεΐν Σαλαμί και του αρχηγού των Ενόπλων Δυνάμεων Μοχάμεντ Μπαγκερί, που αλλάζει τα δεδομένα σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν.
Οι ισραηλινές επιχειρήσεις έλαβαν χώρα στο πλαίσιο μιας σειράς ατελών συνομιλιών για τα πυρηνικά μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν, που ξεκίνησαν στα μέσα Απριλίου κατόπιν αιτήματος του Τραμπ. Οι διπλωματικές προσπάθειες είχαν βαλτώσει τις τελευταίες εβδομάδες λόγω της απαίτησης του Αμερικανού προέδρου να συμφωνήσει το Ιράν σε μια πολιτική μηδενικού εμπλουτισμού ουρανίου και να καταστρέψει το απόθεμά του, που βρίσκεται στο 60%, κοντά στο 90% που απαιτείται για την κατασκευή πυρηνικού όπλου. Η Τεχεράνη αρνήθηκε να συμφωνήσει, χαρακτηρίζοντάς το «μη διαπραγματεύσιμο».
Οσον αφορά το ενδεχόμενο ανάμειξης των ΗΠΑ στην επίθεση και το ότι τα ισραηλινά πλήγματα είχαν στόχο να πιέσουν το Ιράν να κάνει πίσω στις διαπραγματεύσεις είναι νωρίς για να εξαχθούν συμπεράσματα, παρόλο που το μήνυμα του Τραμπ στο Ιράν «να καταλήξει σε συμφωνία πριν να είναι αργά» μοιάζει να ενισχύει αυτήν τη θεωρία. Το Τελ Αβίβ έχει επανειλημμένα πιέσει για να σταματήσει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και πρόσφατες αναφορές των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών σημείωναν ότι το Ισραήλ επιδιώκει να επωφεληθεί από την καταστροφή που προκλήθηκε μετά τον βομβαρδισμό των εγκαταστάσεων παραγωγής πυραύλων και της αεράμυνας του Ιράν τον Οκτώβριο.
Ο Νετανιάχου έχει στο παρελθόν προτρέψει την Ουάσινγκτον να τον ακολουθήσει σε μια στρατιωτική επιχείρηση εναντίον του Ιράν. Ωστόσο, οι προηγούμενοι ηγέτες των ΗΠΑ δεν έκριναν ωφέλιμο να εμπλακεί η χώρα σε ακόμη έναν πόλεμο στη Μέση Ανατολή, ειδικά μετά τις αποτυχίες σε Ιράκ και Αφγανιστάν. Ο Τραμπ φαίνεται ότι επέλεξε να ακολουθήσει την ίδια γραμμή, ώστε να μη θέσει σε κίνδυνο και τις επικερδείς σχέσεις του με τα πλούσια σε πετρέλαιο αραβικά κράτη της περιοχής.
Η αμερικανική κυβέρνηση κράτησε αποστάσεις μετά την ισραηλινή επίθεση, υποστηρίζοντας ότι δεν είχε καμία εμπλοκή, κάτι που διέψευσε στη συνέχεια ο Νετανιάχου δηλώνοντας ότι το Ισραήλ είχε ενημερώσει τις ΗΠΑ για τα σχέδιά του να χτυπήσει το Ιράν προτού εξαπολύσει την επίθεση. Το καίριο ερώτημα που τίθεται είναι αν οι ΗΠΑ θα εμπλακούν για να υπερασπιστούν τον σύμμαχό τους όταν το Ιράν προβεί σε αντίποινα.
Γιατί τώρα;
Υστερα από χρόνια αναμονής και απειλών, ο μακροβιότερος πρωθυπουργός του Ισραήλ επιτέθηκε στο Ιράν την κατάλληλη στιγμή για τον ίδιο, όπως εκτιμούν διεθνείς αναλυτές. Καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας του τόνιζε σε ξένους ηγέτες πόσο επικίνδυνη είναι η Τεχεράνη, ενώ πάντα υπαινισσόταν ότι ήταν έτοιμος να χτυπήσει. Τα προηγούμενα χρόνια στρατιωτικοί αναλυτές υποστήριζαν ότι το περιθώριο ελιγμών του απέναντι στο Ιράν ήταν περιορισμένο λόγω φόβων ότι μια ισραηλινή επίθεση θα προκαλούσε άμεσα αντίποινα από τους περιφερειακούς πληρεξούσιους της Τεχεράνης, μεταξύ των οποίων η Χαμάς στη Γάζα και η Χεζμπολάχ στον Λίβανο, κάτι που θα ήταν δύσκολο να περιοριστεί.
Αλλά τα τελευταία περίπου δύο χρόνια η κατάσταση στη Μέση Ανατολή είναι διαφορετική, εν μέσω του γενοκτονικού πολέμου που διεξάγει ο Νετανιάχου στη Γάζα. Το Ισραήλ έχει επιφέρει σημαντικά πλήγματα στις δύο οργανώσεις και έχει επίσης συγκρουστεί ανοιχτά με την Τεχεράνη από το 2024, εκτοξεύοντας ομοβροντίες ρουκετών βαθιά στο Ιράν.
Παράλληλα, φαίνεται ότι ο Νετανιάχου είναι αποδυναμωμένος στο εσωτερικό. Από δημοσκόπηση που δόθηκε στη δημοσιότητα πριν από δύο εβδομάδες προκύπτει πως οι περισσότεροι Ισραηλινοί πιστεύουν ότι ο πρωθυπουργός της χώρας ενδιαφέρεται περισσότερο να παραμείνει στην εξουσία παρά να κερδίσει τον πόλεμο στη Γάζα ή να απελευθερώσει τους ομήρους.
«Σφαγεία» τα κέντρα διανομής βοήθειας
Σειρά πολύνεκρων επεισοδίων έχει καταγραφεί αφότου άρχισε να επιχειρεί η ιδιωτική οργάνωση Ανθρωπιστικό Ιδρυμα για τη Γάζα (GHF) την 27η Μαΐου, ανοίγοντας κέντρα διανομής ανθρωπιστικής βοήθειας στον παλαιστινιακό θύλακα. Τα σημεία παροχής βοήθειας της εν λόγω οργάνωσης (με αδιαφανή χρηματοδότηση), η οποία υποστηρίζεται από τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και του Ισραήλ, έχουν χαρακτηριστεί ως «ανθρώπινα σφαγεία», καθώς περισσότεροι από 150 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί από την έναρξη της λειτουργίας της και σχεδόν 1.500 έχουν τραυματιστεί. Το Ισραήλ σκότωσε περισσότερους από 70 Παλαιστινίους σε όλη τη Γάζα σε μία μόλις μέρα την περασμένη βδομάδα (πολλοί εξ αυτών ήταν αιτούντες βοήθεια), καθώς συνεχίζει να βομβαρδίζει ανελέητα τον πολιορκημένο θύλακα, ολόκληρος ο πληθυσμός του οποίου απειλείται με λιμό.
Διαβάστε επίσης
Ανάπτυξη με φοροαφαίμαξη και δανεικά
5ο Συνέδριο ΣΥΡΙΖΑ: Ζυμώσεις και προαναγγελία αποχωρήσεων…υπό προϋποθέσεις
