«Λύνουμε το υδροδοτικό πρόβλημα όλου του νησιού, με ένα τεράστιο έργο 170 εκατομμυρίων ευρώ. (…). Η σχολή πολιτικής σκέψης όμως την οποία και εγώ ο ίδιος υπηρετώ αλλά και όλη η κυβέρνηση είναι να ερχόμαστε σε έναν τόπο όταν μπορούμε να εξαγγέλλουμε συγκεκριμένα έργα με χρονοδιαγράμματα και με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση. Αυτή είναι και η ειδοποιός διαφορά που ξεχωρίζει την πολιτική του χθες από την πολιτική του σήμερα. Σήμερα λοιπόν ήρθα εδώ στο πολύ όμορφο νησί σας για να ανακοινώσω όχι μεγάλα έργα που θα γίνουν, αλλά μεγάλα έργα που γίνονται. Και εξηγούμαι. Το μεγάλο ζήτημα της κάλυψης των αναγκών ύδρευσης όλου του νησιού είναι σε εξέλιξη».
Τάδε έφη τον Ιούνιο του 2022 ο τότε υπουργός Υποδομών Κώστας Αχ. Καραμανλής, με τις δηλώσεις του να παίζουν σε όλα τα συστημικά ΜΜΕ με πηχυαίους τίτλους για το πώς «λύνεται το υδροδοτικό πρόβλημα της Κέρκυρας μετά από σχεδόν μισό αιώνα».
Δύο χρόνια αργότερα, το καλοκαίρι του 2024, ολόκληρες περιοχές του ίδιου νησιού έμειναν χωρίς νερό για τρεις ή και τέσσερις μέρες, ενώ στις 21 Νοεμβρίου του ίδιου έτους, οι Δήμοι Βόρειας, Κεντρικής και Νότιας Κέρκυρας κήρυξαν το νησί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος της λειψυδρίας και τη διαχείριση των συνεπειών της.
Και φτάνουμε στο σήμερα, Μάιο του 2025, τρία χρόνια μετά τις μεγαλοστομίες του Κ. Καραμανλή, με τον δήμαρχο της Νότιας Κέρκυρας Βασίλη Χειμαριώτη να υποβάλλει την παραίτησή του στην αποκεντρωμένη διοίκηση λόγω του τεράστιου προβλήματος της λειψυδρίας.
«Παρά τις ενέργειες, τις διεκδικήσεις, συναντήσαμε καθυστερήσεις και εμπόδια που υπερβαίνουν τις αρμοδιότητες και τις δυνατότητες της τοπικής αυτοδιοίκησης, με τρανή απόδειξη την άρνηση του υπουργού Περιβάλλοντος να δεχτεί τον δήμαρχο προκειμένου να τον ενημερώσει για τα προβλήματα του δήμου που σχετίζονται με τη λειψυδρία» κατήγγειλε παραιτούμενος ο B. Χειμαριώτης.
Στη θέση του εξελέγη ο Γιάννης Καββαδίας, ο οποίος είναι πλέον ένας από τους δεκάδες δημάρχους που θα έρθουν αντιμέτωποι και φέτος με το τέρας της λειψυδρίας αλλά και την κυβέρνηση Μητσοτάκη που επιχειρεί να φέρει ιδιώτες στον χώρο του νερού. «Θα προχωρήσουμε άμεσα σε αφαλατώσεις και θα φέρουμε απόφαση στο δημοτικό συμβούλιο για σειρά δράσεων που αφορούν την ενίσχυση των δικτύων» τονίζει ο ίδιος μιλώντας στο Documento.
Χάνονται χρηματοδοτήσεις
Το νησί των Φαιάκων ακούει εδώ και 30 χρόνια υποσχέσεις από το κεντρικό κράτος για τη δημιουργία φραγμάτων στον βορρά και τον νότο που θα βοηθούσαν στη συγκέντρωση νερού. Πρόκειται για μελέτες και σχέδια επί χάρτου. Η ενιαία Δημοτική Επιχείρηση Υδρευσης – Αποχέτευσης Κέρκυρας (ΔΕΥΑΚ) θα σπάσει σε τρία μέρη, με τον κάθε δήμο να αναλαμβάνει από ένα για να αντιμετωπίσουν τη λειψυδρία.
Την κατάσταση στο νησί περιγράφει ο δήμαρχος Β. Κέρκυρας Γιώργος Μαχειμάρης, του οποίου ο δήμος έχει τη δική του ΔΕΥΑ από τον Απρίλιο του 2024: «Η ΔΕΥΑ μας είναι νεοσύστατη και ευτυχώς είμαστε εντάξει με τους λογαριασμούς μας προς τη ΔΕΗ, όμως έχουμε ελλιπέστατη πρόσθετη χρηματοδότηση για να προχωρήσουμε στις απαιτούμενες επενδύσεις, όπως για τα δίκτυά μας, αναγκαστικά χρησιμοποιούμε ίδιους πόρους. Πρόβλημα για εμάς είναι ότι έχουμε μείνει με το 1/4 του προσωπικού, αφού πολλοί έχουν συνταξιοδοτηθεί και δεν μας επιτρέπεται να κάνουμε προσλήψεις ανταποδοτικού χαρακτήρα, όπως ηλεκτρολόγους, υδραυλικούς κ.ά. Ευτυχώς, κατά τη διάσπαση της ενιαίας ΔΕΥΑΚ, εξασφαλίσαμε από το πρόγραμμα “Αντώνης Τρίτσης” 500.000 ευρώ που μας αναλογούσαν και προχωρήσαμε σε γεωτρήσεις. Hταν βασισμένες στην παλιά μελέτη του –τότε– Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών και Μελετών (ΙΓΜΕ) από το 1990 και από τις 15 που κάναμε οι δέκα ήταν επιτυχείς με καλό νερό. Το δίκτυό μας είναι πάνω από 40 ετών κι έχει απώλειες του νερού της τάξεως του 20-30%. Με τις γεωτρήσεις ευτυχώς έχουμε δώσει στη Β. Κέρκυρα μέσα σε δύο χρόνια πάνω από 6.000 κυβικά μέτρα πρόσθετες ποσότητες νερού την ημέρα».
Τα πράγματα όμως δυσκολεύουν το καλοκαίρι με την αύξηση της ζήτησης, όπως εξηγεί ο δήμαρχος, ενώ υπογραμμίζει και τη γραφειοκρατία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με την οποία ήρθε αντιμέτωπος και ο παραιτηθείς συνάδελφός του: «Ο δήμος μας απαρτίζεται από 140-150 οικισμούς. Υπάρχει μια ανάπτυξη βιλών, καταλυμάτων, που αφορά πάνω από το 40% του τουρισμού της Κέρκυρας. Κάπως έτσι οδηγούμαστε στο να εξαντλείται το νερό τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Εχουμε 20.000 μόνιμους κατοίκους και το καλοκαίρι πάνω από 35.000-40.000 κλίνες. Ηδη από τον Μάη έχουμε 30-40% πληρότητα. Συνεπώς οι ανάγκες διπλασιάζονται, ενώ ο κόσμος είχε μάθει και με τις πισίνες, το γκαζόν, τα ποτίσματα και δύσκολα θα… ξεμάθει. Το κυριότερό μας θέμα είναι οι χρηματοδοτήσεις που υπόσχεται η πολιτεία και ποτέ δεν έρχονται. Η τελευταία του κ. Σκυλακάκη ήταν 2.000.000 ευρώ για όλη την Κέρκυρα –στον δήμο μας αναλογούσαν 400.000– και, αντί να μας τα δώσουν άμεσα λόγω της έκτακτης ανάγκης που έχουμε κηρύξει, αντιμετωπίζουμε μια ατελείωτη γραφειοκρατία. Εδώ και έξι μήνες περιμένουμε τη χρηματοδότηση. Αυτό ήταν που οδήγησε και σε παραίτηση τον συνάδελφό μας. Δεν μπόρεσε να πάρει το βάρος πάνω του διότι ούτε η πολιτεία τον βοηθούσε ούτε το υπουργείο Ενέργειας ενδιαφέρθηκε για να βοηθήσει έκτακτα στο πρόβλημα».
Ερωτώμενος για το επίμαχο θέμα των φραγμάτων που «θα» γίνονταν το 2022, ο Γ. Μαχειμάρης επισημαίνει: «Υπάρχει ένας εμπαιγμός από όλες τις κυβερνήσεις για το ζήτημα των φραγμάτων που χρειάζεται το νησί μας και ιδιαίτερα από την τελευταία κυβέρνηση. Εξήγγειλαν την κατασκευή του φράγματος στην περιοχή του Τρουμπέττα και είχαν ασκήσει δριμεία κριτική στην προηγούμενη κυβέρνηση. Ο κ. Καραμανλής τον Ιούνιο του 2022 μάς είπε πως ξεκινάει η διαδικασία και ακόμη… περιμένουμε».
Στο «κόκκινο» και η Αττική
Η λειψυδρία που οδήγησε στην παραίτηση του δημάρχου Νότιας Κέρκυρας δεν είναι κάτι καινούργιο, αφού οι επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει την κυβέρνηση Μητσοτάκη για τον κίνδυνο. Αντί να προχωρήσει σε σοβαρές επενδύσεις σε υποδομές για να εξασφαλιστεί η επάρκεια στο αγαθό της ζωής που ονομάζουμε νερό, η κυβέρνηση Μητσοτάκη ετοιμάζει νέες αυξήσεις στα τιμολόγια της ΕΥΔΑΠ, ενώ η Αττική ενδέχεται να είναι η επόμενη που θα αντιμετωπίσει μεγάλο πρόβλημα, σύμφωνα με τον Ηλία Κορλό, πρόεδρο του Επιστημονικού Συλλόγου της ΕΥΔΑΠ.
«Το παράδειγμα της Κέρκυρας μας δείχνει πως δεν παρακολουθείται στενά το ζήτημα της λειψυδρίας» τονίζει ο ίδιος στο Documento και εξηγεί. «Η κυβέρνηση μας έχει συνηθίσει τα σημαντικά θέματα που μας αφορούν να τα αφήνει να χρονίζουν και στο παρά ένα παίρνει αποφάσεις. Αυτές εν συνεχεία θα κινηθούν γύρω από συμφέροντα και λύσεις πιο δαπανηρές για να είναι ελκυστικές οι επενδύσεις που αφορούν το νερό. Στις ΔΕΥΑ, που έχει αφήσει στη μοίρα τους από πλευράς χρηματοδότησης και στελέχωσης, είπε ξεκάθαρα να κάνουν συμπράξεις με ιδιώτες για να αναβαθμίσουν τα δίκτυά τους. Δεν έχουν λάβει τα μέτρα εδώ και τρία χρόνια και δεν μας κάνει εντύπωση πως σημειώνονται τέτοια προβλήματα όπως στην Κέρκυρα».
Μέτρα για το πρόβλημα έπρεπε να πάρουμε από… χθες, σύμφωνα με τον Ηλ. Κορλό, καθώς η λειψυδρία δεν μας ήρθε από τη μια μέρα στην άλλη, όπως εξηγεί στο Documento: «Αν δει κάνεις τα υδρολογικά στοιχεία των τελευταίων πέντε ετών για την Αθήνα, θα διακρίνει μια σταδιακά υποχώρηση των αποθεμάτων. Γι’ αυτή την υποχώρηση θα έπρεπε ήδη εδώ και δύο τρία χρόνια η πολιτεία να είχε πάρει μέτρα ή έστω να είχε αξιολογήσει το πρόβλημα. Επρεπε να είχαν δεσμεύσει κονδύλια για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και της λειψυδρίας. Εχουμε τη δυνατότητα να συγκεντρώνουμε νερό από τη δυτική Ελλάδα (μέσω της λίμνης του Μόρνου) και επειδή δεν μεριμνήσαμε βρισκόμαστε εδώ στο κόκκινο. Ανεξάρτητα από το τι λένε οι υπεύθυνοι του υπουργείου και η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ, διατρέχουμε άμεσο κίνδυνο, έχοντας νερό μόνο για έναν χρόνο. Αν σκεφτείτε ότι πέρυσι την αντίστοιχη περίοδο είχαμε 900.000.000 κυβικά μέτρα και φέτος έχουμε γύρω στα 620-600.000.000 κ.μ., σημαίνει πως είμαστε έναν χρόνο λιγότερο σε νερό. Η μείωση δεν θα έρθει με την αύξηση των τιμολογίων που σχεδιάζεται. Από το πελατολόγιο της ΕΥΔΑΠ ξέρουμε ότι το 45-46% των καταναλωτών ξοδεύει από 1 έως 15 κυβικά μέτρα νερό και ένα ακόμα 45-46% καταναλώνει από 15 έως 60 κυβικά. Από τη συνολική κατανάλωση που έχουμε περίπου το 92% είναι μέχρι 60 κυβικά. Τα 60 κυβικά μέτρα το τρίμηνο είναι μια κατανάλωση πάρα πολύ λογική, οπότε οποιοδήποτε μέτρο αύξησης της τιμής παρθεί με στόχο τη μείωση της κατανάλωσης (με τη λογική της αγοράς) δεν θα λειτουργήσει. Τα κυβικά που χρειάζεται ο πολίτης είναι ανελαστικά. Δεν υπάρχει η δυνατότητα να λειτουργήσει η τιμή ως εργαλείο για τη μείωση της κατανάλωσης. Θα είναι ένα οριζόντιο, άδικο και καθαρά εισπρακτικό μέτρο».
Η μείωση των βροχών δυσκολεύει την κατάσταση
Οι χαμηλές τιμές βροχοπτώσεων και χιονοκάλυψης της Ελλάδας δυσχεραίνουν περαιτέρω την κατάσταση όχι μόνο στην Κέρκυρα αλλά συνολικά στη χώρα. Τα στοιχεία των μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου είναι αποκαλυπτικά σχετικά με το υδρολογικό έτος που πέρασε, το οποίο ξεκινάει τον Οκτώβριο και τελειώνει τον Απρίλιο.
Σχετικά με την Κέρκυρα, ο μετεωρολόγος Κώστας Λαγουβάρδος τονίζει μιλώντας στο Documento: «Με βάση τα στοιχεία του σταθμού μας στις Γουβιές, η μείωση της βροχής σε σχέση με τις κανονικές τιμές των τελευταίων 15 ετών είναι περίπου 27%. Είναι μια σημαντική μείωση. Ο Οκτώβριος και ο Νοέμβριος ήταν κακοί μήνες ως προς τις κανονικές τιμές, οι βροχοπτώσεις ήταν περιορισμένες, ενώ τον Νοέμβριο σε σχέση με τις κανονικές τιμές οι βροχοπτώσεις ήταν κάτω κατά 50%. Από τον Δεκέμβριο έως τον Ιανουάριο βρισκόμασταν κοντά στα κανονικά επίπεδα, ο Μάρτιος λίγο πάνω από τα κανονικά επίπεδα και ο Απρίλιος λίγο κάτω από τα κανονικά επίπεδα».
Βλέποντας όμως και άλλους σταθμούς στη χώρα την ίδια περίοδο υπάρχουν μεγαλύτερες μειώσεις. «Οπως συμβαίνει στην Αλεξανδρούπολη» αναφέρει ο Κ. Λαγουβάρδος, «που είναι στο -45% σε σχέση με τις κανονικές τιμές βροχόπτωσης των τελευταίων 15 ετών. Στις Κυκλάδες υπάρχει μείωση 15%, στην ανατολική Κρήτη υπάρχει μείωση της τάξης του 30%, ενώ στην Αθήνα η μείωση των βροχοπτώσεων αγγίζει μέχρι και το 43%. Συνολικά η ανατολική Μακεδονία, η Θράκη, η ανατολική Στερεά, η Αττική, οι Κυκλάδες, η νότια και η ανατολική Κρήτη είχαν χαμηλότερες βροχοπτώσεις σε σχέση με τις κανονικές τιμές. Τα τελευταία δύο έτη από πλευράς βροχοπτώσεων είναι φτωχά, ενώ βλέπουμε να μειώνεται σημαντικά η χιονοκάλυψη που παίζει ρόλο στη μείωση των υδάτων. Ως προς τα χιόνια τώρα, αναλύουμε τα στοιχεία, αλλά ξέρουμε ότι τη χειμερινή περίοδο το ποσοστό χιονοκάλυψης είναι πολύ πιο κάτω από τους μέσους όρους, με σαφής τάση μείωσης τα τελευταία δέκα χρόνια».
Διαβάστε επίσης
Προ των πυλών η λειψυδρία στην Ελλάδα – Υπερδιπλασιάστηκε η κατανάλωση νερού σε 20 χρόνια
Νότια Κέρκυρα: Παραίτηση δημάρχου λόγω του προβλήματος της λειψυδρίας
