Μετάφραση για νοηματική: Βραβείο καινοτομίας σε εφεύρεση 25χρονου από την Κένυα

Το Αφρικανικό Βραβείο Καινοτομίας Μηχανικής κέρδισε η εφαρμογή Terp360, η οποία μεταφράζει την ομιλία σε νοηματική γλώσσα μέσω τρισδιάστατων κινούμενων ειδώλων (avatars). Το βραβείο, που απονέμεται από τη Βασιλική Ακαδημία Μηχανικής του Ηνωμένου Βασιλείου, συνοδεύτηκε από χρηματικό έπαθλο 50.000 λιρών (περίπου 67.000 δολάρια). Αφορά σε τεχνολογίες που στοχεύουν στην αποτελεσματική αντιμετώπιση κρίσιμων προκλήσεων στην αφρικανική ήπειρο.

Ο 25χρονος Κενυάτης δημιουργός της εφαρμογής και εφευρέτης Έλι Σαβάτια, χαρακτήρισε την Terp360 ως «Google Translate για νοηματική».

Η πρόεδρος της κριτικής επιτροπής, Ρεμπέκα Ενοτσόνγκ, τόνισε ότι η επιλογή του νικητή βασίστηκε στον κοινωνικό αντίκτυπο της καινοτομίας. «Το Βραβείο Αφρικανικής Καινοτομίας Μηχανικής είναι ένας τρόπος να υποστηρίξουμε, να αναδείξουμε και να γιορτάσουμε την αφρικανική εφευρετικότητα», δήλωσε, προσθέτοντας ότι η λύση του Σαβάτια αποτελεί «απόδειξη της ικανότητας των Αφρικανών να χρησιμοποιούν την τεχνολογία για να μεταμορφώσουν ζωές».

Η ανάγκη για την Terp360

Ο Σαβάτια εξήγησε ότι οι κωφοί και βαρήκοοι της Κένυας αντιμετωπίζουν σοβαρά εμπόδια στην πρόσβαση σε βασικές καθημερινές υπηρεσίες (εργασία, εκπαίδευση, υγειονομική περίθαλψη), καθώς οι εργαζόμενοι δεν έχουν γνώσεις νοηματικής. Το πρόβλημα επιδεινώνεται από το υψηλό κόστος των διερμηνέων, με αποτέλεσμα μεγάλο ποσοστό της κοινότητας να μην έχει τη δυνατότητα να φοιτήσει στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ή να ενταχθεί πλήρως στην αγορά εργασίας, παρά το σχετικό νομοσχέδιο που απαιτεί από τους εργοδότες να διαθέτουν το 5% των θέσεων σε άτομα με αναπηρία.

Η εφαρμογή Terp360 έρχεται να γεφυρώσει αυτό το χάσμα. Χρησιμοποιεί avatars για μετάφραση ομιλίας σε πραγματικό χρόνο και ενσωματώνει περίπου 2.300 τοπικές πινακίδες, εξασφαλίζοντας πολιτιστική και γλωσσική ακρίβεια. Η ανάπτυξή της έγινε με τη συμμετοχή κωφών και βαρήκοων πολιτών της Κένυας, μέσω της καταγραφής των κινήσεων των χεριών τους με αισθητήρες κίνησης.

Προς το παρόν, η Terp360 μεταφράζει στη νοηματική από τα Αγγλικά και τα Σουαχίλι. Ο Σαβάτια ανακοίνωσε σχέδια για παγκόσμια επέκταση των μεταφραστικών δυνατοτήτων της εφαρμογής μέχρι τα μέσα του 2027, μέσω συνεργασιών με τοπικές μη κυβερνητικές οργανώσεις και φορείς που διαθέτουν δεδομένα νοηματικής γλώσσας.

Προηγούμενες διακρίσεις

Ο Σαβάτια είχε δείξει από νεαρή ηλικία έντονο ενδιαφέρον για την τεχνολογία, σχεδιάζοντας στο λύκειο μια ρομποτική συσκευή για χρήστες αναπηρικών αμαξιδίων. Εκτός από το πρόσφατο βραβείο, έχει λάβει πλήθος άλλων διακρίσεων, όπως η αναγνώριση ως Mandela Washington Fellow του 2024 και το βραβείο από την Πρόκληση Καινοτομίας Generation Unlimited της UNICEF. Το 2022 είχε κερδίσει τον Διαγωνισμό Επιχειρήσεων Drone, εξασφαλίζοντας χρηματοδοτούμενη εκπαίδευση από την Αμερικανική Πρεσβεία.