Ανασχηματισμός προ των πυλών στην κυβέρνηση. Ποιοι υπουργοί μένουν, ποιοι φεύγουν και ποιοι περιμένουν στον πάγκο
Στο ανακάτεμα της κυβερνητικής τράπουλας με αλλαγές προσώπων φαίνεται ότι στρέφεται πλέον ο Κυριάκος Μητσοτάκης, προκειμένου να κεφαλαιοποιήσει τα πολιτικά οφέλη από τη διαχείριση της κρίσης του κορονοϊού, ενώ το σενάριο των εκλογών στις αρχές του φθινοπώρου είναι πάντα στο τραπέζι.
Η σταδιακή εξομάλυνση της πολιτικής ζωής με τη λήξη της καραντίνας φέρνει ξανά την κυβέρνηση αντιμέτωπη με τους εφιάλτες της που προσωρινά μόνο πάγωσαν με το ξέσπασμα της επιδημίας. Στην οικονομία η κάμψη είχε αρχίσει πριν από τον Μάρτιο, όπως φάνηκε με τη μείωση του ρυθμού ανάπτυξης από το 2,8% στο 1% το τελευταίο τρίμηνο του 2019, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Στο πεδίο των επενδύσεων την εικόνα δίνει η εξέλιξη στο Ελληνικό που από πολυδιαφημισμένη «εμβληματική επένδυση» μετατράπηκε σε εμβληματική αποτυχία. Η κυβέρνηση όμως είχε αποτύχει και στο προσφυγικό – μεταναστευτικό, όπως έδειξαν η εξέγερση των νησιών του ανατολικού Αιγαίου και οι αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας από τη μετακίνηση των προσφύγων. Παρομοίως στα ελληνοτουρκικά, όπου οι διεκδικήσεις του Ταγίπ Ερντογάν στο πρώτο εξάμηνο της διακυβέρνησης Μητσοτάκη ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο και έφτασαν μέχρι την Κρήτη.
Τα προβλήματα επιστρέφουν
Ο ανασχηματισμός ήταν ούτως ή άλλως στην ατζέντα του πρωθυπουργού για μετά το Πάσχα. Ο ακριβής χρόνος θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη της «Γέφυρας για τη μετάβαση στην κανονικότητα». Αλλωστε, όπως ανέφερε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, «η αξιολόγηση υπουργών και υφυπουργών δεν σταμάτησε κατά τη διάρκεια της επιδημίας, καίτοι αλλάξαν οι προτεραιότητες».
Η πρώτη συμβολική ενέργεια του πρωθυπουργού με την άρση της καραντίνας ήταν η επίσκεψη στην πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου που συνοδεύτηκε από τη διαρροή ότι θα τη συναντά μία φορά τον μήνα, κάτι που δεν έκανε με τον Προκόπη Παυλόπουλο. Τόσο με τις κοινές τους δηλώσεις για την κρίση όσο και με την ανάρτηση της πλακέτας για τα θύματα της Marfin φάνηκε ότι ο κ. Μητσοτάκης έχει την πρόεδρο με το εκσυγχρονιστικό και φιλελεύθερο προφίλ που θέλει. Μένει να φανεί εάν θα ολοκληρώσει τον πολιτικό συμβολισμό με τον ανασχηματισμό απομακρύνοντας τους λαϊκιστές υπουργούς του. Οσο έχει τις δάφνες της αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης είναι σε θέση ισχύος.
«Θέλουμε περισσότερους σαν τον Σωτήρη Τσιόδρα και το Νίκο Χαρδαλιά» φέρεται να έχει πει ο πρωθυπουργός, δίνοντας το στίγμα των προθέσεών του. Υπουργοί που κυνηγούν τη δημοσιότητα και την προβολή με περιορισμένη αποτελεσματικότητα, συσκοτίζοντας τα πράγματα με ασαφείς δηλώσεις και καπελώνοντας τους ειδικούς δεν δένουν σε αυτό το «concept» διακυβέρνησης.
Εντός εκτός ο Αδωνης
Ετσι όμως ο αντιπρόεδρος του κόμματος Αδωνης Γεωργιάδης είναι ο πρώτος που θα έπρεπε να απομακρυνθεί. Οι εντυπώσεις για τον Αδ. Γεωργιάδη δεν είναι καλές. Εκτός από το ναυάγιο των επενδύσεων και την εμβληματική αποτυχία του Ελληνικού χρεώνεται «άσκοπη υπερπροβολή και ατυχείς δηλώσεις κατά την περίοδο της κρίσης», όπως και προσπάθεια προσωπικού πλουτισμού με τη διαφήμιση των μαθημάτων του.
Ακόμη χρεώνεται τη βιασύνη να ανακοινώσει το άνοιγμα στην εστίαση. Το σχέδιο συζητιόταν στο οικονομικό επιτελείο και το Μαξίμου αλλά ο Γεωργιάδης έσπευσε να το ανακοινώσει για να το πιστωθεί. Από την άλλη έχει αναπτύξει προσωπικές σχέσεις με τμήμα του επιχειρηματικού κόσμου το οποίο εξυπηρετεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, από τη δικαιολόγηση της αισχροκέρδειας στα είδη προστασίας κατά τη διάρκεια της κρίσης μέχρι το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές σε βάρος των μικρομεσαίων ιδιοκτητών.
Πολιτικά ο κ. Γεωργιάδης θεωρείται πάντα επικίνδυνος καθώς εκφράζει τη σκληρή δεξιά πτέρυγα του κόμματος. Το αν διαθέτει ακόμη τη στήριξη της σαμαρικής πτέρυγας είναι κρίσιμο αλλά δεν είναι βέβαιο, καθώς κανείς πλέον δεν τον εμπιστεύεται. Το σίγουρο είναι ότι σε παρόμοια κατεύθυνση με στόχο να εκφράσουν τα ίδια επιχειρηματικά συμφέροντα αλλά και το ίδιο εκλογικό και εσωκομματικό ακροατήριο κατευθύνονται πλέον κι άλλα ultra δεξιά φιντάνια της ΝΔ, όπως ο Κώστας Κυρανάκης και ο Κωνσταντίνος Μπογδάνος. Ο κ. Κυρανάκης μάλιστα έχει ίσως τη μεγαλύτερη απήχηση στην οργανωμένη νεολαία του κόμματος και φιλοδοξεί πάντα να γίνει ο Ελληνας Κουρτς.
Ακόμη κι αν διασωθεί ο Γεωργιάδης φαίνεται βέβαιη η μετακίνησή του από το Ανάπτυξης, όπου θεωρείται καθαρά ότι απέτυχε.
Κερδισμένος ο Σκέρτσος
Εκείνος που βγαίνει σε κάθε περίπτωση κερδισμένος από τη δίμηνη κρίση είναι ο υφυπουργός με αρμοδιότητα τον συντονισμό του κυβερνητικού έργου Ακης Σκέρτσος, ο οποίος παρουσίασε το σχέδιο για το δεύτερο μέρος της υγειονομικής κρίσης, παίρνοντας πόντους στο εσωτερικό του Μαξίμου έναντι του Γιώργου Γεραπετρίτη.
Οχι ότι ο υπουργός Επικρατείας, κινδυνεύει, αλλά στους παροικούντες τη «γαλάζια Ιερουσαλήμ» είναι γνωστός ο διαγκωνισμός των ομάδων τους. Ο πρωθυπουργός έδειξε πώς εννοεί την ενίσχυση του «επιτελικού κράτους» αναθέτοντας το σχέδιο «Γέφυρα» στον Σκέρτσο και στους υφυπουργούς Γιάννη Κεφαλογιάννη, Νίκο Παπαθανάση, Βασίλη Κοντοζαμάνη, Θεόδωρο Λιβάνιο. Σε επίπεδο προβολής εμφανίστηκε και η αναπληρώτρια εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη. Η συμβολική αυτή κίνηση έκανε τους αντίστοιχους υπουργούς να νιώθουν άβολα και να αρχίσουν τις γκρίνιες.
Ενισχυμένος από την κρίση βγαίνει ο Νίκος Χαρδαλιάς ο οποίος πήρε αρμοδιότητες από τους Προστασίας του Πολίτη Μιχάλη Χρυσοχοΐδη και Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκο. Στην πραγματικότητα καίτοι υφυπουργός έχει την εύνοια του πρωθυπουργού και για τα θέματα πολιτικής προστασίας λειτουργεί σαν υπερυπουργός.
Μένουν οι βασικοί
Στο Οικονομίας, το Εξωτερικών, το Αμυνας και το Μεταναστευτικής Πολιτικής ο κ. Μητσοτάκης δείχνει ότι θα πορευτεί με τους νυν υπουργούς του. Στην οικονομία ο Χρήστος Σταϊκούρας έχει αρχίσει να εφαρμόζει το δεύτερο στάδιο των οικονομικών μέτρων και έχει συμμετάσχει στον προγραμματισμό και του επόμενου βήματος. Τον άδειασε βέβαια ο Θεόδωρος Σκυλακάκης, ο οποίος όμως θεωρείται εξαιρετικά «αντιτουριστικός» για τη θέση του υπουργού και μάλιστα σε συνθήκες κρίσης.
Στην εξωτερική πολιτική η κυβέρνηση μόνο καλά δεν τα έχει πάει, αλλά εκεί το κόστος το χρεώνεται ο ίδιος ο Κυρ. Μητσοτάκης, ο οποίος στην αρχή έκανε οικονομική διπλωματία με τη διπλωματική του σύμβουλο κ. Παπαδοπούλου και τον Δημήτρη Μητρόπουλο, έχοντας περιθωριοποιήσει τον Νίκο Δένδια.
Στην πραγματικότητα ο υπουργός Εξωτερικών ανέλαβε την ευθύνη από τη στιγμή που απέτυχε η προσωπική προσέγγιση του κ. Μητσοτάκη με τον Ερντογάν. Τα σενάρια πάντως που θέλουν την Ντόρα Μπακογιάννη να επιστρέφει ήταν ισχυρά μέχρι την έναρξη της κρίσης και παραμένουν, αν και θεωρείται casus belli από τον Αντώνη Σαμαρά. Πιο πιθανή είναι η υπουργοποίηση της Μαριέττας Γιαννάκου, ίσως και στη θέση της Λίνας Μενδώνη. Αμφίβολη είναι η θέση του Νίκου Παναγιωτόπουλου, παρότι οι γκάφες του είναι επικοινωνιακές και όχι στο πεδίο της πολιτικής ή επιχειρησιακής αντιμετώπισης της Τουρκίας.
Φαίνεται ότι διασώζεται ο Νότης Μηταράκης, παρότι δεν ενθουσίασε με τη διαχείριση του προσφυγικού μετά την επανασύσταση του υπουργείου. Για τον πρωθυπουργό το να βάλει καινούργιο πρόσωπο που θα πρέπει να μάθει από την αρχή είναι μεγαλύτερο ρίσκο από το να αφήσει τον κ. Μηταράκη.
Αμφίβολο είναι αν θα παραμείνει ο Μάκης Βορίδης, ο οποίος από την αρχή δεν κρύβει τη δυσαρέσκειά του για το Αγροτικής Ανάπτυξης, στο οποίο μπορεί να τον διαδεχτεί ο ομοϊδεάτης του Γεωργιάδης.
Στα ερωτήματα που μένει να απαντήσει ο πρωθυπουργός είναι αν θα «αξιοποιήσει» αυτοπροτεινόμενους όπως ο Βαγγέλης Βενιζέλος και η Αννα Διαμαντοπούλου και σε τι βαθμό θα κρατήσει τις εσωκομματικές ισορροπίες με τον Αντ. Σαμαρά.
Ποιοι σώζονται και ποιοι βλέπουν έξοδο
Η επιτυχία του Σωτήρη Τσιόδρα και της επιτροπής πιστώνεται και στον Βασίλη Κικίλια, που έτσι διασώζεται καθώς τις πρώτες ημέρες δεν είχε τα καλύτερα αποτελέσματα. Κάποιες φήμες πάντως τον θέλουν υπό μετακόμιση στο Αμύνης. Στο επίπεδο των υπουργών που εμπλέκονται στη διαχείριση της κρίσης διασώθηκε και ο Κυριάκος Πιερρακάκης, κυρίως λόγω της ανάγκης του πρωθυπουργού να παρουσιάσει μία επιτυχία στο πεδίο των μεταρρυθμίσεων και λιγότερο γιατί λειτούργησαν αποτελεσματικά οι πλατφόρμες του ψηφιακού κράτους. Στην περίπτωση του Πιερρακάκη παίζουν ρόλο πάντα οι καλές διασυνδέσεις με τον ευρύτερο εκσυγχρονιστικό χώρο, όπως άλλωστε και για τον Σκέρτσο.
Παρομοίως διασώθηκε και η υπουργός Παιδείας, Νίκη Κεραμέως, που χρεώνεται το εσπευσμένο άνοιγμα των σχολείων. Γενικότερα όμως η πρόθυμη κ. Κεραμέως έφερε το νομοσχέδιο για το νεοφιλελεύθερο και συντηρητικό «ανασκολοπισμό» του εκπαιδευτικού συστήματος, ενώ φροντίζει να ικανοποιεί και τις επιθυμίες της Ιεραρχίας της Εκκλησίας. Αυτά είναι πράγματα που μετράνε στον πυρήνα του «επιτελικού κράτους».
Εκείνος που σύμφωνα με πληροφορίες μένει εκτός κυβέρνησης είναι ο υπουργός Τουρισμού κ. Χάρης Θεοχάρης. Οι κινούμενοι στα πέριξ του Μεγάρου Μαξίμου διαδίδουν γι’ αυτόν ότι είναι «ανύπαρκτος την ώρα που ο τουρισμός διέρχεται τη μεγάλη κρίση και είναι το μεγάλο στοίχημα της κυβέρνησης». Ο κ. Θεοχάρης είχε μπει από καραμπόλα στην πρώτη κυβέρνηση, όταν αρνήθηκε το υπουργείο η Όλγα Κεφαλογιάννη – η οποία αυτή τη φορά θα είναι πιο συγκαταβατική.
Εκτός φαίνεται να μένει ο υπουργός Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης, ο οποίος αφενός χρεώνεται το φιάσκο των vouchers και αφετέρου έχει καταστεί αντιδημοφιλής σε όλον τον κόσμο της εργασίας. Είναι το εύκολο εξιλαστήριο θύμα της αντεργατικής πολιτικής του «επιτελικού κράτους». Οι διαρροές από τον ίδιο ότι «δεν πάει πουθενά και μένει στο Εργασίας» μάλλον επιδεινώνουν τη θέση του.
Ο καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης εξαφανισμένος Μιχάλης Χρυσοχοΐδης προσπαθεί να διασωθεί με την αναψηλάφιση της υπόθεσης της Marfin (στην οποία ο ίδιος είχε αποτύχει να κάνει συλλήψεις την πρώτη φορά) και στέλνοντας τα ΜΑΤ να κάνουν επίδειξη στην Αγία Παρασκευή. Οι βαρβαρότητες των δυνάμεων καταστολής επί υπουργίας του τον έχουν κάνει δημοφιλή στο σκληρό δεξιό κοινό της ΝΔ. Παλαιότερα πάντως από το Μέγαρο Μαξίμου είχε διαρρεύσει ότι κακώς νομίζει ότι δεν είναι αναλώσιμος.
