Μια συνέντευξη του αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης και της Αριστεράς το 2009 σε έναν έφηβο
Από τον Ιανουάριο παλεύω γι’ αυτήν την συνέντευξη. Η διάθεση υπήρχε και απο τα δύο μέρη. Χρόνο δεν βρίσκαμε. Θαύμασα τον άνθρωπο. «Προχτές» στην Καλαμάτα «σήμερα» στη Βενεζουέλα την «επόμενη εβδομάδα» στην Λάρισα. Πραγματικά ζαλίστηκα, πέντε μήνες τώρα που τον έχω απο κοντά για να έχω αυτήν την συνέντευξη (και όχι μόνο), απο τον απίστευτο ρυθμό ζωής του 86χρονου έφηβου Μανώλη Γλέζου.
Έφηβος : Κατ’ αρχάς κάτι που είναι εύκολο. Το όνομα σας είναι Μανόλης με όμικρον ή Μανώλης με ωμέγα; Αλλού το βρίσκω με όμικρον αλλού με ωμέγα. Έχω υιοθετήσει αυτό με το όμικρον αλλά πλέον δεν είμαι σίγουρος.
Μανώλης Γλέζος : Το όνομα Μανώλης έχει προέλευση από το εβραϊκό Εμμανουήλ (=μεθ’ ημών ο Θεός). Επειδή στην ελληνική γλώσσα τα ω έγιναν ου, όπως κώδων → κουδούνι, κώνωψ → κουνούπι, ὤα → ούγια, όπως και το οὖς (το αυτί) στη Δωρική διάλεκτο ὤας. Επίσης: μυρωδιά → μυρουδιά, χους → χώμα. Γι’ αυτό το λόγο κι επειδή θεωρώ ότι πρέπει να διατηρούμε την ιστορική ορθογραφία, γράφω το Μανώλης με ωμέγα.
Για τα γεγονότα του Δεκέμβρη
Έφηβος : Η σημερινή νεολαία τα τελευταία χρόνια ήταν στο στόχαστρο μέχρι τον Δεκέμβρη του 2008. Την έλεγαν απολίτικη, αδιάφορη, αμόρφωτη, χωρίς φαντασία. Τι νομίζετε ότι ήταν αυτό που έγινε ώστε από τον φαινομενικό λήθαργο να βγουν στους δρόμους;
Μανώλης Γλέζος : Ήταν, η δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Η συσσωρευμένη από καιρό οργή των νέων για το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα (αποστήθιση – φροντιστήρια – το είδος των εξετάσεων) για την ανεργία, που αντιμετώπιζαν μόλις αποφοιτούσαν από το σχολείο. Ούτε απολίτικη, ούτε αδιάφορη ήταν η νεολαία.
Έφηβος : Ήταν εξέγερση τα Δεκεμβριανά του 2008; Πριν λίγες μέρες ο κ. Κάρολος Παπούλιας έδωσε την υποστήριξή του στην νεολαία που εξεγέρθηκε τον Δεκέμβρη. Γιατί κάποιοι που θέλουν να ονομάζονται κομμουνιστές ή/και επαναστάτες δεν μπόρεσαν να καταλάβουν αυτό που ακόμη και ένας αστός σοσιαλδημοκράτης πολιτικός σαν τον κ. Κάρολο Παπούλια μπόρεσε να κατανοήσει; Μπορούμε σήμερα να κάνουμε μερικές εκτιμήσεις, να βγάλουμε μερικά συμπεράσματα;
Μανώλης Γλέζος : Η αυτόβουλη κινητοποίηση της μαθητικής νεολαίας, ήταν εξέγερση. Όσοι δεν την χειραγώγησαν, την υποβάθμισαν και την ονομάτισαν αυθόρμητη, δηλαδή μια ενστικτώδικη αντίδραση. Ενώ ήταν μια συνειδητή συλλογική αντίδραση, που σημαίνει γνώση, αυτογνωσία, συνειδητή διεργασία ατομική και συλλογική.
Έφηβος : Τι πιστεύεται ότι ήταν οι “κουκουλοφόροι”, ποιο ρόλο έπαιξαν.
Μανώλης Γλέζος : Γι’ αυτό το λόγο και προσπάθησαν να τη σπιλώσουν και να τη συκοφαντήσουν. Τα ΜΜΕ παρουσίαζαν τις κατεστραμμένες προθήκες (έργα είτε των εντεταλμένων οργάνων του κατεστημένου είτε προβοκατόρων) και όχι τον όγκο, τα συνθήματα και το πάθος των διαδηλωτών. Οι κουκουλοφόροι, όχι αυτοί που σκεπάζουν τη μύτη και τα μάτια τους για ν’ αποφύγουν τα δηλητηριώδη αέρια της αστυνομίας, αλλά αυτοί που φορούν μάσκα για να κρύψουν το πρόσωπό τους, δεν είχαν σχέση με τη νεολαία. Οι αγωνιστές δεν κρύβουν το πρόσωπό τους. Και στην κατοχή οι κουκουλοφόροι ήταν οι προδότες, που έκρυβαν το πρόσωπό τους και υποδείκνυαν τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, στους κατακτητές.
Κατά τη δήλωση του Χρυσοχοΐδη, πρώην υπουργού Δημοσίας Τάξης, οι κουκουλοφόροι είναι γνωστοί στην Αστυνομία. Γιατί, λοιπόν, δεν τους συλλαμβάνει. Πριν από κάθε διαδήλωση, κατά τη διαδήλωση ή και μετά. Ένα γεγονός δημιουργεί εντύπωση: δεν έχει συλληφθεί ούτε ένας κουκουλοφόρος, τη στιγμή που σπάνε προθήκες καταστημάτων. Γιατί;
Έφηβος : Η “κοιμώμενη κοινωνία”, οι γονείς, οι δάσκαλοι, οι παππούδες, οι θείοι, οι γείτονες των 15άρηδων ήταν με την νεολαία σε αυτήν την εξέγερση. Αν είναι έτσι, αν όλη η κοινωνία απαιτεί αλλαγές και αυτές δεν γίνονται, αναρωτιέμαι τι άλλο πρέπει να γίνει;
Μανώλης Γλέζος : Στη μαθητική εξέγερση, η ελληνική κοινωνία αναμφισβήτητα ήταν με το πλευρό της νεολαίας. Και σωστά αναρωτιέσαι: “τι άλλο πρέπει να γίνει”. Αλλά αυτό ακριβώς είναι το ζητούμενο. Εδώ, πρέπει, όλοι να σκεφτούμε τι χρειάζεται να κάνουμε για να πετύχουμε την πραγματική αλλαγή.
Έφηβος : Εσείς μαζί με τον κ. Απόστολο Σάντα κατεβάσατε την Γερμανική σημαία μέσα στη βαθιά Γερμανική κατοχή. Πως νοιώσατε όταν στις 18 Δεκεμβρίου 2008, μέσα σε ημέρες γενικευμένης εξέγερσης στην Ελλάδα, είδατε πάνω στην Ακρόπολη ένα πανό που έγγραφε «Αντίσταση»;
Μανώλης Γλέζος : Η Ακρόπολη, που συμβολίζει τις πανανθρώπινες αξίες και άντεξε, αντιστάθηκε στο φθοροποιό χρόνο και σ’ όλες τις προσπάθειες ευτελισμού και διαστρέβλωσης εξακολουθεί να είναι και σήμερα σύμβολα αντίστασης.
Για την τρομοκρατία
Έφηβος : Η κυβέρνηση κατάφερε με την πολιτική της να φτιάξει τρομοκρατικές ομάδες απο εκεί που δεν υπήρχαν τουλάχιστον ενεργές. Εννοώ ότι η ατιμωρησία και η κάλυψη των παραβατών αστυνομικών οργάνων σε πολλές περιπτώσεις (ζαρντινιέρα, πράσινα παπούτσια, video από αστυνομικό τμήμα Ομόνοιας, δολοφονία Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου κλπ) έφτιαξε το κλίμα και την δικαιολογία. Εσείς τι γνώμη έχετε;
Μανώλης Γλέζος : Ακριβώς, όταν η οργή, για τις καταπιέσεις της κρατικής εξουσίας και την ατιμωρησία των ενόχων, δεν μετουσιώνεται σε πολιτική πράξη, τότε ξεφυτρώνουν και οι διάφοροι “τιμωροί” της ατιμωρησίας για να χαντακώσουν το αδύνατο λαϊκό κίνημα. Οι καταστροφές, οι πυρκαϊές, οι μπόμπες δεν ανατρέπουν τα καθεστώτα της καταπίεσης. Αντίθετα τα βοηθούν να παίρνουν και νέα καταπιεστικά μέτρα. Ανατροπή των όποιων κατεστημένων και αντιλαϊκών καθεστώτων, επιτυγχάνεται μόνον όταν ένας λαός, το συνειδητοποιήσει, το αποφασίσει και το ενεργήσει.
Για τις εκλογές
Έφηβος : Γιατί κατά την γνώμη σας ανέβηκε τόσο πολύ (κοντά στο 20%) το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ από τις δημοσκοπήσεις και γιατί μετά έπεσε στα προηγούμενα επίπεδα; Η ερώτηση αφορά και την άνοδο και την κάθοδο. Υπάρχουν μηνύματα απο αυτή την παλινδρόμηση και ποια;
Μανώλης Γλέζος : Το παιχνίδι με τις δημοσκοπήσεις, έχει γίνει κι’ αυτό, δυστυχώς, ένα όργανο στα χέρια του κατεστημένου και το διαχειρίζεται όπως θέλει.
Την ελπίδα, που δημιούργησε ο ΣΥΡΙΖΑ με την επιτυχία του 5%, πιστεύω πως θα την εδραιώσει, αν ξεπεραστούν ορισμένες προκαταλήψεις από το παρελθόν. Κάθε ένα από τα 11 πολιτικά σχήματα, που συγκροτούν το ΣΥΡΙΖΑ, αποφασίσαμε και διατηρεί την ιδεολογική, την πολιτική και την οργανωτική αυτοτέλειά του. Συνεπώς, η διαφορετικότητα της κάθε μιας πολιτικής δύναμης υπάρχει και πρέπει να υπάρχει. Είναι όμως δύσκολο να γίνει η σύνθεση των διαφορετικών απόψεων και να δημιουργήσει. Όταν το πετυχαίνουμε, προχωρούμε. Όταν δεν το πετυχαίνουμε σταματάμε. Το σημαντικό είναι πως παρά την διαφορετικότητά μας συνεργαζόμαστε.
Έφηβος : Θα μου πείτε δύο λόγια για τους στόχους του ΣΥΡΙΖΑ; Τι παίζεται σε αυτές τις εκλογές;
Μανώλης Γλέζος : Στόχος του ΣΥΡΙΖΑ είναι η συνεργασία όλων, χωρίς εξαιρέσεις και χωρίς ηγεμονισμούς, των δυνάμεων της Αριστεράς για την Ανεξαρτησία, τη Δημοκρατία και την κοινωνική Δικαιοσύνη. Στις Ευρωεκλογές, δυστυχώς, γίνεται αναμέτρηση της δύναμης καθενός. Ο ΣΥΡΙΖΑ επιδιώκει να πείσει τους ψηφοφόρους να εκφράσουν την οργή τους, καταψηφίζοντας τα κόμματα της εξουσίας, για μια Ευρώπη των Λαών και όχι του Διευθυντηρίου της Ε.Ε.
Για το “Μακεδονικό”
Έφηβος : Ποια η γνώμη σας για το λεγόμενο «Μακεδονικό»;
Μανώλης Γλέζος : Είναι δικαίωμα, βέβαια, του κάθε έθνους, να αυτοπροσδιορίζεται. Αλλά στην περίπτωση των γειτόνων μας Σλαβομακεδόνων του Βαρδάρη, αυτή ήταν η ονομασία που οι ίδιοι είχαν επιλέξει παλιά, συμβαίνουν δύο τινά: α) κλέβουν την ιστορία άλλου έθνους και επιχειρούν να την κάνουν δική τους και β) χρησιμοποιούνται ως όργανο των ΗΠΑ στα Βαλκάνια.
Ερωτήσεις που αγγίζουν προσωπικά δεδομένα
Έφηβος : Θα κάνω κάτι τώρα που δεν το έχω ξανακάνει σε άλλη συνέντευξη. Είσαστε ένας άνθρωπος με μεγάλη εμπειρία ζωής και η εμπειρία σας μας χρειάζεται. Οι επόμενες ερωτήσεις αφορούν συναισθήματα και καταλαβαίνω ότι έχουν μια αυξημένη δυσκολία…
Μανώλης Γλέζος : …
Έφηβος : Πότε φοβηθήκατε περισσότερο;
Μανώλης Γλέζος : Θα απαντήσω με ένα ποίημα μου, γραμμένο, όταν ήμουν εξόριστος στο Παρθένι της Λέρου, Τον Δεκέμβρη του 1970 και δημοσιευμένο στο περιοδικό “Αιολικά Γράμματα” το 2001, τεύχος 191.
Το μίσος φοβήθηκα
16. Εισήλθες έως των πηγών της θαλάσσης;
ή περιεπάτησας εις εξιχνίασιν της αβύσσου;
17. Ηνοίχθησαν εις σε του θανάτου αι πύλαι;
ή είδες τας θύρας της σκιάς του θανάτου;
(Ιώβ κεφ. 38)
Ναι, είδα και οίδα
εισήλθα, περιεπάτησα,
το θάνατο αντίκρυσα
και δε δειλίασα.
Το μίσος των ανθρώπων
φοβήθηκα.
Έφηβος : Πιστεύετε σε αυτό που λένε θεό;
Μανώλης Γλέζος : Πιστεύω στα ανθρωπιστικά ιδεώδη. Σ’ όλες εκείνες τις ιδέες που ανθρωποποιούν τον άνθρωπο. Πιστεύω και αγωνίζομαι, μέχρις αυτοθυσίας, για να εξαλειφθεί: η βία, τα βασανιστήρια, η ανέχεια. Για να μην αφαιρείται η ανθρώπινη ζωή. Για την Ελευθερία, την Ανεξαρτησία, την Άμεση Δημοκρατία, την Κοινωνική Δικαιοσύνη.
Έφηβος : Ποιον άνθρωπο θαυμάσατε περισσότερο;
Μανώλης Γλέζος : Έναν μαθητή. Τον Μάθιο Πόταγα. Στις 2 Μαϊου του 1941 το μεσημέρι, έξω από τη Βυτίνα όταν περνούσε μια φάλαγγα αρμάτων μάχης της θωρακισμένης μεραρχίας των SS “Αδόλφος Χίτλερ” που προχωρούσε από Πύργο προς Τρίπολη, αυτός πετάχτηκε στη μέση του δρόμου σήκωσε το χέρι του και βροντοφώναξε : ‘‘Σταθείτε. Δεν θα μας σκλαβώσετε. Είμαι εδώ μόνος. Αλλά η Ελλάδα ολόκληρη ακολουθεί’’. Ο Γερμανός Διοικητής σταμάτησε τη φάλαγγα και αφού έμαθε από τον διερμηνέα του τι λέει αυτό το παιδί (ήταν 17 χρονών ο Μάθιος Πόταγας) τον εκτέλεσε με το αυτόματό του και διέταξε τους στρατιώτες του να του συντρίψουν το κεφάλι του μ’ έναν ογκόλιθο.
Έφηβος : Ποιον άνθρωπο μισήσατε περισσότερο; Πως ξεπερνάει ο άνθρωπος το μίσος;
Μανώλης Γλέζος : Δεν μίσησα κανέναν άνθρωπο, ούτε τους βασανιστές μου, ούτε τους διώκτες μου. Απλά λυπάμαι. Δεν γνωρίζω πως ξεπερνιέται το μίσος γιατί δεν το αισθάνθηκα ποτέ.
Έφηβος : Πότε νοιώσατε πιο ολοκληρωμένος;
Μανώλης Γλέζος : Όσες φορές βρέθηκα αντιμέτωπος με τον θάνατο.
Έφηβος : Νοιώσατε ποτέ ελεύθερος; Πότε νοιώσατε την περισσότερη ελευθερία;
Μανώλης Γλέζος : Κι όταν ακόμα ήμουν φυλακισμένος, κι όταν ήμουν αλυσσοδεμένος στα πειθαρχεία των φυλακών, τόσο ένοιωθα και πιο ελεύθερος. Και έλεγα στους δεσμοφύλακές μου : ‘‘Εσείς είστε σκλάβοι τους. Ενώ εγώ, δεν εκτελώ τις εντολές κανενός και γι’ αυτό είμαι ελεύθερος. Εσείς δεν σκέφτεστε, εκτελείτε εντολές, εγώ είμαι ελεύθερος’’.
Έφηβος : Αισθάνομαι τυχερός που είχα την ευτυχία να σας ρωτήσω κάποια πράγματα που ήθελα και εσείς μου απαντήσατε. Εδώ, στο τέλος, θα ήθελα να σας πω ότι θα ήθελα κάποια στιγμή να μου πείτε περισσότερα για τους “Ενεργούς Πολίτες” και τον ΣΥΡΙΖΑ. Επίσης θα ήθελα κάποια στιγμή στο σύντομο μέλλον να μου εξηγήσετε το σύστημα που έχετε εφεύρει “για την αποτροπή των πλημμυρών, την καταπολέμηση της διάβρωσης και τη συντήρηση του υπόγειου νερού, το οποίο λειτουργεί με τη συλλογή του νερού της βροχής μέσα σε φρεάτια προκειμένου να το κατευθύνει στα υδροφόρα στρώματα”. Τέλος σας ευχαριστώ πάρα πολύ που απαντήσατε στις ερωτήσεις μου.
Μανώλης Γλέζος : Για τους ‘‘Ενεργούς Πολίτες’’, μπορείς να μάθεις από το περιοδικό που εκδίδουν με τον τίτλο “Πολίτες” και που κυκλοφορεί στα περίπτερα, την τελευταία Παρασκευή, κάθε μήνα. Όσο για τη διαχείριση των υδατικών πόρων, τον εμπλουτισμό των υδροφορέων, την εξάλειψη των πλημμυρών και της ανθρωπογενούς διάβρωσης των εδαφών, μια άλλη φορά.
Διαβάστε επίσης
