Ο Takis με επισκέφτηκε ένα ξημέρωμα προτού φύγω από την Aνδρο στο αρχοντικό του Βασίλη & της Ελίζας Γουλανδρή όπου με φιλοξένησαν οι υπεύθυνοι των μουσείων, για να έρθω σε επαφή με την μεγάλη έκθεση των έργων του δημιουργού. Ο αέρας ήταν πολύ δυνατός εκείνη τη νύχτα. Δεν είχε ξημερώσει ακόμη όταν βγήκα στο μπαλκόνι που έβλεπε μπροστά στην θάλασσα. Κάθισα και απολάμβανα τα κύματα με κλειστά μάτια όταν ξαφνικά ένιωσα δίπλα μου στο πεζούλι μια παρουσία. Hταν ο Takis! Πολύ νεότερος ηλικιακά, φορούσε λευκό πουκάμισο με σηκωμένα τα μανίκια κι ένα λινό παντελόνι στο χρώμα της άμμου. Μασούσε ένα κίτρινο στάχυ νευρικά.
Takis: Eχουμε πολλά κοινά, Μιχάλη Δέλτα. Πώς σου φάνηκε η έκθεση; Μιχάλης: Μοναδική! Αυτό που με συγκίνησε ιδιαίτερα ήταν το ότι χρησιμοποίησες πολεμικά εξαρτήματα του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου σε πολλά έργα σου, όπως τα «Λουλούδια».
Τ.: Χαίρομαι που το λες, για μένα αποτέλεσε μια διαδικασία κάθαρσης από τα τραυματικά βιώματά μου που με στοίχειωναν από την περίοδο της Κατοχής. Το πολεμικό μεταλλικό υλικό που σκότωσε χιλιάδες κόσμο, η φρίκη του πολέμου, όλα μαζί τα μεταστοιχείωσα σε γλυπτική ανθοφορία.
Μ.: Λίγοι γνωρίζουν τη σύνδεση της τέχνης σου με το «Αόρατο» όπως το αποκαλείς κι εσύ. Παρατηρώντας το μεγάλο σου Gong στο αφιέρωμά σου στην Αθήνα αντιλήφθηκα αμέσως τις εσωτερικές σου αναζητήσεις, αρκετά κοινές με τις δικές μου.
T.: Είσαι μάγος, Δέλτα, όπως κι εγώ. Σε όλα τα έργα μου εμπνεύστηκα από την ερμητική φιλοσοφία έχοντας ως κύριο άξονα τη ζωτικότητα της ενέργειας. Συνέδεσα τον μακρόκοσμο με τον μικρόκοσμο, το επάνω με το κάτω, κι αυτό καλλιτεχνικά εκφράστηκε κυρίως μέσω του μαγνητισμού και της κινητικότητας που προκαλούσε σε συγκεκριμένες δημιουργίες μου. Με συνεπαίρνει η ιδέα του ασύλληπτου του οποίου οι νόμοι μας διαπερνούν και ορίζουν τις ζωές μας. Αυτό είναι το μέγα μυστήριο της τέχνης μου.
Μ.: Αν δεν είχα αποφασίσει να υπηρετήσω το δώρο της μουσικής που μου πρόσφερε η ζωή, θα είχα καταστραφεί, Takis. Εσύ τι ήθελες να προσφέρεις στους ανθρώπους μέσα από την τέχνη σου; Ποιο υπήρξε το κίνητρο της δημιουργικότητάς σου;
Τ.: Επιθυμούσα να βιώνουν οι άνθρωποι τη χαρά από την επαφή τους με το έργο μου. Ελειπε η χαρά από τις ζωές τους στα χρόνια μου και τώρα στην δική σας εποχή είναι ακόμη χειρότερα τα πράγματα. Οχι μόνο δεν ζείτε με χαρά, αλλά είστε εγκλωβισμένοι και απομονωμένοι. Απομακρύνεστε καθημερινά κι αυτό οφείλετε να το αντιστρέψετε.
Μ.: Εχεις δίκιο. Προσπαθώ να συνδέομαι με ομοίους έτσι ώστε να δημιουργούμε ασπίδα και αντίλογο στην κοινωνική ισοπέδωση που προκαλούν οι εξουσίες. Αλήθεια, ποια είναι η άποψή σου για τον «κόσμο της τέχνης»; Είναι απαραίτητα ταξικό το θέμα της καλλιτεχνικής καταξίωσης;
Τ.: Ναι, είναι, Μιχάλη, μαζί και πολιτικό. Για να βρεθείς ψηλά στα ιλιγγιώδη ύψη της δόξας χρειάζεται να χρησιμοποιηθείς από το σύστημα και να το υπηρετήσεις. Υπάρχουν βέβαια εξαιρέσεις, μία από τις οποίες είμαι εγώ. Εκανα μεγάλο αγώνα για να καταφέρω να αποκτήσω αυτόφωτη παρουσία στην αρένα του ανταγωνισμού, της αποδοχής και των συμφερόντων. Δεν πορεύτηκα ποτέ με φόβο, είχα εμπιστοσύνη στο σύμπαν και στην εσωτερική μου σπίθα, σε αυτό μοιάζουμε.
Μ.: Τα έχω ζήσει οπότε κατανοώ ακριβώς τα όσα λες. Για όλους τους παραπάνω λόγους πιστεύεις πως σε αποδοκίμασαν και σε σνόμπαραν «οι του χώρου» στην Ελλάδα; Ησουν για αυτούς ως προσωπικότητα έξω από το καλλιτεχνικό τους κατεστημένο;
Τ.: Δεν είχαν την ικανότητα να κατανοήσουν το έργο μου. Λόγω του σεβασμού μου προς τη φύση είχα άμεση πρόσβαση στις νέες ιδέες. Οπως ακριβώς είχε ο Πλάτωνας. Ενώ εκείνοι έπρεπε να μελετάνε για χρόνια τις φόρμες και τις τάσεις, δίχως να αφήνονται στην αλήθεια τους. Δεν είχαν καμία έμπνευση οι περισσότεροι, τους ενέπνεαν ο φθόνος και ο ανταγωνισμός.
Μ.: Takis, σου λείπει κάτι από την επίγεια εμπειρία σου εκεί που βρίσκεσαι τώρα;
Τ.: Εδώ δεν υπάρχει νοσταλγία ή η αίσθηση της έλλειψης. Ωστόσο αν κράτησα κάποιες εικόνες είναι τα αυτοσχέδια παιχνίδια από την παιδική μου ηλικία, οι ολονυχτίες μου στο εργαστήρι στο Λονδίνο, τα τσιγάρα μου και η σχέση μου με μια γυναίκα η οποία γνωρίζει όσο κανείς άλλος τα πάντα για μένα.
Μ.: Πόσο θα ήθελα να είσαι παρών στην «Πνοή» που ετοιμάζω… Τ.: Σ’το υπόσχομαι θα είμαι εκεί, μαζί σου.
Η παράσταση «Πνοή»
Ο Μιχάλης Δέλτα, ένας από τους σημαντικότερους συνθέτες της ηλεκτρονικής μουσικής στην Ελλάδα και ιδρυτικό μέλος του συγκροτήματος Στέρεο Νόβα, παρουσιάζει για πρώτη φορά ζωντανά την παράσταση «Πνοή». Πρόκειται για μια πρωτότυπη μουσική δημιουργία με αφορμή τη μεγάλη αναδρομική έκθεση Takis 1∞ που διοργανώνει το Ιδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή για την επέτειο των 100 ετών από τη γέννηση του καλλιτέχνη.
INFO
11, 16 Οκτωβρίου & 1η Νοεμβρίου, στις 20.00
