Ενώ οδεύουμε προς τη συμπλήρωση 24 ωρών από το μπλακ άουτ που έφερε χάος την Ισπανία, την Πορτογαλία και περιοχές της Γαλλίας, δεν έχει υπάρξει κάποια επίσημη απάντηση σχετικά με το ζήτημα. Προς ώρας, εξετάζονται ορισμένα σενάρια όσον αφορά το τι βύθισε στο σκοτάδι την Ιβηρική Χερσόνησο, όπως η υπερπροσφορά ρεύματος και οι ακραίες διακυμάνσεις θερμοκρασίας.
Σημειώνεται ότι μετά το μπλακ άουτ υπήρξαν αναφορές περί κυβερνοεπιθέσεων, σενάριο που με την πάροδο των ωρών απομακρύνθηκε και ουσιαστικά «έσβησε». Πάντως, ακόμη δεν έχει ειπωθεί κάτι με σαφήνεια από επίσημα χείλη, την ώρα που οι πολίτες σε Ισπανία και Πορτογαλία ζητούν απαντήσεις σχετικά με το τι συνέβη.
Τα σενάρια
Ενώ πραγματοποιούνται συσκέψεις επί συσκέψεων στην ισπανική κυβέρνηση αλλά και στα γραφεία του Εθνικού Διαχειριστή Ηλεκτρικής Ενέργειας, από την πλευρά των Πορτογάλων έγινε λόγος για ανισορροπία τάσης. Η υπερπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και άλλων ανανεώσιμων πηγών μπορεί να προκαλέσουν ανισορροπία στο σύστημα με αποτέλεσμα να προκληθεί μπλακ άουτ, όπως επεσήμαναν φωνές από τη Λισαβόνα, σύμφωνα με την ΕΡΤ.
Παράλληλα, εξετάζεται η πιθανή πρόκληση προβλήματος λόγω καιρικών συνθηκών. Συγκεκριμένα, έγινε λόγος για την «επαγόμενη ατμοσφαιρική διακύμανση», την οποία εξήγησε επίσης και ο Θοδωρής Κολυδάς. Όπως σημείωσε:
«Δεν είμαι ειδικός, όμως ως η «επαγόμενη ατμοσφαιρική δόνηση» που δημιουργείται στις γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (όπως αυτές των 400 kV) είναι ένα φαινόμενο που δημιουργείται πάνω σε αυτά τα πολύ μακριά καλώδια, τα οποία είναι εκτεθειμένα στον αέρα και στις ατμοσφαιρικές συνθήκες.
Όταν υπάρχει απότομη και ακραία αλλαγή της θερμοκρασίας — για παράδειγμα, απότομα κύματα ψύχους ή καύσωνα — τότε δημιουργούνται ισχυρά ανοδικά ή καθοδικά ρεύματα αέρα (θερμικές ανωμαλίες). Αυτές οι θερμικές μεταβολές προκαλούν ταλαντώσεις στα καλώδια μέσω δύο κυρίως μηχανισμών. Αρχικά θερμική διαστολή και συστολή όπου το μέταλλο των καλωδίων διαστέλλεται ή συστέλλεται απότομα.
Ακολουθούν και οι ατμοσφαιρικές ταλαντώσεις όπου οι διαφορές στην πυκνότητα του αέρα δημιουργούν τοπικούς ανέμους ή ρεύματα που επηρεάζουν τις γραμμές, προκαλώντας τις να πάλλονται. Αυτό το φαινόμενο λέγεται επαγόμενη ατμοσφαιρική δόνηση (induced atmospheric vibration) και μπορεί να οδηγήσει σε κραδασμούς, ταλαντώσεις σε μεγάλη κλίμακα ακόμη και μηχανικές καταπονήσεις που απειλούν τη δομική ακεραιότητα των γραμμών. Είναι διαφορετικό από το συνηθισμένο “galloping” που προκαλείται από πάγο και άνεμο».
ΕΙΝΑΙ ΑΡΑΓΕ ΠΙΘΑΝΗ ΑΙΤΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΠΛΑΚ ΑΟΥΤ?
Δεν ειμαι ειδικός , όμως ως η «επαγόμενη ατμοσφαιρική δόνηση» που δημιουργείται στις γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (όπως αυτές των 400 kV) είναι ένα φαινόμενο που δημιουργείται πάνω σε αυτά τα πολύ μακριά καλώδια, τα οποία… https://t.co/99vMuLF8yU— Theodoros Kolydas (@KolydasT) April 28, 2025
Η απειλή για την Ελλάδα
Η υπερπαραγωγή ρεύματος από ΑΠΕ και ο κίνδυνος πρόκλησης μπλακ άουτ αποτέλεσε ένα σενάριο που θα μπορούσε κάλλιστα να προβληματίσει και την Ελλάδα, εν μέσω Πάσχα κιόλας, όπως είχε επισημάνει το ρεπορτάζ του Documento.
Διαβάστε σχετικά: Πάσχα υπό την απειλή «πράσινου» μπλακ άουτ
Στο όνομα της πράσινης ενέργειας και με τη συνδρομή των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης η κυβέρνηση επιδότησε την εγκατάσταση πλήθους νέων φωτοβολταϊκών τεράστιας ισχύος και σε μικρότερο βαθμό αιολικών. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών, μόνο τα τρία τελευταία χρόνια οι νέες επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά στην Ελλάδα έφτασαν το 1,4 δισ. ευρώ το 2022, το 1,6 δισ. ευρώ το 2023 και τα 2,6 δισ. ευρώ το 2024, δηλαδή τα 5,6 δισ. ευρώ στην τριετία.
Ετσι, η χώρα όχι μόνο υπερκάλυψε τους ευρωπαϊκούς στόχους της αλλά και τους ξεπέρασε έχοντας εγκαταστήσει μέχρι σήμερα 16.000 μεγαβάτ ΑΠΕ, όταν η εγχώρια ζήτηση τις ώρες αιχμής φτάνει το πολύ τα 11.000 MW. Επιπλέον έργα ισχύος 15.000 MW έχουν λάβει από τον ΑΔΜΗΕ όρους σύνδεσης με το δίκτυο και κάθε μήνα υποβάλλονται νέες αιτήσεις για νέα ισχύ 1.000 MW, τις οποίες η κυβέρνηση αποδέχεται.
Ομως αυτή η υπερεπένδυση στις ΑΠΕ, ιδίως μάλιστα στα φωτοβολταϊκά, έχει δύο αρνητικές συνέπειες. Η μία αφορά τον κίνδυνο «πράσινης υπερθέρμανσης» στο ηλεκτρικό σύστημα. Ο κίνδυνος προκύπτει κυρίως λόγω της λειτουργίας μεγάλου αριθμού φωτοβολταϊκών που σε ώρες μεγάλης ηλιοφάνειας παράγουν πολύ ρεύμα και αν η ζήτηση είναι χαμηλή, όπως αναμένεται τις γιορτές, προκύπτει ανισορροπία προσφοράς – ζήτησης, υπερφορτώνεται το σύστημα και μπορεί να πέσει.
Διαβάστε επίσης
Εκλογές στον Καναδά: Πρωτιά για τον Μαρκ Κάρνι και τους Φιλελεύθερους
Ολονύχτια μάχη με τις φλόγες στην Κερατέα: Ήχησε το 112, ισχυροί άνεμοι στην περιοχή (Videos)
Ο Άδωνης στο κυνήγι της… αντιπροσωπείας του Τραμπ στην Ελλάδα
