Το σχέδιο Πισσαρίδη για την πρόνοια είναι βόμβα στα θεμέλια του προνοιακού κράτους και οι προτάσεις του μας γυρίζουν στις μνημονιακές εποχές.
Δεν αφορά την κοινωνική πλειονότητα, παρά μόνο τους ακραία φτωχούς. Δεν αφορά κάθε Ελληνα πολίτη που αντιμετωπίζει σε κάποια φάση της ζωής του συνθήκες ανισότητας, αντιθέτως ενισχύει τις ανισότητες. Για πρώτη φορά επαναφέρει με κατηγορηματικότητα την κατάργηση όλων των προνοιακών επιδομάτων και τη συγχώνευσή τους σε ένα (νέο) Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, εξαιρώντας από αυτό τα αναπηρικά επιδόματα, τα οποία όμως θα δίνονται με βάση το σύστημα αξιολόγησης της λειτουργικότητας του αναπήρου, για να περικοπούν συντάξεις αναπηρίας και επιδόματα. Αυτό ακριβώς που ζητούσε και το ΔΝΤ από το 2015 αλλά εμείς δεν εφαρμόσαμε ποτέ.
Η συγχώνευση γίνεται για να μειώσουν το συνολικό κόστος που σήμερα είναι 2,7 δισ. ευρώ και εξ αυτών μόνο τα 900 εκατ. αφορούν την ακραία φτώχεια. Ο νεοφιλελευθερισμός θεωρεί ότι τα επιδόματα είναι αντιαναπτυξιακά. Σε αντίθεση με την Αριστερά, που πιστεύει ότι είναι αναπτυξιακά επειδή αυξάνουν την κατανάλωση, όπως απέδειξε περίτρανα και η πτώση της αγοράς πέρυσι που δεν δόθηκε το κοινωνικό μέρισμα. Εξαιρούνται τα μεσαία στρώματα γιατί θεωρούν ότι το προνοιακό κράτος είναι μόνο για τους φτωχούς – και μάλιστα για τους ακραία φτωχούς. Αντιθέτως, εμείς θεωρούμε ότι αφορά την κοινωνική πλειονότητα που σε κάποια στιγμή της ζωής της αντιμετωπίζει αυξημένες ανάγκες λόγω φτώχειας, αναπηρίας, ανηλικότητας, γήρανσης – που τελικά δημιουργούν συνθήκες ανισότητας.
Το μοντέλο που προτείνουν είναι το παρωχημένο νεοφιλελεύθερο μοντέλο που πρότεινε το ΔΝΤ το 2015 στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Ζητούσε τότε όλα τα επιδόματα να συγχωνευτούν σε ένα, το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (ΕΕΕ) για την ακραία φτώχεια, πλην των αναπηρικών. Είναι το προνοιακό μοντέλο των χωρών του νότου που κατέρρευσε στην πανδημία με οδυνηρό τρόπο: ΕΕΕ για φτωχούς και τα υπόλοιπα τα αναλαμβάνουν οι χορηγοί, οι φιλάνθρωποι και η οικογένεια. Σήμερα, με τις επαναλαμβανόμενες κρίσεις του καπιταλισμού –ενδογενείς και εξωγενείς– εμείς θεωρούμε ότι το προνοιακό κράτος πρέπει να παρεμβαίνει για όλους με ένα τρίπτυχο: 1) Νέο δίχτυ ασφαλείας στην κατεύθυνση του Εισοδήματος Εκτακτης Ανάγκης που πρότεινε ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία στο «Μένουμε όρθιοι». 2) Επιδόματα και παροχές για τα παιδιά, τους ηλικιωμένους και τους ανάπηρους. 3) Υπηρεσίες φροντίδας υψηλής ποιότητας που θα ελέγχονται και θα αξιολογούνται από τον δημόσιο προνοιακό βραχίονα, ψηφιακό εργαλείο που συντονίζει το κράτος και την αυτοδιοίκηση.
Το σχέδιο Πισσαρίδη, ενώ σε όλα τα κεφάλαια παραθέτει στοιχεία ευρωπαϊκών μέσων όρων, στην πρόνοια τα αγνοεί, προφανώς σκοπίμως, καθώς είναι γνωστό ότι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 4,1% του ΑΕΠ και εμείς βρισκόμαστε στο 2%.
Εμείς παραλάβαμε το προνοιακό κράτος στα 789 εκατ. ευρώ, το φτάσαμε στα 3,5 δισ. ευρώ και πιστεύουμε ότι πρέπει να φτάσει στα 7 δισ. ευρώ την επόμενη τριετία. Είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι με τη συγχώνευση των επιδομάτων που εντείνει τις ανισότητες και ξαναγυρίζει τη χώρα στις μνημονιακές εποχές. Το σχέδιο Πισσαρίδη αγνοεί την ελληνική πραγματικότητα. Αναφέρει ότι χρειάζεται ψηφιακός συντονισμός των επιδομάτων όταν αυτός σήμερα υπάρχει, καθώς η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θεσμοθέτησε ένα διαφανές ψηφιακό προνοιακό κράτος με 245 κέντρα κοινότητας και τον ΟΠΕΚΑ για να καταργήσει τις πελατειακές σχέσεις και να δώσει αξιοπρέπεια στους πολίτες.
Τόσο η μεθοδολογία που ακολουθείται στο σχέδιο Πισσαρίδη όσο και η επιλεκτικότητα των στοιχείων και η συνειδητή άρνηση της πραγματικότητας δεν συνάδουν με το πολυδιαφημισμένο status των σοφών επιστημόνων αλλά περισσότερο παραπέμπουν στην επαναφορά παλαιότερων δικών τους παρωχημένων νεοφιλελεύθερων σχεδίων.
Η Θεανώ Φωτίου είναι αν. τομεάρχης για την κοινωνική αλληλεγγύη του ΣΥΡΙΖΑ, βουλευτής Β3 Νότιου Τομέα Αθήνας
