«Είμαστε πολύ κοντά σε συμφωνία με το Ιράν» ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τραμπ στις 15 Μαΐου για τις διαπραγματεύσεις που είχαν ξεκινήσει σχεδόν έναν μήνα πριν στο Ομάν. Η παρουσία του ειδικού διαπραγματευτή του Αμερικανού προέδρου για τις δύσκολες αποστολές (ουκρανικό, Γάζα) Στιβ Γουίτκοφ και του υπουργού Εξωτερικών του Ιράν Αμπάς Αραγτσί προεξοφλούσε τη σοβαρότητα των συνομιλιών, όπως και το τελεσίγραφο 60 ημερών του μπίζνεσμαν Τραμπ για συμφωνία.
Η Δύση ανησυχεί για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, ωστόσο το 2018 στην πρώτη προεδρική θητεία του Τραμπ οι ΗΠΑ αποχώρησαν μονομερώς από τη συμφωνία ελέγχου του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης έναντι άρσης αμερικανικών κυρώσεων (JCPOA) που είχε υπογραφεί το 2015 – πολέμιός της ήταν ο Νετανιάχου. Τότε ο Τραμπ είχε χαρακτηρίσει μύθευμα ένα δολοφονικό καθεστώς να χρησιμοποιήσει την πυρηνική ενέργεια για ειρηνικούς σκοπούς, ενώ το Ιράν μετείχε στη συμφωνία μη διάδοσης πυρηνικών (NPT) και τώρα απειλεί να αποχωρήσει.
Πάνω από τρεις δεκαετίες έχει στόχο το ιρανικό καθεστώς ή το πυρηνικό πρόγραμμά του ο Μπενιαμίν Νετανιάχου. Αυτά έχει στόχο να καταστρέψει και να ανατρέψει από την ομιλία του στην Κνεσέτ το 1992 έως την παραμονή της αιφνιδιαστικής και προσεκτικά σχεδιασμένης επίθεσης του Ισραήλ σε στρατηγικούς στόχους του Ιράν στις 13 Ιουνίου. Το 2012 ο γεννημένος στο Ιράν πρώην αρχηγός του γενικού επιτελείου και υπουργός Αμυνας το 2002-06 Σαούλ Μοφάζ σχολίασε ότι ο Νετανιάχου καθοδηγείται «από μια μεσσιανική πεποίθηση να βομβαρδίσει το Ιράν».
Είναι η εμμονή του. Για τον Νετανιάχου το Ισραήλ απειλείται από παντού, αλλά τόσο βαθιά ούτε από τους Παλαιστινίους ούτε από τα αραβικά καταπιεστικά καθεστώτα, με τα περισσότερα από τα οποία έχει συναντίληψη ή και συνεργασία. Πρώτιστη απειλή θεωρεί το Ιράν και προωθεί επί δεκαετίες την προληπτική σύγκρουση μαζί του.
Αυτή η εμμονή του, όπως επισημαίνει ο ανταποκριτής της γαλλικής εφημερίδας «Le Monde» στην Ιερουσαλήμ Σαμουέλ Φορέι, «έχει τις ρίζες της στις ιδεολογικές πεποιθήσεις του, τις στρατηγικές αναλύσεις του, στην προσωπική του ιστορία και στους πολιτικούς ελιγμούς του». «Δεν το θεωρώ προσωπικό. Είναι ζήτημα ύπαρξης» επιβεβαίωσε ο μακροβιότερος πρωθυπουργού στο Ισραήλ την περασμένη Τρίτη, 17 Ιουνίου, στο ισραηλινό Channel 14.
Γλίτωσε τη μομφή
Δύο 24ωρα προτού εξαπολύσει την επίθεση στο Ιράν, κεντρώα αλλά και υπερορθόδοξα εβραϊκά κόμματα που στηρίζουν τον κυβερνητικό συνασπισμό ετοίμασαν πρόταση μομφής εναντίον του Νετανιάχου για να προκηρυχθούν εκλογές. Συμφώνησαν ότι η τακτική του στη Γάζα οδήγησε σε παύση τις διαπραγματεύσεις για την επιστροφή των Ισραηλινών ομήρων. Μετά την επίθεση στο Ιράν και τα πυραυλικά αντίποινα της Τεχεράνης στο ισραηλινό έδαφος αποσύρθηκε η μομφή και επιβλήθηκε σιγή νεκροταφείου στην πολιτική σκηνή, καθώς η αμυνόμενη χώρα συνήθως συσπειρώνεται γύρω από την όποια ηγεσία της. «Αυτήν τη στιγμή κάνει το σωστό» δήλωσε στο Reuters ο πρώην υπουργός Αμυνας και πολιτικός αντίπαλός του Αβιντόρ Λίμπερμαν, ενώ ο επίσης πρώην υπουργός Αμυνας Μπένι Γκαντζ τόνισε στο CNN: «Στο ζήτημα του Ιράν δεν υπάρχει Δεξιά ή Αριστερά. Υπάρχει σωστό ή λάθος. Και εμείς έχουμε δίκιο».
Ο Νετανιάχου επιβίωσε άλλη μία φορά πολιτικά – δήλωσε μάλιστα ως απώλεια την ακύρωση του γάμου του γιου του! Με την επιθετική στάση της 13ης Ιουνίου εξώθησε τον Τραμπ να δηλώσει ότι εξέπνευσε το τελεσίγραφο («Τους είχα δώσει 60 μέρες να συμφωνήσουν, σήμερα είναι η 61η μέρα») και να δώσει εντολή προετοιμασιών για στρατιωτική εμπλοκή, αγνοώντας ακόμη και τις μυστικές υπηρεσίες του που στις 25 Μαρτίου στο Κογκρέσο εκτιμούσαν ότι σε τρία χρόνια θα αναπτύξει πυρηνικά όπλα η Τεχεράνη. Ποιος έπεισε τον Τραμπ;
Το ισλαμικό καθεστώς του Ιράν έχει αποφύγει να πλήξει αμερικανικούς στόχους ακόμη κι όταν ο Τραμπ έδωσε εντολή εκτέλεσης του υποστράτηγου Κασέμ Σουλεϊμανί με drone στη Βαγδάτη τις πρώτες μέρες του 2020. Ο πρώην διοικητής των Φρουρών της Επανάστασης ήταν το Νο2 του καθεστώτος και η απάντηση ήταν πλειοδοσία αντιαμερικανικού λόγου, μιας και έχουν γονατίσει από τις κυρώσεις.
Ο Νετανιάχου επαναφέρει διαρκώς απειλές με πυρηνικά από το αιμοσταγές ιρανικό καθεστώς – ήδη έχει πείσει την πλειονότητα των πολιτών του Ισραήλ. Επιδιώκει να απαντήσει δυναμικά η Τεχεράνη ώστε να σύρει τη Δύση σε πόλεμο, όπως έγινε με τη συμμαχία των προθύμων εναντίον του Ιράκ – με τραγικά αποτελέσματα, όπως συμφωνούν αναλυτές δύο δεκαετίες μετά. Αυτό έκανε στις 13 Ιουνίου, εξοντώνοντας τη στρατιωτική ηγεσία του Ιράν, περιμένοντας δυτική χείρα βοηθείας.
Περίμενε δεκαετίες, έδωσε εντολή εκτέλεσης Ιρανών πυρηνικών επιστημόνων με θεαματικές επιχειρήσεις των μυστικών υπηρεσιών εδώ και χρόνια, σκότωσε ανώτατα στελέχη των δυνάμεων του Ιράν στο προξενείο τους στη Δαμασκό, αποκεφάλισε τις ηγεσίες της Χαμάς και της Χεζμπολάχ και με τη διάτρητη, όπως αποδείχτηκε, πολυδιαφημισμένη αεράμυνά του (Σιδερένιος Θόλος) υπομένει τα κύματα πυραυλικών επιθέσεων από το Ιράν. Ομως για την καταστροφή των πυρηνικών εγκαταστάσεων στο Φορντό του Ιράν, μισό μίλι κάτω από το βουνό, σύμφωνα με έκθεση του βρετανικού ινστιτούτου RUSI από τον περασμένο Μάρτιο, απαιτούνται αμερικανικά όπλα: βομβαρδιστικά B-2 stealth και διατρητικές υπερβόμβες GBU57. Η επιτυχία είναι αμφίβολη και, σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα «Guardian», υπάρχουν σοβαρές διαφωνίες.
«Πιστεύουμε ότι πρόκειται για μία ακόμη καταστροφή που πλήττει δύο λαούς» δήλωσε στο Reuters η βουλεύτρια της Κνεσέτ Αΐντα Τουμά-Σουλεϊμάν του αριστερού κόμματος Χαντάς. «Ο Νετανιάχου είναι καλός να αρχίζει πολέμους αλλά όχι να τους τελειώνει» σχολίασε σε τίτλο της η εφημερίδα «Financial Times». Η επιστροφή στις διαπραγματεύσεις θα ισοδυναμούσε με ήττα, ενώ γύρω από τη σημαία του Χαμενεΐ συσπειρώθηκαν και οι πολέμιοί του.
Διαβάστε επίσης:
Η Ρωσία υποστηρίζει το «δικαίωμα στην αυτοάμυνα» του Ιράν – Ο Πούτιν προειδοποιεί για μεγάλο κίνδυνο
Ολυμπιακοί Αγώνες “Παρίσι 2024”: Στα 6,5 δισ. ευρώ η λυπητερή
Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας προς Ιράν: «Δώστε μας πρόσβαση στο στοκ του ουρανίου»
ΔΝΤ: «Ας μην τραβήξουμε άλλο το σκοινί» – Η πρώτη αντίδραση μετά τα πλήγματα των ΗΠΑ στο Ιράν
