Ο γιατρός και πρώην πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Καταπολέμησης Ντόπινγκ (ΕΣΚΑΝ) Τάκης Γεωργακόπουλος αρθρογραφεί στο Documento για τη μάστιγα του ντόπινγκ, το οποίο εξελίσσεται και έχει μετατραπεί σε βιομηχανία παραγωγής υπεραθλητών. Για τον έμπειρο επιστήμονα το κλειδί για να αντιμετωπιστεί το «χτίσιμο» των πρωταθλητών με φαρμακευτικές ουσίες είναι να εντοπιστούν όλα τα περάσματα διακίνησης παράνομων ουσιών.
Ο τζίρος που γίνεται γύρω από το ντόπινγκ ανέρχεται σε αστρονομικά ποσά στην εποχή μας, οπότε είναι βέβαιο πως οι βαρόνοι της ντόπας θα βρίσκουν δρόμους για να τροφοδοτούν τους αθλητές με απαγορευμένες ουσίες. Το ζητούμενο λοιπόν είναι να πειστούν οι ταλαντούχοι αθλητές να μη «φουσκώνουν» με φάρμακα, κάτι που μάλλον είναι ανεφάρμοστο στη σύγχρονη κοινωνία. Αναλυτικά το άρθρο του Τάκη Γεωργακόπουλου: Με αφορμή το σημείωμα του Νίκου Παπαδογιάννη με τίτλο «Ο τραγικός θάνατος της Μπρίγκιτ Ντρέσελ» (13/10/2019) επιτρέψτε μου να πω ότι ο αγώνας ενάντια στο ντόπινγκ, έτσι όπως διενεργείται παγκοσμίως, έχει καταστεί χίμαιρα…
Το να «κυνηγάει» η IAAF έναν αθλητή στα βουνά του Κατάρ ή το δικό μας ΕΣΚΑΝ να αναζητάει έναν αθλητή ή μια αθλήτρια στις 6.00 π.μ. στο σπίτι του να δώσει δείγμα ούρων για έλεγχο απαγορευμένων ουσιών δεν αποτελεί σοβαρό και οργανωμένο αγώνα ενάντια στο ντόπινγκ, παρά μόνο μια… ψευδαίσθηση, αφού ουσιαστικά ψάχνουμε… ψύλλους στ’ άχυρα! Όπως ψευδαίσθηση αποτελεί η παραδοχή πως τα φάρμακα φτιάχνουν τον αθλητή, ενώ, αντίθετα, η χρήση φαρμακολογικών ουσιών στον αθλητισμό αποτελεί συνέπεια της ιατροποίησης του αθλητισμού, επιστημονικής πρακτικής που εντέχνως έχει εισδύσει στην καθημερινότητα των περισσότερων –απ’ ό,τι λέγεται– πρωταθλητών. Η ιατροποίηση του αθλητισμού στην πραγματικότητα ξεκινάει απ’ εκεί που σταματάει, οριοθετούμενη, η προπονητική ικανότητα να βελτιώνει την αθλητική απόδοση, που είναι και το ζητούμενο του πρωταθλητισμού.
Τα φάρμακα όμως δεν είναι το μοναδικό ζήτημα του ντόπινγκ, αφού κοντά σε αυτά έρχονται και τα λεγόμενα συμπληρώματα διατροφής, πολλά από τα οποία έχουν αποτελέσει τον δούρειο ίππο του ντόπινγκ αφού περιέχουν προσμείξεις απαγορευμένων φαρμακολογικών ουσιών, περικλείοντας έτσι σοβαρό κίνδυνο για βλάβες υγείας ή και βλάβη ζωής των αθλητών.
Το πρόβλημα του ντόπινγκ αφορά και τον μικρόκοσμο του αθλητισμού αλλά και την κοινωνία, αφού εκατοντάδες ουσίες χρησιμοποιούνται ανεξέλεγκτα προκειμένου να ικανοποιήσουν τις δοξασίες των νέων ανθρώπων για «χτίσιμο» – όπως λένε– ελκυστικού σώματος…
Συνεπώς, αν κάτι πρέπει να ελεγχθεί, είναι «οι δρόμοι των φαρμάκων» διηπειρωτικά από τους οποίους διακινούνται τα… αθλητικά φάρμακα και σε αυτήν τη διαδικασία απαιτείται διαρκής συνεργασία των κρατικών διωκτικών αρχών. Θυμίζω την περίπτωση της Κινέζας Σου Λι, που έστελνε φάρμακα για τους αρσιβαρίστες μέσω φαρμακείου της Λάρισας!
Ο ρόλος του ΕΣΚΑΝ, όπως και κάθε εθνικού οργανισμού αντιντόπινγκ, είναι περιορισμένος ως προς τη διενέργεια ελέγχων «δειγματοληπτικά», είτε εντός αγώνων (δύο έως έξι αθλητών/αθλητριών κάθε φορά) είτε αιφνιδιαστικά και μεμονωμένα εκτός αγώνων. Αρκεί όμως αυτή η πρακτική για να λέμε πως κάνουμε αγώνα ενάντια στο ντόπινγκ; Απαντάω: Οχι, δεν αρκεί, όσο κι αν αυξήσουμε και τους αιφνίδιους ελέγχους.
Θεωρητικά θα μπορούσαμε να πούμε πως το πρότυπο του πρωταθλητισμού που προσφέρουμε σήμερα στους νέους μας, του έντονου ανταγωνισμού με τις επιδόσεις και τα δελεαστικά προνόμια, είναι αυτό που τους ωθεί και στη χρήση φαρμακολογικών ουσιών. Ωστόσο, επειδή αθλητισμός και πρωταθλητισμός είναι αλληλοτροφοδοτούμενες διαδικασίες αλλά και επειδή η ιατροποίηση του πρωταθλητισμού αποτελεί (όχι και τόσο σύγχρονη) πραγματικότητα, εκείνο που χρειάζεται είναι η διαρκής ενημέρωση των αθλουμένων για τους κινδύνους που διατρέχουν και ταυτόχρονα η συνέργεια και συνεργασία όλων των αρμόδιων φορέων σε μια διαδικασία διαρκούς ελέγχου όλων των περασμάτων απ’ όπου μπορούν να διακινηθούν φαρμακολογικές ουσίες παράνομα για να διατεθούν σε αθλητές.
Ο έλεγχος ντόπινγκ και η ανεύρεση κάποιων θετικών σε ουσίες αθλητών και αθλητριών αποτελούν την κορυφή του παγόβουνου. Το μεγάλο σώμα του παγόβουνου του ντόπινγκ βρίσκεται κάτω από το νερό και εγκυμονεί πλείστους κινδύνους για όλους, για τους αθλούμενους αλλά και για την κοινωνία μας…
Γι’ αυτό πρέπει κάθε φορά να κοιτάζουμε το δάσος κι όχι (μόνο) το δέντρο. Διότι πίσω από τη βιτρίνα του πρωταθλητισμού υπάρχει μια κοινωνία αθλητών και αθλητριών, μια κοινωνία νέων που οφείλουμε να τους προστατέψουμε από κάθε κίνδυνο, δείχνοντάς τους ταυτόχρονα πως ο αθλητισμός αποτελεί αυτοσκοπό σωματικής και ψυχικής ικανοποίησης και όχι μέσο διάκρισης με κάθε κόστος. Άλλωστε ως τώρα έχει αποδειχτεί πως οι έλεγχοι ντόπινγκ δεν έχουν καταφέρει να λειτουργήσουν αποτρεπτικά για τους πρωταθλητές.
Επαναφέρω λοιπόν την αρχική διαπίστωσή μου ως ερώτημα: Τελικά, κυνηγάμε μια χίμαιρα;
