Ολοι οι δρόμοι τελικά δεν οδηγούν στη Ρώμη αλλά στην πάλαι ποτέ Νέα Ρώμη, την Κωνσταντινούπολη, την Αγκυρα και στα ανάκτορα της εξουσίας του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τον οποίο οι τελευταίες διεθνείς εξελίξεις έχουν αναγάγει σε άνθρωπο που παίζει κεντρικό και κομβικό ρόλο στα διεθνή γεγονότα από τη Μέση Ανατολή έως την Ουκρανία και από την Ευρώπη έως την Αμερική.
Πάλι μεσολαβητής
Ο Ταγίπ Ερντογάν βρίσκεται στην καρδιά των επαφών για την ειρήνευση στην Ουκρανία, αφού η Τουρκία, πατώντας πάνω στην προηγούμενη μεσολάβηση μεταξύ των δύο πλευρών για τη συμφωνία για τα ουκρανικά σιτηρά, είναι πάλι ο μεσολαβητής στην – αβέβαιης κατάληξης– συνάντηση των αντιπροσωπειών της Μόσχας και του Κιέβου για τη μεταξύ τους ειρήνευση. Ο πρόεδρος της Τουρκίας από την ανατροπή του καθεστώτος Ασαντ και μετά έχει προβάλει την ισχύ του σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή. Η νέα ηγεσία της Συρίας και ο Αχμέντ αλ Σαράα έχουν την πλήρη στήριξη της Αγκυρας και αυτό σημαίνει ότι η Τουρκία, ακόμα και όταν δεν καλείται επισήμως, έχει πλέον μια «μόνιμη» θέση στις συναντήσεις των αραβικών κρατών, όπως επί παραδείγματι στις συναντήσεις και τις διεργασίες που έλαβαν χώρα πρόσφατα στο πλαίσιο της περιοδείας Τραμπ σε Σαουδική Αραβία, Κατάρ και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η δε συμφωνία με τους Κούρδους και το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK) για τον αφοπλισμό της οργάνωσης και τη διάλυση της, με σκοπό να υπάρξει κάποια συμφωνία ειρήνης, ενισχύει περαιτέρω τον έλεγχο της Τουρκίας στις εξελίξεις στην περιοχή.
Ολα αυτά τα κέρδη ο Ερντογάν και η τουρκική κυβέρνηση δεν τα απέσπασαν χωρίς να έχουν κάνει πολύ προσεκτικές και μελετημένες κινήσεις. Η Τουρκία δεν βρέθηκε τυχαία σε θέση μεσολαβητή στην Ουκρανία. Η τουρκική πλευρά έχει έντονη, πυκνή και πολυεπίπεδη δραστηριότητα στην Ουκρανία: εκτός του ότι ουσιαστικά συνορεύει με την εμπόλεμη χώρα στη Μαύρη Θάλασσα, έχει και οικονομικά συμφέροντα. Τα τουρκικά κεφάλαια που έχουν κατευθυνθεί για άμεσες επενδύσεις στην Ουκρανία ανήλθαν σε 3,5 δισ. δολάρια, ενώ ο όγκος των εμπορικών σχέσεων των δύο χωρών ανήλθε για το 2024 σε πάνω από 10 δισ. δολάρια. Παράλληλα, ο Ερντογάν έκανε παιχνίδι και με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν, αφού η χώρα του όχι μόνο διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην παράκαμψη των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στη Ρωσία, αλλά καθυστέρησε την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, μπλόκαρε τα αμυντικά σχέδια της συμμαχίας για την Πολωνία και τις χώρες της Βαλτικής και ανέπτυξε περαιτέρω τις εμπορικές σχέσεις της με τη Ρωσία.
Με τις παραπάνω κινήσεις του ο Ερντογάν δυσκόλεψε μεν κάπως τις σχέσεις του με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, όμως τελικά χρησιμοποίησε αυτές τις κινήσεις και μερικές ακόμα για να «σβήσει» την όποια ενόχληση. Σε αυτό κομβικό ρόλο έχει παίξει η τουρκική αμυντική βιομηχανία.
Οι εξαγορές στην Ιταλία
Η τουρκική αμυντική και αεροδιαστημική εταιρεία Baykar αγόρασε πριν από μερικούς μήνες την ιταλική εταιρεία κατασκευής αεροπλάνων Piaggio Aero και την Piaggio Aviation. Η κίνηση αυτή εκ των πραγμάτων «δένει» την Αγκυρα με την ΕΕ, ενώ τη σύγκλιση αυτή παγιώνει και η συμφωνία συνεργασίας της Baykar με την επίσης ιταλική Leonardo. Πλέον είναι βέβαιο ότι η Τουρκία μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια θα διεκδικήσει κεφάλαια από το πρόγραμμα επανεξοπλισμού της ΕΕ, ενώ ακόμα και η Γερμανία του καγκελαρίου Φρίντριχ Μερτς φαίνεται να είναι πιο ανοιχτή στην πώληση μαχητικών αεροσκαφών Eurofighter στην Τουρκία.
Αντίστοιχα ο Ερντογάν έχει γοητεύσει και τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Στην Ουάσινγκτον εξετάζεται πλέον η άρση των κυρώσεων προς την Τουρκία. Αυτό σημαίνει ότι θα ξαναμπεί στο πρόγραμμα για τα μαχητικά F-35, αλλά και για νέες πωλήσεις πολεμικού υλικού αξίας άνω των 300 εκατ. δολαρίων.
Αυτός ο πανίσχυρος Ερντογάν είναι δίπλα μας.
