Οικονομολόγος είναι ο ειδικός που θα ξέρει αύριο γιατί τα πράγματα που προέβλεψε χθες δεν συνέβησαν σήμερα».
Αυτήν τη φράση που αποδίδεται στον Καναδό θεωρητικό της ιεραρχικής οργάνωσης Λόρενς Τζ. Πίτερ ανακάλεσα αυθόρμητα παρακολουθώντας την αντιπαράθεση ανάμεσα στον υπουργό Οικονομικών κ. Σταϊκούρα και τον προκάτοχό του κ. Τσακαλώτο τις τελευταίες μέρες.
Οι δύο οικονομολόγοι διαφώνησαν για το εάν οι επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας ήταν καλύτερες πριν ή μετά τον Ιούνιο του 2019, για το ποια κυβέρνηση – αυτή του κ. Σαμαρά ή αυτή του κ. Τσίπρα– επιβάρυνε περισσότερο τη μεσαία τάξη και για το αν η κυβέρνηση κρύβει το δυσμενές σενάριο που έχει επεξεργαστεί για την οικονομία.
Ενδιαφέροντα ερωτήματα, ιδίως αν βρίσκεσαι σε προεκλογική περίοδο. Αλλά όχι ιδιαίτερα χρήσιμα αν πραγματικά θέλουμε να απαντήσουμε στο τι πρέπει να γίνει για να αποφύγουμε τα δυσμενέστερα σενάρια για την ελληνική οικονομία, την ελληνική κοινωνία και ειδικά για τους μικρομεσαίους που συνήθως πληρώνουν το μάρμαρο, όπως μάθαμε με σκληρό τρόπο τα τελευταία χρόνια.
Μπορούμε να περιμένουμε αξιόπιστες απαντήσεις από τον κ. Σταϊκούρα και τον κ. Τσακαλώτο;
Ο πρώτος στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που κατέθεσε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ύφεση του 2020 προέβλεψε ως βασικό σενάριο το -4,7% και ως δυσμενές σενάριο -7,9% του ΑΕΠ, προφανώς συνεκτιμώντας τη θετική επίδραση των μέτρων που λαμβάνει ως υπουργός. Ωστόσο στις εαρινές οικονομικές προβλέψεις της Επιτροπής εκτιμάται ύφεση της τάξης του 9,7% το 2020 (η βαθύτερη ανάμεσα στις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, λόγω της μεγάλης εξάρτησης της οικονομίας από τις τουριστικές ροές), πτώση των επενδύσεων κατά 30% και εκτίναξη του δημόσιου χρέους στο 196,4% του ΑΕΠ.
Ο δεύτερος πριν από λίγες μέρες συνδιαμόρφωσε το πρόγραμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης για την αναχαίτιση της κρίσης το οποίο οδηγεί αναπόφευκτα στη χρήση του μέρους του ταμειακού «μαξιλαριού», που είναι πόροι του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM).
Και οι δύο προσεγγίσεις σπρώχνουν με τον τρόπο τους τη χώρα στην αγκαλιά του ESM και σε ένα τέταρτο μνημόνιο. Είναι προφανές ότι οι δύο οικονομολόγοι προβλέπουν και προτείνουν με το βλέμμα τους στραμμένο κυρίως στο υπαρκτό ενδεχόμενο να κλείσει ο τρέχων πολιτικός κύκλος πολύ νωρίτερα, λόγω και της αναπάντεχης τροπής του οικονομικού κύκλου.
Ωστόσο τα ερωτήματα για το μέλλον είναι αμείλικτα. Το ευρωπαϊκό διευθυντήριο προκρίνει για ακόμη μια φορά ως λύση τα δάνεια. Ομως σε μια χώρα με δημόσιο χρέος λίγο κάτω από 180% του ΑΕΠ και με το 40% των επιχειρηματικών δανείων που παραμένουν στις τράπεζες να είναι «κόκκινα», ο περαιτέρω δανεισμός μπορεί να αποδειχτεί σε πολλές περιπτώσεις αυτοαναιρούμενη αγωγή, όπως έγινε σε μεγάλο βαθμό και με τα μνημόνια.
Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν. Ομως ένα εθνικό στρατηγικό σχέδιο ανάκαμψης δεν θα είναι βιώσιμο αν δεν εξασφαλίζει ότι ένα μέρος της καρδιάς της τουριστικής σεζόν του 2020 θα σωθεί, ότι ένα μέρος της χαμένης ιδιωτικής επένδυσης θα αντικατασταθεί από στοχευμένες δημόσιες επενδύσεις και ότι η πλήρης απασχόληση θα επιδοτηθεί με γενναίο τρόπο έως το τέλος του 2020. Ως Κίνημα Αλλαγής καταθέσαμε συγκεκριμένες προτάσεις για τους τρεις αυτούς στόχους, παρόλο που λείπουν τόσο από το Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων του κ. Σταϊκούρα όσο και από τη σχετική κριτική του κ. Τσακαλώτου.
Εμείς όμως θα επιμείνουμε, γιατί δυστυχώς τα δύσκολα είναι μπροστά μας.
Ο Απόστολος Κρυωνίδης είναι αναπληρωτής τομεάρχης οικονομικών του Κινήματος Αλλαγής, οικονομολόγος και απόφοιτος της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης
