Αφηγήσεις για παραφυσικά φαινόμενα από την πένα κορυφαίων του είδους.
Σύμφωνα με τον Στίβεν Κινγκ, κάθε δέκα με είκοσι χρόνια η λογοτεχνία και οι ταινίες τρόμου γνωρίζουν κύμα δημοφιλίας και η τάση αυτή συμπίπτει με τις περιόδους οικονομικής ύφεσης ή πολιτικής πίεσης. Ποιο είναι όμως το μυστικό μιας καλής ιστορίας τρόμου; Oπως υποστηρίζει ο μετρ του είδους, είναι εκείνη στην οποία έχει γίνει χρήση φανταστικών (ενίοτε υπερφυσικών) συμβάντων τα οποία δρουν καταλυτικά στην κατανόηση των μύχιων φόβων μας. Ο τρόμος για τον Κινγκ ήταν ανέκαθεν το όχημα για να μιλήσει πολιτικά. Μέσα από τα κείμενά του ακτινογραφεί μια ολόκληρη κοινωνία η οποία προετοιμαζόταν δεκαετίες ολόκληρες να υποδεχτεί ακραία φαινόμενα όπως ο τραμπισμός. Παρεμπιπτόντως πάντα εύστοχα είναι τα σχόλιά του για τη διακυβέρνηση Τραμπ στο Χ παρότι, όπως λέει, αποφεύγει να περνάει χρόνο στα social media γιατί γίνεται αντιπαραγωγικός.
Σχόλιο για την παρακμή της σύγχρονης Αμερικής είναι και ο «Σάκος με κόκαλα» που μόλις κυκλοφόρησε σε νέα μετάφραση, της Γεωργίας Οικονομοπούλου, από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος. Στο μυθιστόρημα που πρωτοεκδόθηκε το 1998 κεντρικός ήρωας είναι ένας συγγραφέας (κλασικό μοτίβο του Κινγκ) ο οποίος παθαίνει συγγραφικό μπλοκάρισμα. Τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατο της γυναίκας του, τον οποίο δεν μπορεί να ξεπεράσει, ο σαραντάρης Μαρκ Νούναν επιστρέφει στο απομονωμένο εξοχικό του, όπου βιώνει ανεξήγητα φαινόμενα. Ο Κινγκ χρησιμοποιεί αρκετά στοιχεία του γοτθικού είδους τα οποία έχει δανειστεί από τη «Ρεβέκκα» της Δάφνης ντι Μοριέ δημιουργώντας ένα από τα πιο τρομακτικά βιβλία του, το οποίο αποτελεί ταυτόχρονα καίριο σχόλιο για τη μέση ηλικία.
Η περίπτωση Μπλάκγουντ
Από τις σημαντικότερες λογοτεχνικές φωνές πάνω στη θεματική των παραφυσικών φαινομένων υπήρξε ο Αλτζερνον Μπλάκγουντ (1869-1951) το έργο του οποίου ενέπνευσε γενιές συγγραφέων, μεταξύ των οποίων και τον Κινγκ. Το τελευταίο διάστημα κυκλοφόρησαν στα ελληνικά δύο σημαντικά έργα του. Οι «Ιτιές» (εκδ. Δώμα, μτφρ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου) που εκδόθηκαν για πρώτη φορά το 1907 στη συλλογή διηγημάτων «The listener and other stories» χαρακτηρίστηκαν από τον Χ. Φ. Λάβκραφτ το μεγαλύτερο αριστούργημα της λογοτεχνίας του παραδόξου. Η ιστορία αφορά δύο φίλους οι οποίοι κατεβαίνοντας με κανό τον Δούναβη καταφεύγουν λόγω έντονης κακοκαιρίας σε μια νησίδα με ιτιές όπου έρχονται σε επαφή με μια αναπάντεχη εκδοχή της φύσης. Ο Μπλάκγουντ, ο οποίος έζησε στο μεταίχμιο δύο αιώνων, πίστευε ότι υπάρχει ουσιαστική ανάγκη για την επαναμάγευση του κόσμου. Αυτό επιδίωκε μέσα από το έργο του ενώ αυτή την οδό ακολούθησε για να επανεφεύρει τον εαυτό του – του άρεσε να διαδίδει ότι ένα ινδιάνικο πνεύμα είχε προφητεύσει ότι θα γινόταν λογοτέχνης.
Εκδοτικό γεγονός για όλους όσοι αγαπούν τη λογοτεχνία τρόμου ήταν η πρόσφατη έκδοση στα ελληνικά του βιβλίου του με τίτλο «Τζον Σάιλενς: Αρχαίες μαγείες και άλλες απόκρυφες υποθέσεις» από τις εκδόσεις Στοχαστής σε μετάφραση του Δημήτρη Λογοθέτη ο οποίος υπογράφει και μια προσεγμένη και κατατοπιστική εισαγωγή. Πρόκειται για μια συλλογή έξι ιστοριών (εκδόθηκε το 1908) με παραφυσικά φαινόμενα τα οποία ερευνά ο ντετέκτιβ Τζον Σάιλενς. Μέσα από τις παράδοξες εμπειρίες που βιώνει ο Σάιλενς αποτυπώνεται το αίσθημα ασφυξίας που ένιωθαν οι άνθρωποι της εποχής, οι οποίοι καλούνταν να ισορροπήσουν τις υπαρξιακές ανησυχίες τους σε έναν κόσμο που άρχιζε να κινείται πιο γρήγορα, συχνά πιο απειλητικά.
Iστορίες βαμπιρισμού
Ενίοτε αυτά τα αδιέξοδα έχουν αποδοθεί στη λογοτεχνία μέσα από τις ιστορίες βαμπιρισμού όπως για παράδειγμα συμβαίνει με τη νουβέλα «Η θεία του Σίτον» (εκδ. Στερέωμα) του Αγγλου Ουόλτερ ντε λα Μέαρ (1873-1956) – άλλος ένας συγγραφέας τον οποίο θαύμαζε ο Λάβκραφτ και τον οποίο ανέφερε στο δοκίμιό του «Ο υπερφυσικός τρόμος στη λογοτεχνία» όπως σημειώνει στην εξαιρετική εισαγωγή η Ευαγγελία Κουλιζάκη, η οποία υπογράφει και τη μετάφραση. Η ιστορία που δίνεται από την πλευρά του παρατηρητή αφορά την ιδιότυπη σχέση ενός αγοριού με τη θεία του, μια αινιγματική γυναίκα που προκαλεί τρόμο με τις φριχτές συνήθειές της – η επικοινωνία της με τους νεκρούς είναι μάλλον η πιο ανώδυνη από όσες αποκαλύπτονται.
Την περίοδο που διαμορφωνόταν ο βαμπιρικός μύθος ενέπνευσε διακεκριμένους συγγραφείς μεταξύ των οποίων και ο Αλέξανδρος Δουμάς (1802-1870). Η «Χλωμή κυρία» (εκδ. Ροές), που κυκλοφόρησε πρόσφατα σε εισαγωγή, μετάφραση και επίμετρο του Γιώργου Θάνου, θεωρείται από τα πρώτα και ωραιότερα έργα στο είδος. Η ιστορία που πρωτοεκδόθηκε το 1849 εκτυλίσσεται σε έναν πύργο στα Βαλκάνια όπου δύο αδέρφια με εκ διαμέτρου αντίθετους χαρακτήρες ερωτεύονται την ίδια γυναίκα. Η νουβέλα του Δουμά περιλαμβάνει όλα όσα κάνουν μια αφήγηση γοτθική και γοητεύει με τον προσεκτικά μελετημένο ρυθμό και την εξέλιξη της ιστορίας που θεωρήθηκε πρωτοποριακή για την εποχή της.
