Για τους αθλητές-πρωταθλητές ο ισχυρότερος αντίπαλος είναι η κατάθλιψη, την οποία βιώνουν κυρίως όταν είναι τραυματίες ή όταν συνταξιοδοτούνται. Το πρόβλημα είναι πολυσύνθετο και η ψυχική υγεία των αθλητών ήταν ένα από τα θέματα του 1ου Πολυθεματικού Συνεδρίου Αθλητισμού που διοργανώθηκε από το υπουργείο Αθλητισμού. Κορυφαίοι αθλητές και προπονητές μίλησαν χωρίς «φτιασιδώματα» για τις βιωματικές εμπειρίες τους όταν βρίσκονται μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
«Θα ήθελα να αναφερθώ σε ένα κομμάτι το οποίο δεν προβάλλεται συχνά. Αυτό είναι η σιωπή των αθλητών. Οταν μιλάμε για ψυχική υγεία και άγχος των αθλητών, το πρώτο πράγμα που σκέφτονται όλοι είναι το άγχος για το αποτέλεσμα. Η ψυχολογική πίεση να τους βγει η προπόνηση. Ομως, υπάρχει και κάτι άλλο, κάτι πιο ύπουλο και πολλές φορές κάτι πιο επίπονο» είπε η Ελληνίδα ξιφομάχος Δώρα Γκουντούρα,η οποία με την ομιλία της έκανε κατάθεση ψυχής: «Αυτή την αίσθηση που έχουν οι αθλητές στο υψηλότερο επίπεδο, ότι δηλαδή δεν έχουν το δικαίωμα να μην είναι καλά. Οσοι κάνουν προπόνηση σε υψηλό επίπεδο μετράνε τα πάντα. Τις προπονήσεις τους, την αποκατάστασή τους, αλλά κανείς δεν παίρνει λίγο χρόνο να ρωτήσει τον εαυτό του “είμαι καλά; Αντέχω;”. Αλλά ακόμα και τις μέρες που δεν αντέχεις σηκώνεσαι από το κρεβάτι και πας. Και το κάνεις γιατί έχουν απαιτήσεις από σένα και εσύ έχεις απαιτήσεις από τον ίδιο σου τον εαυτό. Σφίγγεις τα δόντια και πηγαίνεις. Αλλά πόσο θα αντέξεις; Κάποια στιγμή αυτά τα δόντια θα ματώσουν».
Ο ρόλος του προπονητή
Η Δ. Γκουντούρα μοιράστηκε και μια προσωπική της ιστορία: «Δύο χρόνια πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες φαινομενικά πήγαιναν όλα καλά, αλλά κάτι μέσα μου δεν πήγαινε καλά. Δεν ήθελα καν να σηκωθώ από το κρεβάτι και αυτό δεν το κατάλαβε κανείς. Γιατί στον αθλητισμό υπάρχει ό,τι φαίνεται. Δεν έχεις το δικαίωμα να μην είσαι καλά. Γιατί τότε είσαι αδύναμος, ευθυνόφοβος και όλα τα υπόλοιπα κοσμητικά επίθετα. Για καλή μου τύχη όμως είχα τον προπονητή μου, τον Θανάση Δελενίκα, ο οποίος κατάλαβε και μου είπε κάτι το οποίο δεν θα το ξεχάσω ποτέ στη ζωή μου: “Δώρα, μπορείς να μην μπορείς, δεν πειράζει”. Και έτσι, έπειτα από δική του παρότρυνση, συμβουλεύτηκα ψυχολόγο. Όταν οι μπαταρίες είναι άδειες, πρέπει να σταματάς. Είσαι άνθρωπος και πρέπει να μάθεις να βάζεις προτεραιότητα εσένα».
Στον επίλογο της τοποθέτησής της η πέμπτη ολυμπιονίκης της ξιφασκίας στο Παρίσι έκανε μια έκκληση: «Πρέπει να αυξηθεί η ενσυναίσθησή μας απέναντι στους αθλητές. Να τους δώσουμε το δικαίωμα να μην είναι καλά. Να μπορούν να μην είναι καλά χωρίς να τους κριτικάρουμε, γιατί πρέπει να στηρίζουμε τους αθλητές στην αρχή της καριέρας τους. Δεν είναι ανάγκη να τους στηρίζουμε στο τέλος, τότε ίσως να είναι αργά. Πολλοί αθλητές έχουν σταματήσει την καριέρα τους γιατί δεν μπορούσαν να το διαχειριστούν. Οι αθλητές δεν είναι ρομπότ. Είναι άνθρωποι με φόβους, ανησυχίες και συναισθήματα».
«Δεν ήμουν χαρούμενος»
Ο παλαίμαχος αθλητής του βόλεϊ Παναγιώτης Πελεκούδας έχει μιλήσει ανοιχτά για την κατάθλιψη (και σε συνέντευξη του στο Documento τον Αύγουστο του 2020). Στο συνέδριο ανέφερε χαρακτηριστικά: «Για να το συνδυάσω και με την κατάθλιψη, στην αρχή της καριέρας μου είχα περάσει πολύ δύσκολα, γιατί είχα ακριβώς τα ίδια με τη Δώρα. Δεν καταλάβαινα πώς γίνεται να μην μπορώ. Είχα πολύ καλά συμβόλαια, πληρωνόμουν πάρα πολύ καλά και δεν καταλάβαινα γιατί δεν ήμουν χαρούμενος. Οπότε με αυτό το γεγονός, σε συνδυασμό με τον ψυχολόγο μου, κατάφερα στο μεταβατικό στάδιο, που ήρθε αργότερα, να είμαι έτοιμος ότι ξαφνικά θα μείνω μόνος μου. Εμαθα μόνος μου να “χτίζω” τον εαυτό μου».
Ο Π. Πελεκούδας στην ομιλία του στάθηκε και στο πώς προετοιμάστηκε για την επόμενη μέρα μετά το τέλος της καριέρας του: «Από… ο Παναγιώτης ο αθλητής, έγινα ο Παναγιώτης που προπονεί τα παιδάκια, ο Παναγιώτης ο φίλαθλος, που θα δω έναν αγώνα και θα συγκινηθώ. Οπότε δημιούργησα μια δική μου προσωπικότητα, έξω από τον αθλητισμό, όντας μέσα στον αθλητισμό. Αυτό από τη μία ήταν καλό γιατί όταν σταμάτησα, ήμουν έτοιμος για την κοινωνία, για το δύσκολο κομμάτι που είσαι σε ένα κρεβάτι και λες “πω πω, πάχυνα”. Είναι πραγματικά άσχημο συναίσθημα, γιατί βλέπεις τα γόνατά σου να πονάνε, πέφτεις ψυχολογικά, βλέπεις ότι δεν σε αναγνωρίζουν πλέον, δεν σε ξέρει κανένας, ενώ πριν σε ξέρανε άπαντες. Οπότε έφτιαξα μια προσωπικότητα για να μπορέσει να το αντέξει. Πάλι ήταν δύσκολο, πάλι ήταν βαρύ, πάλι δεν το περίμενα τόσο μεγάλο. Αλλά ήμουν έτοιμος γι’ αυτό. Ωστόσο μου πήρε περίπου 6-7 μήνες παρότι ήμουν “δουλεμένος” και ήξερα πότε θα σταματήσω. Τα παραδείγματα που είχα από άλλους συναθλητές μου που σταμάτησαν ήταν πολύ άσχημα, σε σχέση με αλκοολισμό, σε σχέση με κατάθλιψη, σε σχέση με τέτοια ζητήματα. Εγώ ήμουν τυχερός, γιατί είχα περάσει νωρίτερα την κατάθλιψη, οπότε είχα κάνει το βηματάκι μου προς το να μην πέσω. Ζορίστηκα πάντως…».
Διαβάστε επίσης
Μεντιλίμπαρ: «Ο τελικός χρειάζεται συγκέντρωση και σεβασμό»
ΕΠΟ: Τελικός Κυπέλλου Ελλάδας με ασφάλεια
Τελικός Κυπέλλου ΟΦΗ – Ολυμπιακός: Γιορτή με κρητική μουσική και… στιβάνια στο ΟΑΚΑ (Photos – Video)
