Μέσα από το οικογενειακό βίωμα του Θωμά Κοροβίνη, ένα ντοκουμέντο για τη ζωή μιας άλλης εποχής που ακόμη συγκινεί.
Το καινούργιο βιβλίο του πολυγραφότατου Θωμά Κοροβίνη θα μπορούσε να είναι θεατρικό έργο. Σ’ αυτό συνηγορεί η υφή του, η διαλογική δηλαδή μορφή που δόθηκε από τον συγγραφέα στο περιεχόμενό του, εν προκειμένω μια συρραφή «ολοζώντανων» συζητήσεων που είχε με τη γιαγιά του, Ελπινίκη, η οποία απεβίωσε το 1979. Οπως διαβάζουμε στο εισαγωγικό σημείωμα, το πεζογράφημα βασίζεται σε σποραδικούς διαλόγους ανάμεσα σε γιαγιά και εγγονό, το 1975, όταν ήταν αντίστοιχα η μία 77 ετών και ο άλλος 22 ετών. Δεν γνωρίζουμε αν οι συζητήσεις υπήρχαν κάπου καταγραμμένες και απομαγνητοφωνήθηκαν με στόχο την παρούσα έκδοση ή αν επρόκειτο για καταγραφές από μνήμης του Κοροβίνη, ο οποίος είναι μάστορας του γραπτού λόγου (μα και του προφορικού για όλους όσοι τον έχουμε ακούσει να αφηγείται).
Το θέμα είναι πως με τους «Σταυρούς στο ακροθαλάσσι» επανέρχεται κανονικά στη ζωή, θα ισχυριζόταν κάποιος, μια πανέξυπνη γυναίκα, σοφή σχεδόν, με το θέμα των συζητήσεων να είναι επώδυνο. Ο γιος της γιαγιάς Ελπινίκης και θείος του Κοροβίνη, η φωτογραφία του οποίου κοσμεί το εξώφυλλο του βιβλίου, σκοτώθηκε από νάρκη το 1945. Ηταν ο σταυρός της ζωής της Ελπινίκης, η προσωπική της τραγωδία και ένα γεγονός «θαμμένο» από την ίδια και τους οικείους της. Τολμώ να πω ότι βρήκα πολλά κοινά σημεία μεταξύ των εκμυστηρεύσεων της γιαγιάς προς τον εγγονό, αφού και η δική μου γιαγιά, η μητέρα της μητέρας μου, που απεβίωσε το 1982, είχε θάψει τον νεαρό αδερφό της από μία σφαίρα σφηνωμένη στο πρόσωπό του για αρκετό καιρό.
Βέβαια, η Ελπινίκη, έτσι όπως «ζωντανεύει» από τον Κοροβίνη, αποφαίνεται πνευματώδης και ακριβοδίκαιη απέναντι σε γεγονότα ιστορικά, με δραματική και ενίοτε χιουμοριστική διάθεση. Η διατήρηση μάλιστα του γλωσσικού ιδιώματος την ανάγει αυτομάτως σε εκπρόσωπο των Ελλήνων προσφύγων της πρώτης γενιάς, των «αχάλαστων με ήθος», αυτών με το «αδικημένο αίμα», όπως επισημαίνει και ο συγγραφέας. Οι «Σταυροί στο ακροθαλάσσι» είναι το πιο παπαδιαμάντειο έργο του Κοροβίνη, που συνδυάζει τη ζουρναλίστικη αμεσότητα με την άριστη χρήση της γλώσσας και το ατομικό δράμα με την ιστορική συλλογική καταγραφή. Κι όσο προχωρούν οι συνολικά 222 σελίδες του τόσο πιο πολύ έχεις την αίσθηση πως γιαγιά και εγγονός κάθονται κάπου παραδίπλα σου και άθελά σου γίνεσαι ωτακουστής τους. Μέσα στον καταιγισμό των εκδόσεων σύγχρονης λογοτεχνίας, ο Θωμάς Κοροβίνης με άξονα ένα απ’ τα πιο αγαπημένα πρόσωπα της οικογένειάς του παρέδωσε αυτό το αριστουργηματικό ντοκουμέντο από μια Ελλάδα που εξακολουθεί να πονάει και να συγκινεί.
INFO
Το βιβλίο «Σταυροί στο ακροθαλάσσι» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αγρα.
